‘Direncim kendimle olan mücadelemde’

SEYHAN AKINCI- Sahnelenmeye başladığı birinci günden beri izleyicilerin gönlünde çiçekler açtıran, sahi “N’Olcak Bu Yusuf Umut’un Hâli” diye sorduran oyunla Hakan Emre Ünal, geçtiğimiz günlerde KüçükÇiftlik Bahçe Tiyatrosu’ndaydı. Yusuf Umut’un aslında hepimizin zihninde dolaştırdığı sorular etrafında şekillenen oyun Hakan Emre Ünal’ın tek kişilik performansıyla kolayca unutulmayacak bir “Tutunamama” tesiri yaratıyor izleyici üzerinde. Ünal ile “N’Olcak Bu Yusuf Umut’un Hâli”ni ve tek kişilik oyunları konuştuk.

*“N’Olcak Bu Yusuf Umut’un Hâli” mesken nedir, aile nedir? üzere epeyce sıkıntı sorular etrafında şekilleniyor. Kimimiz için çekyatken kimimiz için sonsuz bir kaçış olabiliyor konut ya da aile… Bu güç sorulara sizin bir cevabınız var mı?

Cevap vermeye çalışınca kolay değil. Bu karşılığın kendisini arıyoruz zati hayatımız boyunca. Konut, aile en büyük travmalarımız ve en büyük sevginin, bağın oluştuğu yer. Kaçmak istesek de zihnimizde, vücudumuzda, kemiklerimizde… Bir meskenin, ailenin içine doğuyoruz. Bir uğraşın içine. Bize yanlışsız olarak kabul edilen şeyler öğretiliyor. Aile, okul, iş, asker… Daima bir sisteme ahenk sağlamamız bekleniyor. Yusuf Umut benim daima zihnimde düşünüp, yapamadıklarımı yapabilen biri. Ne kadar temelli yaptığı tartışılır. Savrulup gidiyor. Ben de daima sisteme ahenk sağlamaya çalışan biriyim. Ne kadar temelli yaptığım tartışılır. Ben de savrulup gidiyorum.

* Yusuf ve Umut temelinde pek çoğumuzun içinde hissettiği sükut etme ile direnme konusundaki çatışmayı resmediyor. Sizi bu çatışma nasıl besliyor ya da etkiliyor?

Hepimizin içinde olan bir çatışma bu. Yusuf ve Umut’un içinde olan çaba, çatışma Hakan ile Emre’nin ortasında da var. Bazen sükut etme baskın geliyor, bazen direnme. Genel olarak ben sükut ediyorum, direncim kendimle olan uğraşımda. Bu gayret ürettiğimiz şeyleri ortaya çıkıyor sanırım.

“Tek başına kurulan dünyaya şahitlik etmek büyüleyici”

*Pandemi öncesi başlayan ve pandemide şartlar gereği sayısı artan tek kişilik oyunlarla ilgili “kolaya kaçılıyor” üzere tenkitler de sürüyor. Tek kişilik oyunlar konusunda “şimdilik” bir doyuma ulaştık mı? Tek kişilik oyunlar sahnemizi nasıl etkiledi?

Sadece pandemi değil Türkiye’de yaşamaktan kaynaklı kurallardan dolayı de kalabalık oyun yapmak çok kolay değil. Pürüzlerle dolu bir ülkede yaşıyoruz. Çalışacak yer az, maddi şartlarımız âlâ değil, bir ortaya gelebilmek bile bazen çok güç. Bu manileri kabul ederek üretim yapmaya çalışıyoruz. Bu manilerin bizi yaratıcılığa teşvik ettiği bir yerden… Tek kişilik oyun yapmak da kolay değil. Kolay, kolay üzere görüneni ortaya çıkarmak en zoru. Yalnızca oyunu üretmesi değil, onu devam ettirmesi de çok sıkıntı bu kadar “kolaya kaçılan” tek kişilik oyun içinde. Seyirci çekemedikten, yerin kirasını ödeyemedikten, gerekli ekonomik şartları sağlayamadıktan sonra oyun maalesef devam edemiyor. Şahsî olarak ise; yıllardır anlatı üzerine çalışıyorum. Yüksek lisans bitirme projem, tiyatroda araştırmak istediğim alan bu. Pandemi öncesi de sonrası da tek kişilik üretimlerim oldu. Hem oyuncu olarak hem yönetmen-yazar olarak. Bunu da araştırmaya devam edeceğim. Ben doyuma ulaşmadım daha, ulaşacak üzere de değilim. İzlemek, tek başına kurulan çoklu dünyaya şahitlik etmek çok büyüleyici geliyor. Kalabalık oyunları da seviyorum. Bu çeşitlilik hoş. Her metnin bir sahneleme üslubu da olduğuna inanıyorum. Kimin hangi motivasyonla tek kişilik oyun ya da kalabalık oyun yaptığını bilemiyorum fakat üreten kişinin sıkıntısının talep ettiği koşulları sağlayabildiği daha sağlıklı bir tiyatro ortamı oluşmasını diliyorum.