89 bireye mezar olmuştu! Galeria İş Merkezi’ne ait yeni gelişme

6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen yıkıcı zelzelelerde yıkılan ve 89 kişinin hayatını kaybettiği Galeria İş Merkezi’ne ait ek eksper raporu tamamlandı. Kentte yıkılan binalar, “Deprem Soruşturma Bürosu”nda vazifeli bir Cumhuriyet Başsavcı Vekili ve üç savcı tarafından yürütülüyor.

Deprem gecesi merkez Yenişehir ilçesinde B bloku büsbütün yıkılan Galeria İş Merkezi’nin bulunduğu siteye ait hazırlanan 31 sayfalık raporun eksik bulunmasıyla birlikte Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca ek rapor düzenlenmesi talep edilmişti. 10 sayfa ek olarak düzenlenen raporda, yapılan ölçümler, müşahedeler ve deneylere nazaran sorumluluk yüzdesi ve münasebetlerine ait bilgiler yer aldığı öğrenildi.

LİCE ZELZELESİ GÖZ ÖNÜNE ALINDI

6 Eylül 1975 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde 6,6 şiddetinde zelzele meydana geldiği, 8 bin 149 binanın hasar gördüğü ve yıkılmasından ötürü 2 bin 385 kişinin hayatını kaybettiği tabirleri binanın sarsıntı nedeniyle yıkılmasına ait sorumlu bireylerle ilgili bilgilerin yer aldığı raporda belirtildi. Tıpkı vakitte Lice sarsıntısının göz önüne alınarak binanın imal yılına ilişkin şartnamede Diyarbakır’ın 2. derece zelzele bölgesi olarak yazılması aktarılan raporda, sorumluluk oranının yüzde 15 olduğu bildirildi.

SORUMLULUK ORANI YÜZDE 20

Galeria İş Merkezi’ne ait soruşturma çerçevesinde müteahhit, şantiye vazifelileri, alışveriş merkezi idaresi, yönetmeliği hazırlayan kurum ve proje sorumlularının yüzde 20 kusurlu olduğu belirlenen raporda, şu tabirler kullanıldı:

“Bu projelerden üretim yılına nazaran sonra yapılanın mimari, statik betonarme hesapları yapan proje sorumluları, yapan ve onaylayanların tamamı yanlış uygulama ve sistem seçiminden ötürü sorumlu bulunmuştur. Sorumluluk oranı yüzde 20 olduğu anlaşılmıştır. Projenin üretimini üstlenen müteahhit kişi ve firmaların tamamı, şantiye şefi, bina fenni mesulu ve sürveyanı aldığımız beton karot test sonuçlarına nazaran yetersiz dirençte beton imalatının olması sorumluluk sebebidir. Sorumluluk oranı yüzde 20 olduğu belirlenmiştir.”

Binaya çok yakın bir yerde gerekli taban tedbirlerini alınmasını ikaz etmeyen yetkililerin de yüzde 15 olarak sorumlu bulunulduğu raporda, “Bina altında statik ve mimari revizyonlar yaparak binada zayıf kat tesiri oluşturulmasına sebep olan işletmeler sorumludur. Ayrıyeten bina idaresi ve AVM idaresinin yapılan değişikliklere müsaade etmesi ve vatandaşın tahliyesine yardımcı olacak binadan AVM’ye giriş kapılarının kapatılmasından ötürü sorumludur. Buradaki sorumluluk oranının yüzde 20 olduğuna, sitenin yanındaki binanın temelinin açılması sırasında gerekli taban güvenliğinin alınmamasından ötürü bina üretimi ile ilgili projeyi uygulayan sorumlular ve yapı kontrol sorumluları da yüzde 10 sorumlu olduğuna kanaat edilmiştir” sözleri yer aldı.

Binanın izlenilen imaj ve krokileri sonucu sonradan değişikliklerin yapıldığı kanaatine varıldığı söz edilen raporda, “Binanın projeleri ve krokileri ortasındaki farklılıkta bilhassa bodrum kata inen bir merdiven ve karşısındaki kolon yerinin değiştirildiği yahut tıraşlanarak deplase edildiği (yerinin değiştirildiği) görülmüştür. Binanın simetri olduğu ve deplase edilen kolon simetrisinde proje koordinatlarına uygun kolon olduğu lakin taban kattan spor salonuna inen kolonun bu koordinatta olmadığı için binanın yıkılmasına bir sebep olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak yıkılan binanın imal yılı yönetmeliğindeki sarsıntı yükünden daha büyük bir sarsıntı yükü binaya gelmiştir” sözleri kullanılmıştı.

Düzenlenen raporun sonuç kısmında ise şu sözler yer aldı:

“Binaların altındaki kolonlardaki pozisyon değişikliği, mimari planda gösterilen duvarların kaldırılması, döşemelerde merdiven boşluğu açılması üzere yapıda meydana getirilen düzensizlikler, zelzele bölgelerinde hiç tercih edilmeyen bir yapı sisteminin projelendirilmesi ve uygulanmasının binanın yıkılmasına sebep olduğu kanaatine varılmıştır.”