Fuat Oktay: Gayemiz Türkiye’yi, dünyanın afetlere karşı en hazırlıklı ülkesi haline getirmek

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) uyumunda düzenlenen, ‘Deprem Araştırmaları Sanal Konferansı’ başladı. Konferansın açılışına Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) Lideri Yunus Sezer ve TÜBİTAK Lideri Hasan Mandal katıldı. Konferansın açılışında konuşan Oktay, Türkiye’nin afetlere dayanıklılığını artırmak ve afet idaresini daha faal hale getirmek için bilimsel alanda bir seferberlik başlattıklarını belirterek, “Bilimsel alandaki seferberliğin öncülerinden birisi olarak ülkemizde bilim ve teknolojinin amiral gemisi olan TÜBİTAK’ı belirlemiştik. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde oluşturulan ‘Türkiye Ulusal Risk Kalkanı’ modelinin de altlığını oluşturacak çalışmalar başlatıldı. Bir taraftan zelzele bölgesinde saha araştırmaları yapılırken bir taraftan da toplumsal bilimleri ilgilendiren boyutlara odaklanıldı. Amacımız bilim temelli bir yaklaşımla Türkiye’yi dünyanın afetlere karşı en hazırlıklı ve afetler sonrası en süratli ve tesirli reaksiyon verebilen ülkesi haline getirmektir” diye konuştu.

‘DEPREM MÜHENDİSLİĞİ ARAŞTIRMALARI ÖNEMLİ’

Afet idaresi ve sarsıntı araştırmaları alanında entegre bir bakışa muhtaçlık olduğunu vurgulayan Oktay, “Kentsel yerleşim bölgelerindeki sarsıntı tehlikelerinin detaylı olarak tespitinde yer bilimleri araştırmaları; mevcut yapıların sarsıntı risklerinin belirlenmesinde ve sarsıntıya güçlü yeni yapılar üretilmesinde ise zelzele mühendisliği araştırmaları kıymetlidir. Öteki yandan kentsel ölçekte uygulanacak risk azaltma prosedürleri, bölgesel planlama ve sosyolojik araştırmaları gerektirmektedir. Bu üzere alanlara ek olarak iklim çalışmaları ve dijitalleşmenin tesiriyle akıllı kentler bahisleri öne çıkmaktadır. ‘Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli’nde ortaya koyduğumuz üzere; zelzele çalışmalarında tek bir alanda ilerleme değil, 360 derecelik bir tahlil ve gelecek projeksiyonuyla ilerleyeceğiz. ‘Bilimle Birlikte Başaracağız’ mottosuyla sarsıntı araştırmalarında yer alan herkesi disiplinler ortası çalışmaları güçlendirmeye davet ediyorum. Böylelikle kentlerimiz doğasıyla, kültürüyle, toprak yapısıyla ve jeolojik özellikleriyle bir bütün olarak yükselecek ve güçlü halde kalkınacaktır” dedi.

‘TÜRKİYE ZELZELE PLATFORMU’NU KURDUK’

Bakan Mustafa Varank ise dijital teknolojilerin kullanımının zelzele riskini azaltmak için değerli fırsatlar sunduğunu belirterek, “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak biz, bilimin ışığında üzerimize düşen vazifeleri yerine getirmekte kararlıyız. TÜBİTAK’la sarsıntıyla ilgili bugüne kadar birçok adım attık. İzmir sarsıntısından sonra TÜBİTAK eliyle 8 zelzele kayıt istasyonu ve 5 adet hassas pozisyon belirleme sistemi kurduk. Bu sistemler sayesinde değerli bilimsel çalışmalar yapıldı. Bornova havzasının yapısal özellikleri ve geometrisi ile birlikte gömülü faylarını da görüntüledik. Sonuçları bilim dünyasıyla da paylaştık. Sarsıntı araştırmalarına yönelik Türkiye Zelzele Platformu’nu kurduk. Platform kapsamında büsbütün ulusal kaynaklarla, ülkemiz araştırmacıları ve kurumları tarafından gerçekleştirilen birinci ulusal deniz araştırma projesini hayata geçirdik. Proje ile toplam 2 bin 300 kilometrelik sığ-sismik bilgi toplandı ve deniz tabanını kesen tüm faal faylar haritalandı. Bunların dışında son periyotta sarsıntı araştırmaları başlıklı toplam bütçesi 150 milyon lira olan 80 başka projeyi destekledik” ifadelerini kullandı.

‘AFETLERE DİRENÇLİ KENTLERİN OLUŞTURULMASI ANA AMAÇ OLMALI’

AFAD Lideri Yunus Sezer, Kahramanmaraş merkezli zelzeleler sonucunda 56 bin 426 binanın yıkık-acil yıkılacak hale geldiğini söyleyerek, “206 bin 452 bina ağır hasarlı hale gelmiştir. 2 milyon 800 bin kişi birinci etapta zelzele bölgesinde barındırılmaya başlandı, şu anda da 2,5 milyona yakın afetzedemizi sarsıntı bölgemizde barındırıyoruz. 800 bin kişiyi bir taraftan müdahale hizmeti yaparken bir taraftan da sarsıntı bölgesi dışına taşıyarak barınma hizmeti verilmiştir. Şu an hem süreksiz barınma hizmeti veriliyor bir yandan da enkaz kaldırma çalışmaları devam ediyor. Afetlere dirençli kentlerin oluşturulması ana gaye olmalı, bunun vatandaşlarımız tarafından bilinçlendirilmesi ve süründürülebilir hale getirilmesi gerekmektedir” dedi.

‘FAY SINIRLARININ GÜNCELLENMESİ ÇALIŞMALARINI BAŞLATTIK’

TÜBİTAK Lideri Hasan Mandal da bilim temelli yaklaşımların ancak bilim temeli bulgular ile gerçekleşeceğini söz ederek, “Bugünkü konferansın en büyük hedefi; bu bulguların tüm bahisler ile birlikte kıymetlendirilmesi ve bu sürecin en kıymetli paydaş noktası toplumumuz. Gelecekte bu çeşit afetlerin üstesinden gelebilmek fakat bu süreçte toplumumuzun da sorumluluk alması ile mümkün olabilecektir. Ülkedeki fay çizgilerinin yeniliği konusunda ilgili tüm paydaşlarımız ile birlikte ‘Türkiye Paleosismolojik Araştırma Projesinin’ çalışmasını başlattık, yakın vakitte duyurusu yapılacak. Türkiye’de bulunan yaklaşık 450 fay sınırlarının güncellenmesi gerçekleşmiş olacak” diye konuştu.