Fındıkta 3 dolar hududu aşıldı

DUYGU ERDOĞAN – Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) kabuklu fındık alım fiyatlarını evvelki gün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yeni dönem hasadı öncesi açıkladı. 2023/2024 dönemi kabuklu fındık alım fiyatları yüzde 50 sağlam iç fındık temeline nazaran, ‘Giresun kalite’ için kilosu 84 lira, ‘levant kalite’ için kilosu 82.5 lira, ‘sivri kalite’ için 80 lira olarak belirlendi. Fındık fiyatı ekseriyetle dünya piyasalarına nazaran dolar baz alınarak belirleniyor ve 3-3.3 dolar düzeyinde bedellendiriliyor. Mevcut fiyat da şimdiki kurdan 3.1 dolara olarak hesaplandı. Fakat fındıkta artan maliyetler karşısında üreticilerin beklentisi alım fiyatının 100 lira olmasıydı. İhracatçı ise açıklanan fiyatın dünya rekabet ortamı baz alındığında uygun bulunduğunu bildirdi. 

Fındık rekolte iddiası yeni dönem için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 718 bin ton düzeyinde yapıldı. Üreticilerin beklentisi ise bu düzeyin 50-60 bin ton altında. Ağır ve daima yağışların fındık üretici bölielerde çeşitli ziyanlar oluşturduğu, zararlılar ile uğraşın yetersiz kaldığı, fındık içinin kâfi kalitede büyümediği tabir edilmişti.

‘Maliyet artışının altında’

Geçen dönem Giresun kalite için verilen 53 lira fiyat 2.95 dolar olarak civarında hesaplanmıştı. Lakin buna karşılık bu yılki döviz kuru artışının enflasyon ve girdi maliyeti artışının altında kaldığını anlatan Altınordu Ziraat Odası Lideri Atakan Akça, “Haziran ayına kadar fındıkta alım fiyatı beklentimiz 85 lira düzeyindeydi. Lakin akabinde bilhassa personel ve akaryakıt fiyatlarındaki süratli artışla birlikte bu beklentiyi 100 lira olarak açıklamıştık. Verilen fiyat üretici beklentisinin yani maliyet artışlarının da altında kalmıştır” dedi. Doğu Karadeniz’de fındık hasadının toprakların yapısı nedeniyle yüksek oranda insan gücüyle yapıldığını anlatan Akça, “Geçen dönem personellik fiyatı günlük 216 lira iken, bu dönem 448 lira. Yalnızca bu artış bile yüzde 100’ün üzerinde. Üreticinin bu kurallarda dönemlik bir eserden para kazanıp geçinme imkanı giderek düşüyor” diye konuştu.

Yeni dönem hasadı 12 Ağustos prestijiyle Batı Karadeniz ve kıyı kısımlardan başlayacak. Kimi üreticiler hasada erken başladı.

‘DÜNYADA REKABET ARTIYOR’

Artık Türkiye’nin fındık üretiminde dünyada önemli bir rekabet ortamında olduğunu vurgulayan Fındık İhracatçısı İlyas Edip Sevinç, “Verilen fiyatı uygun buluyoruz. Beklentiler doğrultusunda oluşmuştur. Artık Türkiye dünyada fındık üretim ve ticaretinde yalnız değil. Rekabet çok ağır. Geçen dönemden devreden iç piyasada 200 bin ton stok da var. Rekabetçi kur siyasetinin da takviyesiyle ihracatımıza devam ettiğimiz sürece üreticimize de kazandırmaya devam ederiz” dedi.

21 AĞUSTOS’TA RANDEVU BAŞLIYOR

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından üreticilere TMO alım fiyatına ek olarak kilogram başına 2.7 lira dayanak ödemesi de yapılacak. Ayrıyeten yüksek randımanlı fındığa kilogram başına 1.6 liradan başlayan randıman farkı da ek edilecek.

TMO ise fındık alımları konusunda her türlü teknik altyapı, depolama, işçi ve finansman hazırlıklarını tamamladığını açıkladı. Buna nazaran, kabuklu fındık alımlarının evvelki yıllarda olduğu üzere randevulu yapılacağı, üreticilerin 21 Ağustos’tan itibaren TMO işyerleri ile www.tmo.gov.tr adresi üzerinden randevularını alabilecekleri belirtildi.