Elon Musk da kullanıyor Kim Kardashian da! ‘Kilo verdiren iğne’ mucize mi, tehlike mi?

Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr – Çağımızın en büyük sorunlarından biri obezite. Her yıl yaklaşık 3 milyon insan obeziteden ötürü hayatını kaybediyor. Uzmanlar sağlıklı hayat ve diyet programları üzerine araştırmalarına devam ederken, son periyotlarda ABD ve İngiltere’de yaygınlaşan biri diyabet başkası ise obezite ilacı olan ‘zayıflama iğneleri’ popülerlik kazandı. Öyle ki Kim Kardashian, Elon Musk hatta Boris Johnson bile bu iğnelerle zayıfladığını sav ediyor. ABD ve İngiltere basınında ‘mucivezi zayıflama iğneleri’ olarak yer alan bu ikiliyle ilgili tüm ayrıntıları obeziteyle gayrette bugüne kadar değerli çalışmalara imza atan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya’ya sorduk.

İŞTAHI KAPATIYOR, KİLO KAYBI SAĞLIYOR ANCAK…

Kullananların bilhassa TikTok’ta sık sık paylaşarak mucizevi bir biçimde kilo verdirdiğini söylediği iki ilacın da tıpkı etken maddeyi içerdiğini söyleyen Dr. Ayça Kaya, ilaçların GLP-1 agonistleri denilen bir kümede olduğunu yani tesirlerini bedenimizdeki hormonu taklit ederek gösterdiklerinin altını çizdi. Dr. Kaya, “GLP-1 hormonu yemek yediğimiz vakit bağırsaklarımızda sentezlenir. Böylece, bedendeki insülin düzeyini yükselerek, kan şekeri olağan hale gelmiş olur ve beyinde de hazza bağlı gelişen yeme isteğini azaltır. Birebir vakitte mide boşalma vaktini uzatarak kişinin kendini daha uzun müddet tok hissetmesine ve daha az yemek yemesine yardımcı olur” diyerek ilacın kilo verdirme sürecine dair açıklamalarda bulundu.

GLP-1 analoglarının yan tesirlerinin epeyce az olduğunu ve obezite cerrahisine alternatif olacak seviyede tesirli olduğuna vurgu yapan Dr. Ayça Kaya, ilaçların dramatik kilo kayıpları sağladığını, iştahı kapattığını ve hazza bağlı yeme isteğini azalttığını lisana getirdi. İğnelerin yararlarının yanı sıra obeziteyle gayret konusunda farklı bir parantez açan Dr. Ayça Kaya şu sözleri kullandı:

“Ancak ilacı kestikten sonra hastanın beynindeki yeme dürtüsü tıpkı halde devam edebiliyor. Burada kesinlikle ömür şeklimizi ve yiyeceklere bakış açımızı değiştirmemiz gerekiyor. Bu ilacı kullanırken iştah çok kapandığı için şahıslar yemek yemiyorlar. Lakin ilacı kestiklerinde öğrenilmiş bir formda yemeğe devam ediyorlar. Mesela iskenderi, lahmacunu, baklavayı yemeğe devam ederseniz kilo almanız kaçınılmaz olur. O nedenle ilaçları mucize olarak görmemek lazım.”

‘OBEZİTE YALNIZCA FAZLA YEMEĞE BAĞLI BİR HASTALIK DEĞİL’

Bu sebeple Dr. Ayça Kaya obeziteyle gayret konusunda ilaçlardan yana değil. Üstelik emsal sistemle çalışan ilaçları hastalarına çok az kullandırdığını da kelamlarına ekliyor. Obezitenin yalnızca ilaçla çözümlenecek bir hastalık olmadığını lisana getiren Dr. Kaya, “Altta yatan nedenleri bulup tedavi ettiğimizde bu ilaçlara hiç gerek kalmadan hastalar çarçabuk kilo veriyorlar. Hatta bununla ilgili daima söylediğim bir şey var: ‘İlaçsız, diyet listesiz, ameliyatsız onlarca kilodan kurtulmak çok kolay. Kâfi ki neden kilo aldığımızı bulalım.’ Zira obezite yalnızca fazla yemeğe bağlı bir hastalık değil. Yemek aslında ortaya çıkan bir semptom üzere düşünmek lazım. Yemeği tetikleyen sistemlerde da ilacı vermeden evvel hastanın neden kilo aldığını bulmak kalıcı tedavide aslında daha güzel bir çözüm” diye konuştu.

‘İğnelerin bilhassa 3-5 kilo fazlam var’ diyenler için uygun olmadığına dikkat çeken Dr. Kaya, ilaçların, beden kitle indeksi 30’un üzerinde olanlarda ve insülin direncine sahip bireylerde tabip denetiminde kullanılması gerektiğini söyledi. Bu ilaçlardan birinin 12 yaş üzeri obezitesi olan çocuklarda da FDA (ABD Besin ve İlaç Dairesi) tarafından onaylandığını lisana getiren Dr. Ayça Kaya, “Tedaviye başladığında bir ayda 5 kilo ve daha fazlasını veriyorsanız tedavi uygun gidiyor demektir. 3-4 kiloda bile güzel gidiyor diyebiliriz. Lakin kimi bünyelerde de ilaca yanıt alınamayabiliyor. Hastayı takip etmek, şayet kilo veremiyorsa ilacı kesmek lazım. İlaç yarar sağlıyorsa nizamlı kullanmanız değerli, yani bunlar başınıza nazaran bir ay alıp bir ay bırakabileceğiniz ilaçlar değil” dedi. İğnelerin yan tesirler de barındırdığına dikkat çeken Dr. Kaya şu bilgileri paylaştı:

“Mide-bağırsak sisteminde birtakım olumsuz tesirlere neden olabildiği üzere karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, kabızlık, şişkinlik yan tesirlerine sıklıkla rastlanıyor. Yorgunluk, baş dönmesi ve baş ağrısı üzere yan tesirler de görülebiliyor. Kimi yayınlarda medüllar tiroid kanseri ile de bağlantılı olabileceği düşünülüyor ve kanser hastalarında önerilmiyor.”

‘UZUN VADEDE TESİRİ NE OLUR BİLMİYORUZ’

Yan tesirlerinin yanı sıra ilaçların iştahı baskılarken başka yandan kullananların canları istemediği için yeteri kadar beslenememelerinin de büyük bir probleme yol açtığına vurgu yapan Dr. Kaya, “Kişiler iğnelerin yarattığı tesirden ötürü bedenin günlük alması gereken karbonhidrat, protein ve yağ istikrarını kaçırıyorlar. Bu durumda çok süratli kilo kayıpları gözlemlenebiliyor. Bu da çok süratli kilo kaybına yol açtığından deride sarkma, ciltte kuruma, saçlarda dökülme, tırnaklarda kırılma üzere istenmeyen durumlara neden olabiliyor. Bir de kimi beşerler haftada bir yapması gereken ilacı daha fazla sonuç elde etmek için üç günde bir kullanabiliyor. Bu da son derece tehlikeli. İlaçlar yeni piyasaya çıktığı için uzun vadede tam olarak ne cins tesirlere yol açacak, bilmiyoruz. Tahminen 8-10 sene sonra daha net söyleyebileceğiz. Önerilen dozda ve müddette kullanmak önemli” dedi.

İlaçların 5-6 ay içinde ruhsat alarak Türkiye’ye gelebileceğini söyleyen Dr. Kaya, “Kullanımı daha kolay olduğu için herkes akın akın bu ilaçlara koşuyor. Tekrar altını çizeyim: Hayal kırıklığı yaşamamak, önemli sıhhat sıkıntılarıyla karşılaşmamak için ilacı tek tahlil üzere görmemek, denetimsiz kullanmamak lazım” uyarsını yaptı. Dr. Ayça Kaya, buna benzeri ilaçları neredeyse bin hastasından yalnızca haz odaklı beslenen, kendisini durdurmakta zorlanan iki hastasında kullandığını da ekledi.

AMELİYATA GİTMEDEN SON SEÇENEK

İlaçların Almanya’da bir aylık dozunun 100-150 euro (yaklaşık 3-4 bin lira) ortasında satıldığını lisana getiren Dr. Kaya, “Türkiye’de farklı merkezlerde 350 euroya (yaklaşık 10 bin lira) satıldığını duydum, karaborsa yapıyorlarmış. Lakin dediğim üzere kapalı şekeri ya da insülin direnci olan hastalar aylık 500-600 liralık ilaçlarla tedavi edilebiliyor. Bu ilaçların da obezite konusunda olumlu tesirleri var. Bu iki ilaç Türkiye’ye gelse bile obezite tedavisinde ilaçları birinci tercih olarak düşünmememiz gerekiyor” dedi.

İki ilacın da obezite cerrahisine gidilmeden evvel sunulabilecek çok âlâ bir tedavi seçeneği olduğuna dikkat çekeyen Kaya, kelamlarını şöyle noktaladı:

“Bu ilaçları gerçek hastada, hakikat dozda ve hakikat endikasyonlarda kullanmak gerekiyor. Düşük kilolarda olup, iştahının kesilmesini isteyip biraz da kilo verme niyetinde olan şahıslar ilacın yan tesirleriyle karşılaşabilirler. Verdikleri kiloları geri de alabilirler. O sebeple öncelikle hastalığın altında yatan nedenleri bulmak, bu nedenler doğrultusunda da tedaviye gitmek lazım. Obezite cerrahisini en son tercih olarak, ilaçları da obezite cerrahisine olan gidişatı durdurmada tesirli olacağını düşünüyorum.”