Bilim mükafatı yumurtanın gizemine

GÜRKAN AKGÜNEŞ İstanbul – ODTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden mezun olduktan sonra doktorasını Manchester Üniversitesi’nde kanser araştırması alanında yapan Doç. Dr. Elvan Böke(37), İspanya’da bayanlarda gebelik sıkıntılarına eğilmek üzere yumurta hücreleri üzerinde çalışmaya başladı. İspanya Genomik Düzenleme Merkezi’nde, yumurta hücrelerinin yaşlanmasını engelleyen yapıyı araştıran Dr. Böke ve grubu, hücre yaşlanmasında kıymetli bir faktör olan protein kompleksinin, yumurta hücresinde olmadığını keşfetti. Bu keşifle bilim dünyasında ses getiren Böke, ödül almak için geldiği İstanbul’da, çalışmasının ayrıntılarını Milliyet’e anlattı:

“Yumurta hücreleri 40 yaşına kadar yaşlanmaya karşı bağışıklığı olan yegane hücreler. Öteki hücrelerde olmasına rağmen yumurta hücresinde ileri yaşlara kadar oluşmayan bu kompleks, hücreye ziyan veren ve hücreyi yaşlandıran unsurlardan sorumlu olabilir. Artık çalışmalarımızı buna ağırlaştırdık. ‘Bu protein kompleksini engelleyerek yumurta hücrelerinin 40 yaşından sonra da yaşlanmasını durdurabilir miyiz’ tezinin peşindeyiz. Alışılmış böylesi bir durum, dünyanın kıymetli bir sorunu haline gelen geç annelik mahzurunu de ortadan kaldırabilir.”

Yaşlanma aksisi eser ve tedavilere dikkat edilmesi gerektiğini aktaran Doç. Dr. Böke, yaşlanmayı önlüyor teziyle lanse edilen birçok tedavi ve eserin vakit içinde tesirinin kanıtlanamadığına dikkat çekti. Ödül merasimine katılan Sabri Ülker Bilim Mükafatı Heyet Lideri Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil de, tüm dünyada geleceğin yıldızları olacak genç Türk bilim insanlarını teşvik etmeyi ve hem birbirleri hem de ülkemizle irtibatları güçlü, aktif bir bilim ağı oluşturmayı hedeflediklerini kaydetti. Hotamışlıgil, “Doç. Dr. Elvan Böke’nin örnek bir bilim insanı ve rol model olarak bu seçkin kümeye katılmasından büyük bir memnuniyet duyuyorum. Kendisinin de katkılarıyla güçlenerek ortak düşlerimize bir adım daha yaklaştığımıza inanıyorum” dedi.