Futbolun cazibe merkezi Suudi Arabistan! Peri masalı Cristiano Ronaldo ile başladı

Suudi Arabistan futbolun global çekim merkezlerinden bir tanesi haline geliyor. Kulüp futbolu seviyesinde tam manasıyla gaza basan petrol zengini ülke, saçtığı paralarla birer cazibe merkezine dönüştürdüğü ekiplerine, dünya yıldızı isimleri birer birer transfer ediyor.

Cristiano Ronaldo’nun geçen yılın sonunda Al Nassr’a transfer olmasıyla başlayan furya, bu sene de bir çok değerli oyuncunun bu kervana katılmasıyla son hız devam ediyor. Real Madrid’de Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu yaşadıktan sonra, futbolun en kıymetli kişisel mükafatı olan Ballon d’Or’a layık görülerek dünyanın en yeterlisi seçilen Karim Benzema ve Chelsea’den N’Golo Kante de ülkenin bir öbür önde gelen takımı Al-Ittihad’ın yolunu tuttu.

YILDIZ YAĞMURU SÜRECEK

Bugünlerde daha kaç yıldızın isimleri, futbol hayatını Arap ülkesinde sürdürecekler ortasında zikredilmekte… Memleketler arası transfer devrinin Suudi Arabistan’da eylülün üçüncü haftasına kadar süreceğini göz önünde bulundurduğumuzda, yükselen ivmeyi de hesaba katarak bu yıldız yağmurunun artarak süreceğini söylemek hiç de güç değil.

Aslında Suudilerin bu oyundaki gelişim süreci yeni başlamadı, içinde bulunduğumuz periyotta baş döndürücü bir sürate erişti yalnızca… Ülkenin futbol ulusal grubu altı kere Dünya Kupası finallerinde uzunluk gösterdi. Asya Kupası’nı üç sefer müzesine götürdü, üç kere de final oynadı. Asya Şampiyonlar Ligi’ni en çok kazanan kulüp Suudi Arabistan’ın temsilcisi… Lakin ülke hiç bir periyotta, global çapta bugünlerde olduğu kadar devasa bir ilginin odağı olmamıştı.

Suudilerin futbolda giriştikleri dev atılımların, Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nın çabucak gerisine denk gelmesi dikkat çekiyor. Bölgesel güç arayışlarından bağımsız değerlendirilemeyecek bu şimdiki durum, futbolun sırf futbol olmadığı yaklaşımında Ortadoğu’dan yeni bir örnek ekliyor literatürüne.

İZLENME VE TAKİPTE YÜZDE 150 ARTIŞ

Al Nassr, Cristiano Ronaldo’yu takımına kattıktan bir müddet sonra, bir milyonun altında olan kulübün instagramdaki takipçi sayısı on beş milyonun üzerine çıktı. Suudi Ligi’nin yayın hakları kırka yakın ülkeye satıldı. Suudi Arabistan futbol liginin izlenme oranları, geniş transfer harekatlarının tesiriyle değerli oranda arttı. Cristiano Ronaldolu birinci dönemde ligin izlenme oranı yüzde 150 oranında yükseldi.

Ligden elde edilen ticari gelir geçen sene 119 milyon dolara ulaştı. Yıllık gelirin 480 milyon dolara yükseltilmesi planlanıyor. Sporda özelleştirme siyasetinin da tesiriyle ligin piyasa kıymetinin 2030 yılına dek 800 milyon dolardan 2.1 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor. Devlet dayanaklı olan ülkedeki futbola yatırım projeleri, yalnızca kulüplerle sonlu değil.

DÜNYA KUPASI HAZIRLIKLARI

Çok vakittir ülkenin bir FIFA Dünya Kupası’na konut sahipliği yapma maksadında olduğu konuşuluyor. 2030 ya da 2034’teki dev turnuva için teşebbüste bulunması beklenen Arap ülkesinin, öbür ülkelerle ortak mesken sahipliğine soyunabileceği de bedellendiriliyor.

Suudi Arabistan’ın küresel ölçekte futbolun bir çekim merkezi haline gelmeye başlamasına bu açıdan da bakmak gerek. Yıldız isimlerin yeni uğrak noktası olmak, ulusal ligdeki rekabeti artırmak, kulüplerin ticari kapasitelerini çoğaltmakla bir futbol ülkesi olduklarını cümle aleme gösteren Suudiler, tıpkı vakitte mümkün adaylık sürecinde bu dünya yıldızlarını reklam yüzü olarak kullanma hakkını da gizli tutuyor.

DÖRT BÜYÜKLER ÖZELLEŞTİRİLDİ

Dünya çapında yıldız oyuncuların transferlerinin yanı sıra, Suudi Arabistan futbolunda son periyotta en dikkat cazibeli gelişme kulüplerin ticarileşmesi bağlamında yaşandı.

Spor Kulüpleri Yatırım ve Özelleştirme Projesi kapsamında Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu, ülkenin dört büyük kulübünü bünyesine kattı.

Al-Ittihad, Al-Nassr, Al-Hilal ve Al-Ahli takımlarının her biri, yüzde yetmiş beş payları bu fona ilişkin olacak özel şirketler olarak tekrar yapılandırıldı. Bu atakla ismi geçen takımların birer ticari deve dönüşmelerinin önü açıldı. Ligin ticari geliri ve piyasa pahasının de daha üstlere taşınması sağlanmış olacak.

ARAP YARIMADASININ FUTBOLDAKİ AĞIRLIĞI

Arap yarımadasının dünya futbolu üzerindeki tesiri her geçen gün artıyor. Ulusal gruplar seviyesinde kozmostaki en büyük futbol tertibi olan FIFA Dünya Kupası’na son olarak Katar mesken sahipliği yaptı. Kulüplerin en büyük turnuvası olarak kabul edilen UEFA Şampiyonlar Ligi, sahipleri Birleşik Arap Emirlikleri’nden olan Manchester City tarafından kazanıldı.

Dünyanın en büyük iki futbolcusundan Cristiano Ronaldo futbol hayatına Suudi Arabistan’da devam ederken, Lionel Messi Katarlıların sahibi olduğu Paris Saint Germain’de top koşturuyor. Türkiye’nin de içlerinde olduğu bir çok futbol ülkesinde Katar merkezli şirketler, ulusal liglerin yayın haklarını elinde bulunduruyor.

Yıldız transferlerinin ülke futbolunu sportif açıdan nasıl etkileyeceği, üzerinde baş yorulan hususlar ortasında. Uzmanlar, uzun vadede başarıyı sağlamak için yabancı oyuncuların getirilmesinin yanında, genç yeteneklere gelişme fırsatı da vererek istikrar kurulması gerektiğini söylüyor.

Son periyot gelişmeleriyse, yıldız oyuncu akışının muvaffakiyete katkı yaptığı istikametinde gerçekleşiyor. Al Hilal ekibi FIFA Kulüpler Dünya Kupası’nda Real Madrid ile final oynadı. Suudi Arabistan Ulusal Kadrosu, Dünya Kupası’nda yer aldı. U23 Ulusal Grubu, tarihinde birinci defa Asya şampiyonu oldu.

Bu muvaffakiyetler, ülkeye son yıllarda artarak gelmekte olan kaliteli yabancı oyuncuların, yerli oyuncuların da üst düzeyde mücadeleci bir ligde oynamaları sonucunu doğurduğuna işaret ediyor. Bu transferlerin, muvaffakiyete genel bir katkısı olduğu yorumlarını beraberinde getiriyor.

Suudi Arabistan liginde 2016-17 dönemine kadar her kadro için yalnızca dört yabancı oyuncuya müsaade verilirken, yabancı kalecilerle mukavele imzalanması yasaktı. Sonraki yıllarda bu kota kademeli olarak artırıldı ve artık kaleciler de dahil olmak üzere ekip başına sekiz yabancı oyuncuya müsaade veriliyor.

ABD, ÇİN’DEN ARABİSTAN’A: DEĞİŞEN ÇEKİM MERKEZLERİ

Avrupa’nın futboldaki özgül yükü tartışılmaz lakin eksene yer değiştirten değişimler de olmuyor değil. Dünyanın bir o yanında bir bu yanında kendisine yeni yuva arayan da futbolun kendisi.

Futbolun popülaritesinin şahıslara, kulüplere, ülkelere dünya üzerinde nasıl bir çekim merkezi olma fırsatı yarattığının herkes farkında. Bu yüzden de belirli periyotlarda aşikâr yerler, meşin yuvarlağın peşinde büyük yatırımlara girişerek kendilerini birer cazibe merkezi haline getirmeye çalışıyorlar.

David Beckham’ın Los Angeles Galaxy’ye transferinin akabinde bir çok kıymetli futbolcu Amerika Birleşik Devletleri’nin yolunu tutmaya başlamış, MLS uzunca bir müddet isminden kelam ettirmişti. Çok değil bundan bir kaç yıl öncesine kadar bir Çin gerçeğiyle karşı karşıyaydık… Yıldız futbolcular bu sefer rotalarını Uzak Doğu’ya kırmış, Asya ülkesinde top koşturmak için adeta can atıyorlardı.

Bir çok dünya yıldızı oyuncu ve teknik adamın gidişi sayesinde Çin Ligi bir müddetliğine dünyanın her yerinde izlenir hale geldi. Lakin bu furya da sona erdi ve Avrupa dışında tanınan olan rotada artık sıra Arap yarımadasına geldi. Sıradaki durak olarak karşımıza çıkan Suudi Arabistan için bu yeni durum ne kadar sürecek, en çok merak edilen mevzuların başında gelmeli.

Yazılıp çizilenlere bakılırsa Suudiler ülke ligini, dünyada birinci ona sokmayı hedefliyor. Çin ve Amerika örneklerindeki, lakin birer trende tekabül edecek kısalık süresindeki popülerliğin bunu sağlamasının sıkıntı olacağı aşikar. Bu sebeple kalıcı ilgiyi sağlayacak öbür yeni adımların atılması, futbolseverleri bekleyen önümüzdeki periyodun gelişmeleri ortasında olabilir.