3 bin yıllık Zerzevan Kalesi’nin altında devasa yapılar tespit edildi

Zerzevan Kalesi, Çınar ilçesi Diyarbakır-Mardin Karayolu üzerinde yer alıyor. Roma’nın hudut garnizonu olan 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi’nin tarihi Asur Dönemi’ne (MÖ 882-611) kadar varıyor. Roma Dönemi’ne M.S. 3. yüzyılda Severuslar Dönemi’nde (MS 198-235) asıl askeri yerleşim inşa edilen kale, 639 yılına İslam ordularının fethine kadar kesintisiz kullanıldı.

Bin 200 metre uzunluğunda, 12-15 metre yüksekliğinde surlarla çevrelenmiş askeri yerleşimde, kamu yapılarının bulunduğu güney alanda, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi (güney kule), kilise, idare binası, arsenal, kaya sunağı üzere mimari kalıntılar yer almaktadır. Kuzeyinde ise cadde-sokaklar ve konutlar takip edilebilmektedir. Konutların bulunduğu alanda birebir vakitte su sarnıçları, yeraltı kilisesi, yer altı sığınağı, dünyada bulunmuş, Roma’nın doğu hududundaki Mithras Tapınağı tespit edildi. Surların dışında ise yerleşime su sağlayan kanallar, sunu çanakları ve taş ocakları, nekropol alanında ise kaya mezarları ve tonozlu mezarlar dikkat çekiyor.

1/13

2/13

3/13

4/13

5/13

6/13

7/13

8/13

9/13

10/13

11/13

12/13

13/13

Kalede 2014 yılında başlayan kazılarla onlarca eser gün yüzüne çıkartıldı. Hafriyat takımı, jeoradar ile yaptığı taramalarla yeraltında devasa yaptılar tespit etti. Mithras Tapınağı’nın gizemine ulaşmak için hafriyatlar tekrar başlayacak.

Zerzevan Kalesi Hafriyat Heyeti Lideri Doç. Dr. Aytaç Coşkun, İHA muhabirine, mevcut yapılarda onarım projelerinin tamamlandığını, kısa vakit içinde Zerzevan Kalesi’nde güney kulede ve büyük kilisede onarım çalışmaları başlayacağını söyledi.

“MİTHRAS’IN GİZEMLERİNDEN BİR KISMINA DA YAPILAN KAZILARLA YANIT BULABİLECEĞİZ”

Bununla birlikte yeniden hafriyat çalışmaları devam edeceğini belirten Coşkun, “Önemli alanlarımızdan birisi Mithras kutsal alanında hafriyat yapacağız. Mithras Roma’nın gizem külttü. Yazılı bir evrakın olmadığı inanç sistemi. Mithras ilgili bilinmeyen birçok soruya yanıt bulunduğunu biliyoruz. Yeni sorular ve merak edilen hususlar var. Bu yılsonuna kadar Mithras’ın gizemlerinden bir kısmına da yapılan kazılarla karşılık bulabileceğiz” dedi.

Zerzevan Kalesi’nde büyük bir yerüstü kenti olduğunu, çalışmayla büyük bir yeraltı kenti tespit ettiklerini tabir eden Coşkun, özelikle yaptığımız jeoradar çalışmalarda yeraltında devasa yapılar tespit ettiklerini kaydetti.

4-5 kat yapılar olduğuna dikkat çeken Coşkun, “İçine binlerce kişinin girebileceği devasa yapılar. Yerüstü kentinin daha büyüğü yeraltında altında da hafriyat çalışması başlatacağız. Zerzevan Kalesi’nde binlerce eser ortaya çıkartıldı. Şu an 120 tanesi İç Kale Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmekte. Yakın vakitte bir müze projesi planlanıyor” diye konuştu.