Çok sıcaklarda kalp sıhhatimizi nasıl koruyabiliriz?
Aşırı sıcak ve nemli hava sağlıklı şahıslarda bile kalbin yorulmasına neden olurken, kalp hastalarında ise şikâyetleri daha da şiddetlendirebiliyor. Tansiyon sorunlarından ritim bozukluklarına, çok daha değerlisi kalp krizine kadar pek çok kalp ve damar problemlerinin görülme sıklığı yaz aylarında artış gösteriyor. Özellikle çok sıcak havanın kalp sıhhati üzerine tesirini inceleyen 27 ülkeyi kapsayan bir çalışmada, çok sıcakların kardiyovasküler hastalıklara bağlı mevt oranında yüzde 2 ila 9 ortasında artış oluşturduğu gösterilmiş. Münasebetiyle kalpte önemli sorunların gelişmemesi için sıcaklara karşı önlemler almak yaşamsal ehemmiyet taşıyor.
Prof. Dr. Haldun Akgöz, yaz aylarında bedende sıvı kaybı olduğunda kalbin daha fazla çalışmak zorunda kaldığına işaret ederek, “Terleme ve ciltteki kan dolanımı, beden ısısını sabit tutan en değerli düzenekleri oluşturuyor. Cildi besleyen damarlar sıcakta genişleyerek bedendeki ısı kaybını sağlamaya çalışıyor. Terleme yoluyla da ciltteki su buharlaşırken, beden ısısı düşüyor. Fakat bu kollayıcı sistem çok çalıştığında bedende sıvı ve elektrolit kaybı oluşuyor. Bunun sonucunda bedende oluşan çeşitli düzenekler nedeniyle ani tansiyon yükselmeleri ile önemli kalp–damar sıkıntıları gelişebiliyor. Münasebetiyle kalbimizi yormamak için yaz aylarında bilhassa su olmak üzere çokça sıvı tüketmeliyiz” diyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Haldun Akgöz, yaz aylarında çok sıcaklara karşı dikkat etmeniz gereken kuralları anlatarak, değerli teklifler ve ikazlarda bulundu.
1- GÜNDE EN AZ 2.5-3 LİTRE SIVI TÜKETİN
Vücudun susuz kalması sonucu gelişen tuz ve elektrolit kaybıyla birlikte kanın pıhtılaşma oranındaki artış nedeniyle kalp krizleri yaz mevsiminde daha sık görülüyor. Bilhassa çok sıcaklarda terlemeyle oluşan sıvı kaybının yerine konulması için sıcaklığın en fazla olduğu 11.00-15.00 saatleri ortasında, günlük tüketime ek olarak 2-3 bardak su içmeyi ihmal etmemek gerekiyor. Kişinin kilosuna nazaran değişmekle birlikte, yaz aylarında 2,5-3 litre sıvı tüketilmesi gerekiyor. Fakat sıvı alımının kısıtlandığı ağır kalp yetersizliği yahut böbrek yetersizliği üzere bir durum varsa, alınacak olan sıvı ölçüsü için hastanın kendisini takip eden hekiminin görüşünü alması gerekiyor.
2) BU SAATLER ORTASINDA SOKAĞA ÇIKMAYIN!
Kalp ve damar hastalarının bedenleri sıcaklığın ani yükselmelerine karşı daha hassas oluyorlar. Bu nedenle sıcaklardan korunmanız ve güneş ışınlarına direkt maruz kalmamanız çok kıymetli. Zarurî değilseniz, güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği 11.00-15.00 saatleri ortasında dışarıya çıkmayın. Bulunduğunuz ortamdaki ısının 24-25 derece ortasında olmasına dikkat edin.
3) SPOR İÇİN SERİN VAKTİ TERCİH EDİN
Egzersiz her mevsim sıhhatimiz üzerinde değerli bir role sahip. Lakin yarar yerine ziyan vermemesi için birtakım kurallara uymak kural. Yaz aylarında dikkat etmeniz gereken değerli kurallardan biri ise idmanın zamanlamasını sabah erken saatlerde ya da akşam geç saatlerde olacak formda planlamanız. Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği 11.00-15.00 saatleri ortasında, çok terlemeye yol açarak kalbi yoracağı için açık havada spor yapmayın. Ayrıyeten yaz aylarında açık hava yerine spor salonlarını tercih etmenizde yarar var. Şayet dışarıda spor yapmanız gerekiyorsa süreyi 90 dakikayla kısıtlamalı, tempoyu yavaş yavaş arttırmalı ve bol sıvı tüketmelisiniz. Suyla bir arada tuz kaybı da olacağı için mineral tarafından varlıklı ve şekersiz atlet içeceklerini tercih edebilirsiniz.
4) DENİZE TOK KARNINA GİRMEYİN
Kalp hastalığınız varsa, denize girerken güneş ışınlarının daha az şiddetli olduğu sabah yahut akşamüzeri saatlerini tercih edin ki bedeniniz fazla yorulmasın. Ayrıyeten kan dolanımının büyük kısmı yemekten çabucak sonra sindirim sistemine yönlendiği için kimi organlara giden kan ölçüsü da azalıyor. Bu değişim ani gelişebilen tıbbi sorunların boyutunu arttırabiliyor. Kas dokusuna giden kan akımının azalmasına bağlı kaslarda kramplar ve yorgunluk gözlenebiliyor. Münasebetiyle aç karnına yahut yemekten en az 2-3 saat sonra yüzmenizde yarar var.
5) DENİZE BEDENİNİZİ SUYA ALIŞTIRARAK GİRİN
Aşırı soğuk su damarlarda büzülmeye neden olarak koroner spazm riskini artırıyor ve hipertansiyonu tetikleyebiliyor. Su sıcaklığının makul olmadığı durumlarda denize ya da havuza girmekten kaçının. Ayrıyeten çok sıcakta kaldığınızda ansızın deniz ya da havuza atlamayın, bedeninizi suya yavaş yavaş alıştırmaya dikkat edin. Bunların yanı sıra soğuk duştan kaçınmanız da kalp sıhhatiniz için değer taşıyor.
6) İLAÇLARINIZIN DOZ AYARI ÇOK ÖNEMLİ
Kalp damar hastalığı yahut kalp yetmezliği üzere sıhhat sorunlarınız varsa, tatile çıkmadan evvel kesinlikle hekiminizle görüşerek ilaç dozlarının ayarlanmasını sağlayın. Sıcaklarda damarlar daha fazla genişlediği için birtakım tansiyon ilaçlarının bacaklarda ödem yapan tesiri artabiliyor. Bu hastalarda ayak sırtı, bilekler ve bilek üstü bölgelerde ödem riski yükseliyor. Bu türlü durumlarda tuz alımı biraz daha kısıtlanıp, ayaklar istirahat halindeyken hafif yükseltilerek ödemin önüne geçilebiliyor. Şayet koroner kalp hastalığı nedeniyle nitrat tipi bir ilaç yahut nitrat spreyleri kullanılıyorsa, dikkatli olmak gerekiyor. Çünkü nitratlar damarları süratle genişlettikleri için tansiyonu düşürüyor. Bu durum sıcakta sıvı kaybıyla birlikte olursa bayılmaya (senkop) bile yol açabiliyor. Bilhassa idrar söktürücü ilaçlar kullanan hastaların ilaç dozlarının çok sıcak havalarda azaltılması gerekebiliyor. Zira idrar söktürücü ilaçlar nedeniyle gelişen çok sıvı kaybı tansiyon düşüklüğü ve buna bağlı bayılmalara neden olabiliyor. Ayrıyeten tabip önerisi olmadan kesilen ilaçlar çok tansiyon yükselmesi sonucunda kalp kriziyle sonlanabiliyor.
7) SİNDİRİMİ KOLAY BESİNLER TÜKETİN
Yemek sonrasında dolanımdaki kanın değerli bir ölçüsü sindirim sistemiyle ilgili organların kanlanması için kullanılıyor. Bu nedenle kan deveranının cilde yönlendirilmesi için sindirimi kolay besinler tüketilmesi gerekiyor. Sindirim sistemini yormamak için sık sık ve az ölçüde yemek yemeli, yeniden sıvı kaybını azaltmak için sulu besinleri tercih etmelisiniz. Az yağlı yahut yağsız süt ve süt eserleri, zeytinyağı, ayçiçek ve mısır özü yağı üzere bitkisel yağları tercih edin. Günlük 3-4 porsiyon çeşitli taze zerzevat ve meyve tüketmeniz de kıymet taşıyor. Bunların yanı sıra soğuk olarak hazırlanan ve tüketilen çorbalar da beden ısısının düşürülmesine katkıda bulunabiliyor. Pişirme yöntemi olarak da haşlama, buğulama ve ızgara tekniklerini tercih etmelisiniz. Mercimek, nohut, kuru fasulye üzere kuru baklagiller de kesinlikle sofrada olması gereken besinler ortasında yer alıyor. Ayrıyeten yaz aylarında salatalar ve zeytinyağlı sebzeler üzere soğuk yemekleri tüketmenizde yarar var.
8) ANİ SICAK – SOĞUK DEĞİŞİMİNDEN KAÇININ
Yaz aylarında ani sıcak – soğuk hava değişiminden kaçınmanız da son derece kıymetli. Sıcak ortamda bulunduysanız birdenbire çok soğuk bir ortama girmeyin. Çünkü damarlarda oluşan ani büzülme kan basıncında oynamaya yol açabiliyor ve kalp ritmini hızlandırabiliyor. Yeniden klimaya direkt maruz kalmamanız ve klimanızın filtrelerini sistemli yenilemeniz de dikkat etmeniz gereken bir öteki kıymetli kural. Bunun nedeni ise gelişebilecek olan bir enfeksiyonun ritim bozukluğu yahut kalp yetmezliği üzere sıkıntıların şiddetini artırabilmesi.
9) TERLETMEYEN KIYAFETLERİ TERCİH EDİN
Vücudumuzda terleme yoluyla su kaybı yaşandığı için meskende, bilhassa de dışarıya çıkarken pamuklu üzere ter emen ve hava geçirgenliği fazla olan hafif kumaşlardan oluşan rahat kıyafetleri tercih edin. Ayaklarımızın en çok terleyen bölgeler olması nedeniyle nemden koruyan, hava alan, hafif ve rahat tabanlı ayakkabılar kullanın. Şapka ve gözlük takmanız da sizi güneşin ziyanlı ışınlarından koruyacaktır.
10) KAFEİNLİ İÇECEKLER VE SODA TÜKETİMİNE DİKKAT!?
İdrar söktürücü özelliği nedeniyle kafein içeren kahve ve çay üzere içecekler bedende sıvı kaybını artırarak dehidratasyon oluşumunu hızlandırıyorlar. Bunların yanı sıra sodanın içinde bulunan sodyum (tuz) da bedenimizde daha fazla sıvı tutulmasına neden olarak kan basıncını yükseltebiliyor. Bu tıp sıvılar yerine su yahut ayran üzere doğal eserleri tercih edin. Ayrıyeten soda ve maden suyu tüketimini de asgarî seviyede tutun. Çünkü çok tüketilen bu içecekler kan basıncını yükseltmesinin yanı sıra kalp yetmezliğinin gelişmesine ya da ağırlaşmasına yol açabiliyor. Şekerli, gazlı ve alkollü içecekleri de bilhassa öğle saatlerinde tüketmemeniz gerekiyor. Bunun nedeni bilhassa alkolün sıvı kaybını artırması.