AKM’yi yorumlayan heykel

Mimar Murat Tabanlıoğlu imzasıyla Kasım 2021’de tekrar hizmete açılan Taksim Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) yanına, Mete Caddesi istikametinde Seyahat Cafe ve Agora Meyhanesi’ne mesken sahipliği yapan binaya komşuluk eden alana has heykel müsabakasında birinci seçilen soyut eser yerleştirildi. Gündüz ışığında bir inşaatın karkas gövdesini andıran ve tekrar kuru bir ağaç gövdesi önünde ‘çelik hasırlar’ıyla beliren kavramsal soyut heykelde genç iç mimar, dizayncı Semih Eskicioğlu’nun imzası bulunuyor. Ters renkli gece aydınlatması ile havanın karardığı saatlerde daha da dikkat çeken çalışma sanatçıya nazaran ‘doğaya, sanata ve kente saygılı bir eser’ olarak kayda geçiyor.

Hüsamettin Koçan’ın heyet başkanlığını yaptığı Celaleddin Çelik, Günseli Kato, Murat Tabanlıoğlu, Osman Dinç, Seçkin Pirim ve Şakir Gökçebağ’dan oluşan heyetin değerlendirmeleri ile seçilen heykel, “çevre ile ahengi, yenilikçi yaklaşımı ve gözü pek bir iş olmasının yanı sıra, AKM binasıyla kurduğu diyaloğun hem ters hem de olumlu ve üretken olması” üzere kriterler göz önünde tutularak kamuoyuna sunuluyor.

Heykel hava kararınca farklı bir görünüme bürünüyor.

Eserin dizaynına AKM’nin bulunduğu caddenin silüetinden boyut ve form manasında referanslar alarak başlayan Eskicioğlu, bunu tek başına bir heykel olarak değil ‘bütünsel bir kesimin eklenişi’ olarak ele almış bulunuyor. Dizayncı ve mimar heykelin AKM’nin ‘küre’ formundaki kırmızı ‘kabuğu’ ve yeniden geceleri binada beliren Türk Telekom Opera Salonu’ndan ilhamla, operanın ses dalgalarının bir yansıması olarak dalgalı bir form oluşturduğunu söylüyor. Heykel, çağdaş onarım anlayışında tarihî yapıların onarımında eksik kısımları tamamlamak için kullanılan çelik hasırlar ile AKM’nin esaslı yapısına da atıfta bulunuyor. Eskicioğlu heykeliyle ilgili olarak  “Heykelin vurgulu kısmı şeffaf olması. Buraya daha klasik kapalı bir heykel yapılabilirdi, esasen yarışta bu fikrin öne çıkmasının sebebi de buydu, şeffaf bir strüktürünün olması” diyor. Yarış süreciyle ilgili ise şöyle konuşuyor Eskicioğlu: “Herkese açık bir müsabakaydı. 80 kişi ortasından birinci oldum. Müsabaka bir heykel yarışı. Yarışın konusunun Atatürk Kültür Merkezi binasıyla, yerleşkesiyle, cepheyle uyumlu öbür bir yere konulduğunda manası olmayacak, yalnızca buraya ilişkin olan bir heykel üzere daha uzun bir alt metni de olan bir kıssası var. Yapıtın kıssasına, müsabakanın konusuna uygun olarak yaklaştım.” Yapıtla ilgili tenkitlere yanıt olarak ise “Kapalı bir heykel yapıldığında içinde bu türlü bir strüktür olacaktı, aslında uzaktan bakıldığında büsbütün mütevazı kaybolabilen bir eser olması. Bence her şey zati eleştirilmelidir lakin tenkidin bir bilgiye dayalı olması gerekir. Bilgiye ulaşmak da günümüzde çok kolay. Bu yarışın heyetini, nasıl buraya konduğunu, benim buraya başıma nazaran bir şey koyamayacağımı araştırıp, sonrasında eleştirilirse bu biçimde daha çok memnun olurum. Bu büsbütün sübjektif bir problem. Öyküye dayanarak yakıştırılamamasını tercih ederim” cevabını veriyor.