Artık ‘gerçek’ bir sohbetin tam sırası

Efnan Atmaca – Dönemin en savlı üretimlerinden “Şimdi”. Direktör koltuğunda her canlandırdığı rolle iz bırakan Öner Erkan var. Birinci merakım nasıl bir direktör olduğu. Oyuncu takımı ise “Şimdi”yi daha ilgi alımlı kılıyor. İzlemeyi özlediğimiz isim Levent Kazak’ın takımda olması oyunun argümanını güçlendiriyor. Oyunculuk ismine bayrağı hayli üstlere taşıyan Nezaket Erden’i izleyecek olmanın heyecanı ekleniyor “Şimdi”ye. Fazilet Şenocak ve Melikşah Altuntaş bu güçlü takımın öteki isimleri. Salonun açıldığını söylüyor vazifeli. Giriyoruz, birinci sürpriz sahne yok. Karşılıklı iki tribüne yerleşiyoruz, ortada ise yalnızca geçiş yolu var. Merakla beklerken koltuklardan birinde oturan Altuntaş ile aydınlanıyor salon. Takıntılı bir tiyatro seyircisi olarak başlıyor anlatmaya. Sonra yanı başınızdaki koltuklarda başka oyuncuların olduğunu görüyorsunuz. Kazak’ın yazdığı Erden ile Şenocak’ın rol aldığı bir oyunun hazırlık, prova, sahnelenme süreci ve sonrasını anlatıyorlar. Altuntaş ise bu oyunla ilgili seyirci tecrübesini paylaşıyor. Son derece sert bir yüzleşmeye çağırıyor anlattıkları. Kıssalarını anlatırken seyirciyi de oyunun içine sokuyorlar. Büsbütün gerçek bir tecrübeye davet ediyorlar. Öylesine gerçek ki yaşanan her şey! Gerçek ile yanlış ortasının nasıl da kısa olduğuna şahitlik ediyorsunuz. Güzellik ile kötülüğünün bir anda yer değiştirebileceğini görüyorsunuz bu öyküde. Oyuncular kendi isimleriyle samimice anlatırken öyküyü tıpkı içtenlikle bakıyorsunuz siz de kendinize. Nereden bakarsınız bakın tiyatro ismine yeni bir şey söylüyor. Ve o denli güçlü söylüyor ki “Şimdi” değişimin ve değiştirmenin tam sırası olduğunu anlıyorsunuz. Pekala, Levent Kazak ne düşünüyor? Merak edip sorularımızı ona yönelttik. 

Oyunun içeriğine geçmeden evvel biçimsel, uyarlama ve önermesiyle çok farklı, çok argümanlı, çok sert olduğunu söylemeliyim. Bir yandan yıllardır muhalif lokomotif misyonu üstlenen in-yer-face’e tenkit bir yandan seyirci ile oyuncunun bir ortada olduğu bir biçim. Pekala, sizin bu oyunun bir modülü olmak istemenizdeki sebep neydi? 

Tarifini yaptığınız hâle getirilmesine katkı sağlamak pek geçerli bir sebep olabilir. Öner’in birinci önüme koyduğu oyun, yani orjinal metin pek ilgimi çekmedi. Eskiydi, kaygısı derdim değildi, in-yer-face denen şeyden esasen vaktinde haz almadım, bir de akıbeti ile ilgili bir oyun oynamak beni hiç ilgilendirmedi açıkçası. Lakin şahane bir tarafı vardı, o da oyunun matematiği. Öykü anlatma biçimi ve seyirci ile kurulan ilgi çok ilham vericiydi. Uyarlanması kuralıyla kabul ettim. Yalnızca kültürel bir uyarlama değil, içerik de değişti. Birinci tuğlayı da birlikte koyduk Öner’le, sonra ben kendi karakterimi uyarladım, oyun içindeki oyunun yapısını kurduk, akabinde herkes kendi karakterini yazdı, kendi kaygılarını ekledi. Keyifli bir süreçti. 

İçeriğe gelince her oyuncu siyah-beyazın karışımı üzere. Karşımıza madalyonun iki yüzü üzere çıkarken hayata dair tenkitlerini koyup cevaplanması güç sorular bırakıyor seyircinin eline. Sizin muharrir karakteri de en zoru aslında. Bu oyunun akabinde okuduğum bir kitapta uygunluk yaptıktan sonra yaşanan üstünlük hissi olmasa kimse kimseye güzellik yapmazdı tahminen yazıyordu. Merhametin özünün kötücül olduğu ve bu nedenle maraz doğduğu…Yazarın yani sizin öykünüz de en çarpıcılarından. Siz karakterinizi nasıl yorumlarsınız? 

Kim demişse gerçek demiş, güzellik maalesef birden fazla vakit berbatlığın kamuflajı olarak çalışıyor. Merhamet ise bir üstünlük sıkıntısına dönüşebiliyor egonun dayanağıyla, çok tehlikeli! Kendi karakterime açılan kapılar biraz buralarda. Bu formül yalnızca benim için değil, tüm oyuncular için geçerli; evvel kendimizden yola çıkıyor, sonra yavaş yavaş gerçeği buralara bükerek kendimizden uzaklaşıyoruz, plan bu! Oyunda “Madem seyircinin ortasındayız, seyirci ne kadar gerçekse biz de o kadar gerçek olmalıyız” dedik, bu da bizi kendi isimlerimizle oynamaya itti. Bir etaptan sonra seyirci hangisi kurgu, hangisi gerçek karıştırmaya başlıyor, kendi isimlerimiz bu seyahati hızlandırıyor. 

“Şimdi”, sert bir oyun. Seyirciyle oyuncunun bir ortada olması bu sertliği ikiye katlıyor. Örneğin bir an yanınızda oturan seyirci size reaksiyon verebilir ya da kalkıp gidebilir. Çok fazla oynama bahtınız olmadı ancak yaşandı mı farklı bir şey? Ve seyircinin reaksiyonuyla oyunun farklı istikametlere evrilebileceğini düşünüyor musunuz? 

Yaşanıyor alışılmış ki, her oyun her şeyiyle farklı. Seyirci de bunu keşfetti, daima gelenler var. Farklı yerlerde oturuyor, farklı şeyleri takip ediyorlar. Seyirci çok yoruluyor bu oyunda; hem oyunu seyrediyor hem oyuna katılıyor hem de çok değerli, seyrediliyor, fevkalade deneyim! Her oyunda bir şeyler oluyor evet, anlatacaklarım spoilera kaçar ancak şunu söyleyebilirim, sarsıntı sonrası planlanmış ve biletleri satılmış oyunlar vardı, iptal etmedik, tüm gelirleri sarsıntı bölgesine yollayıp oynadık. Çok zordu! Sonrasında seyirciyle salonda buluştuk ve sohbet ettik, bize de, onlara da çok yeterli geldi. 

Bir küme izleyici ile oyundan çıktığımızda “Şimdi”nin günümüzün iki yüzlülüğüne bir tokat olduğunu düşündük. Pandemi sonrası yeni bir olağan kurulması beklenirken ben oyunu izledikten sonra 6 Şubat’taki sarsıntıları yaşadık. Yeni olağanın tanımı bir kere daha değişti. Siz tüm bunların üzerine yeni normali nasıl yorumluyorsunuz? 

Tarif değişmiyor, unutuluyor. Günü kurtarıp yarını gömmek, üçüncü dünya ülkesi numaraları bunlar.