20 bin liraya hem iş hem de ev! Öğrenciyken biriktirdi, dede meskenini ayağa kaldırdı
Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Ankara’da doğan Atacan Nayır daha 2 aylıkken İstanbul’a taşındı, üniversiteye kadar da burada yaşadı. Atacan, Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisliği kısmından 2020 yılında mezun olduktan sonra, kısa bir müddet mühendis olarak çalıştı. Fakat hep daha ‘faydalı işler’ peşinde koşmak istemesi ve pandeminin de bunu hızlandırmasıyla kendini Denizli’deki dede topraklarında buldu.
‘GÖÇ DİYEBİLİR MİYİZ BİLMİYORUM’
Atacan Nayır 2020 yılından beri köyde tecrübe kazanırken, mühendislik şapkasının altında birtakım işler de geliştirdi. Uğraşları kısa müddette köydeki yakınları tarafından da değer gördü. Geldiği noktada genç teşebbüsçü bir çiftçi olarak, birinci üç senede edindiği birikim ve araştırmalarını markalaşma yolunda kullanmaya uğraş ediyor. Hatta bu süreçte aileyi genişleten Atacan, 3 kaz, 2 tavuk, 1 horoz ve 1 köpekle birlikte yaşıyor.
Ankara’dan Denizli’ye ulaşan ve değişen bu hayat için “Göç diyebilir miyiz bilmiyorum” diyen Atacan, “Çünkü üniversiteden sonra Ankara’ya ailemin yanına döndüm. Ancak bir yandan da Denizli’deki dedemden kalan topraklarla bağım hiç kopmadı aslında. Derken bir yerden başlamak ismine meskeni restore etme fikri çıktı. Ben başladıktan kısa mühlet sonra patlak veren pandemi aslında hızlandırıcı tesir yaptı ve kendimi köye yerleşmiş buldum” halinde konuştu.
‘KÖY İNSANI KENTLİLERDEN DAHA ELİ AÇIK YAŞAR’
Köy ve kentin çok öteki kültürün ve lisanın konuşulduğu yerler olduğuna değinen Atacan, “Bir kez işin fizikî kısmı var; koca bir gün üstünüzde beton bir tavan yok. Ucu bucağı olmayan ve her saniye değişen bir görüntüyle gökyüzünün altındasınız. Burada toprağın bize sunduğu sepet sepet meyveyi marketten taneyle alıyorsunuz. Güya aslında size ilişkin değilmiş gibi” dedi. Köy insanıyla kent insanı ortasındaki farklara da dikkat çeken Atacan, “Köydeyken tabiat size ne kadar güçlü olduğunu çok daha rahat gösterir. O yüzden beşerler o denli ömür düşüncelerinin esiri olmazlar, paylaşmaya çok daha yatkındırlar. Yani tabiatı gereği köy insanı kentlilerden daha eli ve gönlü açık yaşar diyebilirim. Komşularınızla kopuk hayatlar yaşamazsınız burada” bilgisini paylaştı.
‘ANA GEÇİM KAYNAĞIM TARIM, YARI VAKİTLİ MÜHENDİSİM’
Sabit gelirin değerine vurgu yapan ve kendisinin de yarı vakitli mühendislik projeleri yapmaya devam ettiğini lisana getiren Nayır, “Bunu önemsiyorum. Yoksa kendime alan açmam pek mümkün olmaz. Ama esas sarfiyatlar için bu alışılmış ki yetersiz, ana gelir kaynağım tarım. Bağlarımız ve ceviz bahçemiz var. Bu kış bostanımızı da oldukça genişlettik. Yazın Dereköy Çiftlik’te birinci kere taze eserler sunacağız. En büyük heyecanımız şu anda bu” biçiminde konuştu.
Köye birinci geldiğinde barınma konusunun kritik olduğunu söyleyen Atacan Nayır, “Bir oda, çok temel bir banyo ve mutfakvari bir alan vardı aslında. Uzun müddet yatağım direkt yerdeydi. Sırayla ve bütçe ayırabildikçe yenileme çalışmaları yaptım” diyerek ekledi:
“Ancak hayati işlevleri oturttuktan sonra hayattan keyif almak da hayati oluyor. O yüzden hayat alanlarımı artırmak zorundaydım. Burada mühendis olmak çok işe yaradı. Bir veranda yaptım mesela, yatak için ahşap bir karyola yaptım. Gerçek bir mutfağım var artık. 7/24 sıcak su kullanabiliyoruz. Kışın suyun donduğu vakitleri çokça kere yaşadım. O denli ki en kentli arkadaşım gelip bir hafta konaklayabildi. Artık tekrar ne vakit gelse onu planlıyor.”
‘BAŞLANGIÇ SERMAYEM ÜNİVERSİTEDEYKEN ÇALIŞARAK BİRİKTİRDİĞİM’
Düşünmeden ve bilmeden sarf edilen tenkitlerin çok yıkıcı olabileceğinin değerine değinen Atacan, “Mental şartlar benim için daha zorlayıcı oluyor sanırım, fizikî ve maddi şartları yaratıcı tahlillerle aşabiliyorsunuz. Mühendis olmam, alet-ekipman kullanmadaki tecrübelerim ve ‘kendin ya’ fikrine olan ilgim bunu mümkün kılan temel ögeler oldu. Fizikî ve manevi olarak kardeşim Göktürk yeniden benim için çok büyük bir talihti. En sıkıntı geçen birinci yılı aslında bu avantajlar sayesinde atlattım. O yüzden tecrübe, ilgi ve bir yol arkadaşı olmadan herkesin altından kalkabileceği bir süreç değil” açıklamasını yaptı.
Evin yenileme maliyeti hakkında da bilgiler veren Atacan Nayır, başlangıç sermayesinin, üniversitede yazları çalışarak edindiği birikim olduğunu söyledi. Nayır kelamlarını, şu biçimde sürdürdü:
“Ekonomik şartlardaki zorluk bu safhadayken bunu yapabilir miydim bilmiyorum. Sanırım 2020 yazının sonuna geldiğimde toplam 20 bin lira civarında bir maliyete ulaşmıştı. Konut artık daimi yaşanabilecek bir vaziyetteydi. Lakin 2020 yazında bir çuval çimento 18 liraydı. Artık 85 lira civarlarında sanırım.”
‘SUYU KESİNTİSİZ KULLANMAK İÇİN HARCAMA ARTIYOR’
Köye taşındıktan sonra maddi gereksinimlerinin kapsamında değişiklikler olduğunu lisana getiren Nayır, “Sosyalleşmek için pek para harcamıyorsunuz. Fakat suyu kesintisiz kullanmak istiyorsanız birçok harcama kalemi ortaya çıkıyor. Yine sofranızı çok para harcamadan kurabilirken, ulaşım için daha fazla para harcamanız gerekebiliyor. Kentte yaşarken ezbere yaptığınız harcamalar da var. O gereksiz harcamalar, ‘ayak bastı paraları’ burada olmuyor” formunda yorumladı. Nayır kelamlarına, “Manevi olarak çok daha özgür ve sakin bir zihne kavuşuyorsunuz. Zira burada ne yapacağınızı, rutinlerinizi ekseriyetle tabiat belirliyor. O yüzden aklınızı ve ruhunuzu sevdiğiniz şeylere, sevdiklerinize ayırıyorsunuz. Daha dolu dolu, sağlıklı bir toplumsal irtibat durumunuz oluyor. Lakin alışılmış özlemek, ha deyince bir ortaya gelememek güç kısımlarından” diye devam etti.
‘KİRA VERMEDİĞİM HALDE MASRAFIM 4 BİN LİRA CİVARINDA’
Bazı harcamaların büsbütün ortadan kalksa da hiç gündem olmayan şeyler için büyük masraflar çıkabildiğine dikkat çeken Atacan Nayır, bütçe konusunun ortamın koşullarına ve kişinin beklentilerine bağlı olduğunu belirtti. Köylerde, bilhassa büyükşehirlere kıyasla daha düşük fiyatlar uygulandığına da vurgu yaptı.
“Benim kira giderim yok. Pazar masrafları, elektrik-internet üzere faturalarım, hayvanlarımın bakım masrafları aylık sabit masraflarım diyebilirim. Bunlar da tek kişi olmama karşın aylık 4 bin lira civarında” diyen Atacan, Denizli’nin köylerinde ortalama kiraların 600 lira ila bin 500 lira ortasında olduğunu söz etti.
‘ESKİDEN KÖY KONUTUNA GELMEYEN AİLEM ARTIK GİTMEK İSTEMİYOR’
Ailesinin böylesi genç yaşta gerçekleştirdiği bu göç kararına verdiği reaksiyonları, “Sigortan işlemiyor dediler. Benim ailem ODTÜ mezunu, mesleksel hayatları ön planda olan insanlardan oluşuyor. O yüzden uzunca bir müddet, tahminen hâlâ bırakıp döneceğimden emin yaklaştılar. Fakat sanırım benim daha memnun bir ömür sürmem, burada bir bedel yaratma vizyonum onların vakitle çok daha fazla benimsemesine yardımcı oldu. Tabii bir yandan da ‘Şimdi değilse ne zaman!’ diyerek en başından beri gerimde olan beşerler da oldu. Onların genç teşebbüsçü çiftçisi olarak dayanaklarıyla yoluma devam ediyorum” halinde anlattı.
Geçmişte bayramdan bayrama gelip, akrabalarda konuk olarak kaldıklarının bilgisini paylaşan Nayır, “Kafamızı sokacak değil, bir ayakkabı koyacak dahi yerimiz yoktu. Ben konutumuzu yeniledikten sonra bu durum epey değişti elbette. Birinci başlarda geçmişteki hali üzeredir, köy meskeninde düzen-hijyen olmayabilir algısıyla gelip kalmakta çekinen annem, anneannem şu an geldikleri vakit bir gün daha fazla kalmanın hesabını yapar durumdalar. Artık her tatil dönüşünün, bayramın uğrak noktası oldu bizim çiftlik” açıklamasında bulundu.
‘BANA YAKIŞTIRILAN ÇOK BEĞENİLEN SIFATLAR VAR’
“Eğri büğrü fakat yeniden de doğru! İnsan inandığı yolu bulduysa o denli çabucak dönmemeli bence” diyen Atacan Nayır, “Barış Manço’nun dediği üzere ‘Barış demek toprak demek / Ben kendimi verir miyim?’ Bana yakıştırılan ‘genç girişimci’, ‘mühendis çiftçi’ üzere çok güzel sıfatlar var. Onların hakkını vermeye çalışacağım” deyip kelamlarını şöyle noktaladı:
“Kaklık Ovası çok bereketli bir ova, ayrıyeten mistik bir tarihi de var. Kapısını araladığımız Dereköy Çiftliği’nin markalaşması yolunda değerli planlarımız var. Geleneği, lokal kıymetleri muhafazaya, katma kıymetli üretimler yapmaya ve çalışmalarımızı dünya standartlarında duyurmaya dair hayallerimiz var.”