CNN Türk’te faiz artışı değerlendirildi! Ekonomist Eryılmaz yorumladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) siyaset faizini yüzde 15’ten yüzde 17,5’e yükseltti. MB’nin faiz kararını CNN Türk’te yayınlanan moderatörlüğünü Hande Fırat’ın yaptığı Gece Görüşü programında kıymetlendiren Ekonomist Filiz Eryılmaz şunları söyledi:

“Merkez Bankası bize dedi ki ‘Ben bugüne kadar faiz kararıyla iktisatta nakdî sıkılaştırmayı yapıyordum. Bundan sonra yalnızca faiz silahıyla değil, faiz silahının yanında bir ekip silahlar getirerek enflasyonla ve uğraş edeceğim.’ Ferdî kredilerin bu kadar güçlü olması güçlü talep yaratıyor. Güçlü talep, enflasyonu üst çekiyor hem de güçlü bir ithalat talebini gündeme getiriyor. Bu hem dış ticaret açığını hem de cari açığı üst çekiyor. Haliyle kişisel tüketimi baskılayacak formda krediler üzerine miktarsal kısıtlama getirdiğinizde hem enflasyonu hem de cari açığı azaltmış olacaksınız. Haliyle ferdî kredileri baskıladığınız vakit ticari kredileri desteklemeniz gerekiyor. Aslında varolan bir siyaset vardı. İhracat yapan yüklü olarak ithal ikame üretim yapan şirketler öncelendiriliyordu. Bu şirketler kredi almada ön plandaydılar. Anlaşılan o ki ihracat üzerindeki hissesi yüksek olan şirketler biraz daha öncelendirelecek.

“ENFLASYONDA AŞAĞI TARAFLI BASKI YARATILACAK”

Enflasyonla çaba etmek istiyorsanız piyasadaki likidite fazlasını çekmek zorundasınız. Son periyotta piyasa güçlü likidite var. Bunun iki sebebi var. KKM’ye yönelen güçlü mevduat sahipleri var. Merkez Bankası rezerv artırma etabında. Döviz satın alarak piyasaya TL veriyor. Piyasadaki TL likidite artığını görüyoruz. Bu enflasyon için bir tehlike. Münasebetiyle bu likidite azaltmanız lazım. Bankalara diyorsunuz ki “Tutmak zorunda olduğunuz ya da sizi uyguladığımız mecburî karlılıkları artırdığınız vakit bankalar KKM’den topladığı mevduatların daha fazlasını mecburî karışlığa ayırmak zorundalar. Münasebetiyle topladıkları mevduatların büyük kısmını kredi olarak veremeyecekler. Kredi olarak veremeyecekleri için talep azalacak, talep azalığı için de enflasyonda aşağı istikametli baskı yaratılacak.

‘KKM’YE DAHA FAZLA YÖNELİNİLDİĞİNİ GÖRÜYORUZ’

Ülke içerisinde güçlü bir döviz talebi var. Döviz likidite sorunumuz var. Bunu çözmek için yurt dışından kaynak girmeli lakin içerdeki döviz talebini kısıcı adımlar atmalısınız. Hem şirketler hem de vatandaşlar dövize talepte bulunuyor. Son devirde KMM’deki yüksek Faiz getirisiyle birlikte döviz talebi yerine KKM’ye daha fazla yönelinildiğini görüyoruz. Buna karşın periyot dönem talep artışı görüyoruz. Ekim ayı kısa vadeli borçların ödemi başlayacağı bir devir olacak. Ekim sonrasında şirketler tarafında borç ödeme kaynaklı daha fazla döviz talebi olacak. Güçlü döviz talebine baktığımızda Seçim öncesi periyot kur sabit olduğu için kurdaki sabit halden yararlanarak güçlü ithalat talebi olduğunu gördük. Kurdaki artışla birlikte ferdî ithalat talebinde azalma göreceğiz ancak kâfi değil. burayı kısmak gerekiyor. Hem şirketler talebinde hem de beşerler tarafında bu döviz talebi görüyoruz. Güçlü ithalat talebini baskılamadan finansal istikrarı sağlamak mümkün olmayacak.”

“KARARLAR DOĞRU”

Merkez Bankası’nın bugün aldığı kararlar yanlışsız. Enflasyonla çaba edeceksek kişisel kredilerin baskılanması elbette ki rasyonel. Çeşitli krediler var. Düşük ve dar gelirlilere uygulanan krediler var. Bunlarda bir tavan uygulanmayacak. Özel tüketime gidilecek krediler kısıtlamaya gidilecek. Dar gelirli kesim enflasyon karşısında en fazla ziyan gören kesim olduğu için bu küme fazla baskılanmak istenmiyor.