Dişi için doktora gitmişti, ‘delirten hastalık’ dediler! Halbuki gerisinde 2 sebep varmış

Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Antalya’nın Kepez ilçesinde yaşayan iki çocuk annesi Feride Kandan, bir sabah uyandı ve dişinde ağrı hissetti. Çabucak ağrı kesicilere başvuran 45 yaşındaki bayanın çektiği acılar vakit içerisinde o denli boyutlara ulaştı ki bayan soluğu hekimde aldı. Gittiği hekim ona “Dişlerinde bir sorun yok” dediğinde ise büyük bir şaşkınlık yaşadı. Ağrıları dayanılmaz boyutlara ulaşan, lakin aldığı morfin ile ayakta durabilen Kandan, geceleri uyuyamamaya, sırf sıva besinlerle beslenmeye başladı. Hayatı bir anda altüst olan Kandan, bir beyin cerrahına muayene olduğunda ise yaşadığı zahmetin nedenini öğrendi. Halk ortasında ‘delirten hastalık’ olarak bilinen bir hastalığı olduğunu öğrenen bayan, 100 bireyden sırf 5’inde görülen bu hastalığa sahip olduğu için şaşkındı. Pekala toplumda çok sık görülmese de yaşayan bireylerde dayanılmaz ağrılara sebep olan ‘delirten hastalık’ ne, devası var mı? İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi, Avrupa Baş Ağrısı Derneği, Dünya Baş Ağrısı Derneği ve Avrupa İnme Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Derya Uludüz, dikkat çeken bilgiler paylaştı.

’12 YIL EVVEL DE BENZERİ AĞRILAR VARDI’

Sahip olduğu hastalığı fakat bir beyin cerrahına gittiğinde öğrenebilen Feride Kandan, çektiği ağrıların benzerini 12 yıl evvel de yaşadığını söyledi. Daha evvel başvurduğu hastanede kendisine ‘sinir sıkışması’ teşhisi konulduğunu söyleyen Kandan, yaklaşık 10 yıldır bir ağrı yaşamadığını belirtti. Feride Kandan, hastalığın teşhis süreciyle ilgili, “12 yıl evvel sağ böbreğimde başlayan ağrım vardı. Birinci böbrek ağrısı dediler, kimse anlamadı. Sonra İskenderun’da hastanede beynimde hudut sıkışması olduğu söylendi. 10 yıldır bu ağrı yoktu. 2 ay evvel bu ağrı tekrar başladı ve yüzümün sağ tarafını eksiksiz ağrıtmaya başladı. Birinci olarak diş ağrısı sanıp dişçiye gittim. Dişçi bana ‘Ben bu dişi çekemem. Beyin cerrahına gözükmeniz lazım’ dedi. Beyin cerrahından diş çekimi için imza almaya gittim. Kullandığım ilacı kesmem gerektiğini, bu durumun da felce neden olabileceğini söyledi” diye konuştu.

‘GEÇ KALINDIĞINDA TEDAVİYE CEVAP VERMESİ ZORLAŞIR’

Prof. Dr. Derya Uludüz, halk ortasında ‘delirten hastalık’ olarak bilinen ve tıp literatüründe ‘trigeminal nevralji’ olarak tanımlanan rahatsızlığın tedavisiyle ilgili dikkat çeken bir noktaya değindi. Prof. Dr. Uludüz, trigeminal navralji’nin hem tanınması hem tedavisi sıkıntı bir ağrı tipi olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Uludüz, “Diğer baş ağrıları üzere değil, direkt hududun kendi ağrısı olduğundan dirençlidir ve çok daha şiddetli seyreder. Geç tanındığında geç tedavi edildiğinde tedaviye karşılık oranları da düşüyor” dedi.

Yaşadığı dayanılmaz ağrılar nedeniyle çocuklarıyla dahi ilgilenemediğini belirten Feride Kandan, kalp hastası olan çocuğunu denetime götüremediğini, geceleri uyuyamadığını ve son 10 gündür yemek dahi yiyemediğini de söyledi. Feride Kandan, ağrılarının konuşmaya başlandığında daha da şiddetli bir hale geldiğini de kelamlarına ekledi. Prof. Dr. Derya Uludüz, Feride Kandan’ın dayanılmaz ağrılarına sebep olan hastalığa sahip şahısların yaşadığı sorunlarla ilgili şöyle konuştu:

“Yüzde sıklıkla 2. kısım olan üst çene bölgesine sonra sırası ile 3. ve 1. kısma sıklıkla yayılabilen elektrik çarpma biçiminde çok şiddetli kişiyi yerinden zıplatan, lakin saniyeler üzere kısa süren ağrı atakları olur. Ataklar yalnızca birkaç saniye sürmesine karşın sık sık olması nedeniyle kişiyi hayatından bezdirir. Bilhassa yemek yemek, sakız çiğnemek, konuşmak, tıraş olmak, diş fırçalamak üzere trigeminal sonu aktifleştiren işlerde ağrı tetiklenir ve kişi bu nedenle bu aktiviteleri yapmaktan korkar. Şiddeti arttığı periyotlarda kişi konuşma sırasında çok fazla ağrı yaşadığı için önemli zorluk çeker.”

‘MUTLAKA BEYİN MR’I ÇEKTİRMELERİ GEREKİYOR’

Trigeminal nevralji rahatsızlığını ve tesir alanını anlatmaya devam eden Prof. Dr. Derya Uludüz, hastalığı ‘yüz bölgesindeki sonun, nedenini tam olarak bilemediğimiz bir formda hasara uğraması ile ortaya çıkan ağrılar’ şeklinde tanımladı. Prof. Dr. Uludüz, hastalığın iki nedene bağlı olabileceğini belirterek, benzer şikâyetle gelen hastaların kesinlikle beyin MR’ı çektirmeleri gerektiğinin altını çizdi.

“Sinir beyin sapından çıkarken çabucak yanında beyin istikrar damarı geçiyor. İstikrar damarı tansiyon hastalarında genişleyebilir, genişlediğinde sona bası yaparak ağrıyı ortaya çıkarabilir. Bir öteki dikkati çeken yüze yayılan trigeminal hudut kollarında diş tedavileri olduğunda sırasında tahribat ağrının tetiklenmesi. İkinci ana neden ise sekonder trigeminal nevralji. Sekonder trigeminal nevraljide, trigeminal sonun köken aldığı beyin sapı bölgesinde bir lezyon meydana geldiğinde hudut hasar görebilir ve ağrıyı tetikleyebilir. Beyin sapında damar tıkanıklığı ile ortaya çıkan inme tablosu, Multipl Skleroz (MS) hastalığı yahut o bölgeye yönelik bir beyin tümörü trigeminal nevralji yakınması ile ortaya çıkabilir. O nedenle bu yakınmayla gelen hastalara kesinlikle beyin MR’ı çekip inceleme yapmak gerekiyor.” – Prof. Dr. Derya Uludüz

‘TİPİK AĞRI KESİCİLERE YANIT VERMİYOR’

Şiddetli ve hatta dayanılmaz baş ağrılarına sebep olan hastalığın tedavi süreci hakkında da konuşan Prof. Dr. Derya Uludüz, ‘delirten hastalık’ olarak bilinen trigeminal nevraljinin tipik ağrı kesicilere yanıt vermediğini vurguladı. Prof. Dr. Uludüz, hastaların, hudut iletimini düzenleyen hududu tamir ederek sakinleştiren tedavilere gereksinim duyduğunu da açıkladı ve kelamlarını şöyle noktaladı: “Trigeminal nevralji hududun kendi ağrısı olduğu için tipik ağrı kesicilere yanıt vermez. Hudut iletimini düzenleyen hududu tamir ederek sakinleştiren tedavilere gereksinim vardır. Bunun için epilepsi ilaçları dediğimiz ilaçları sık kullanıyoruz. Epilepsi ilaçları hudut iletimini düzenleyerek ağrıyı baskılar. Fakat kimi hastalarda tedavi dirençli olur ve ilaçlara karşılık alınamaz. Bu durumda biz trigeminal sonun tüm kollarında ağrı duyusunu ileten lifleri süreksiz bir müddet susturacak blokaj dediğimiz tedavileri uygulayabiliyoruz. Hastalarda bu tedavilere direnç olduğu takdirde cerrahi müdahaleler devreye girebilir.”