Ege’de ibre barışa döndü

Aydın Hasan / ANKARA – Türkiye ve Yunanistan’da yapılan seçimlerin akabinde Ege’nin iki yakasında son aylarda oluşan diyaloğun önderler seviyesine taşınması için mutabakata varıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, 11-12 Temmuz’da Litvanya’da düzenlenecek NATO Tepesi marjında ikili bir görüşmede bir ortaya gelecek. Görüşmenin olumlu geçmesi durumunda, önümüzdeki aylar içinde iki ülke ortasında Yüksek Seviyeli İşbirliği Kurulu toplantısının yapılması gündeme gelebilecek.

Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılan seçimlerin Cumhurbaşkanı Seçimi ayağı, ikinci tipe kalmış ve 28 Mayıs’ta tamamlanmıştı.

Yunanistan’da 21 Mayıs’ta yapılan genel seçimlerde hiçbir parti Meclis’te çoğunluğunu sağlayamadığı için 25 Haziran’da yine seçime gidilmişti. Başbakan Miçotakis’in başkanı olduğu Yeni Demokrasi Partisi, ikinci seçimde Meclis’te çoğunluğu sağladı. Erdoğan’ın tebrik telefonu ile iki önder ortasında yeni devirde yapılacak görüşmenin adresi de belirlendi. Erdoğan ve Miçotakis, 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başşehri Vilnius’ta düzenlenecek NATO Doruğu marjında ikili bir görüşmede bulunacak.

Depremin ardından

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat zelzeleleri ve Yunanistan’daki tren kazasının akabinde Türkiye ile Yunanistan ortasındaki ilgiler olumlu bir atmosfer içine girmişti. 12 Şubat’ta periyodun Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, sarsıntı bölgesine ziyarette bulunmuştu. Devrin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Dendias, Hatay’da ortak basın açıklaması yapmışlardı. 4 Nisan’da ise periyodun Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, devrin Yunanistan Savunma Bakanı Nikolaos Panagiotopoulos ile sarsıntı bölgesinde görüşmüştü. 4 Nisan’da periyodun Yunanistan Göç ve İltica Bakanı Notis Mitarakis de, depdem bölgesine ziyarettte bulunarak devrin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile bir ortaya gelmişti.

Tatbikatlar yapılmadı

Yunanistan, her yıl tüm Ege Denizi’ni kapsayacak halde mayıs-haziran aylarında Kataigis Tatbikatı’nı düzenliyordu. Yunan Hükümeti bu yıl Ege’de eğitim standartlarını idameye yönelik küçük çaplı faaliyetlerde bulundu.

TCG Anadolu, 1-9 haziran tarihleri ortasında Ege ve Akdeniz’de düzenlenecek Denizkurdu 2023 tatbikatına katılacaktı. Tatbikatta; TCG Anadolu’nun yanı sıra 107 savaş gemisi, yüzlerce savaş uçağı, helikopter ve SİHA ile 18 bin işçi bulunacaktı. Türkiye de, oluşan olumlu atmosfer nedeniyle bu dev tatbikatı iptal etti.

Lider seviyesine taşınıyor

Vilnius’ta yapılacak görüşme ile iki ülkede yapılan seçimlerin akabinde yine kurulan diyalog, önder seviyesine taşınacak. Görüşmenin olumlu geçmesi durumunda iki ülke ortasında yaz sonu yahut sonbahar aylarında Yüksek Seviyeli İşbirliği Kurulu toplantısının yapılması gündeme gelebilecek. Karar alınması durumunda toplantının Selanik’te yapılması ihtimali bulunuyor.

VAHDETTİN KÖŞKÜ’NDE GÖRÜŞMÜŞLERDİ

Erdoğan ile Miçotakis’in 13 Mart 2022’de İstanbul’da Vahdettin Köşkü’ndeki kravatsız görüşmelerinin akabinde oluşan bahar havası kısa sürmüştü. İki önder ortasında iplerin siyasi seviyede kopmasına; Miçotakis’in “Erdoğan ile olumlu, samimi ve açık bir görüşme yaptık. Bizi ayıran problemlerden çok bizi birleştiren bu sıkıntılara odaklanmamızın daha değerli olduğunda mutabık kaldık” açıklamasından sonra ABD ziyareti sırasında Türkiye’yi saldırgan bir ülke üzere göstermeye çalışan tavrı etken olmuştu. Erdoğan, bunun üzerine “Artık benim için Miçotakis diye birisi yok. Kendisiyle bu türlü bir görüşme yapmayı asla da kabul etmiyorum” açıklamasında bulunmuştu. Zelzeleden sonra oluşan atmosfer ve Miçotakis’in görüşme istediğini lisana getiren kelamlarının akabinde iki önder ortasındaki ilgileri geren tansiyon düştü.

ASKIYA ALINAN PROJELER

Geçen yıl ortaya çıkan tansiyon üzerine 2022 sonbaharında Selanik’te YDİK toplantısı yapılamamıştı. Toplantının gündemi içinde “İki ülke ortasındaki ticaret hacminin evvel 7i sonra 10 milyar dolara çıkartılması. İzmir ve Selanik ortasında yük ve yolcu nakliyatı yapacak gemi seferlerinin başlatılması. İstanbul-Selanik ortasında süratli tren çizgisi kurulması. İpsala-Kipi hudut kapısında ikinci bir karayolu köprüsü inşa edilmesi. İki ülke ortasındaki havayolu seferlerinin artırılması” yer alıyordu.