Geleceğin anahtarı sürdürülebilirlikte
Kaynakları süratle tükenen, iklim krizini kapıda tutmakta zorlanan dünyanın bir numaralı gündemi olan sürdürülebilirlik, artık hayatımızın bir modülü oldu. Sıradan vatandaşın bile konutunda aldığı küçük tedbirlerle katkı sağlamaya çalıştığı sürdürülebilirlik, ülkelerin siyasetlerinden yeni iş modelleri ve üretim metodlarına kadar esaslı değişiklikler yaratıyor. Sürdürülebilirlik, yalnızca iktisat ve çevreyi değil; toplumun refahı, adalet, eşitlik ve özgürlük üzere toplumsal kavramları da kapsıyor ve daha âlâ bir geleceğin anahtarını elinde tutuyor.
Peki sürdürülebilirlik temelde neyi amaçlıyor? Gelecek nesillerin hakkını gözeterek etrafın ve doğal kaynakların şuurlu bir formda kullanılması, tabiata ziyan vermeden ekonomik gelişmenin sağlanmasını amaçlıyor.
Ege Bölgesi öncü
Gelişmiş endüstrisiyle Türkiye’nin üretimine kıymetli katkılar koyan Ege Bölgesi de sürdürülebilirlik konusunda kıymetli adımlar atıyor. Özel bölümün gayreti, lokal idarenin projeleri ve üniversitelerin bilimsel çalışmalarıyla gelecek Ege’de şekilleniyor.
Çatısı altındaki onlarca ihracatçı birliği ve çeşitli dallardan yüzlerce şirketle Ege İhracatçı Birlikleri de (EİB) sürdürülebilirlikte başı çeken kurumlar ortasında yer alıyor. Geçiş sürecini hızlandıran yol gösterici projelerle hem kaynaklar korunuyor hem de temelinde sürdürülebilirliğin yer aldığı yeni ekonomik nizama adaptasyon sağlanıyor.
AB’ye tam uyum
Avrupa Birliği’nin, Yeşil Mutabakat ile tedarik zincirini baştan aşağı değiştirdiği üzere Yeşil Mutabakat Sanayi Planı ile de dünya genelinde yaşanan finansman krizine karşı kendini muhafaza altına aldığını ve iç dinamiklerini yarattığını belirten EİB Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, “Biz, Yeşil Mutabakat’a ahenk, Hudutta Karbon Düzenlemesi ve sürdürülebilirlik ile ilgili öbür alanlarda EİB olarak üyelerimize farklı araçlar ile dayanak oluyoruz. Firmalarımızın bir kısmı sürdürülebilirlik manasında çok ileri düzeydeyken, bir kısmı şimdi başlangıç seviyesinde” dedi.
Her bölümü hazırlıyoruz
İhracatçıların karbon ayak izinin hesaplanması ve azaltılması için yürüttükleri projelere değinen Eskinazi, “Sanayi öncelikli olmak üzere bütün kesimlerimizin bu sürece hazırlıklı olması için çalışıyoruz. Sürdürülebilirlik odaklı URGE projelerimiz 100’den fazla firmamızın iştiraki ile başarılı bir formda ilerliyor. Firmalarımızın üretim süreçlerini güzelleştirerek yenilenebilir güce geçiş, atık idaresi ve geri dönüşüm bahisleri başta olmak üzere döngüsel ve daha çevreci uygulamalara geçmesine, izlenebilirlik ve toplumsal uygunluk prosedürlerine takviye oluyoruz” diye konuştu. EİB’nin sürdürülebilirlikle ilgili çalışmalarını kısaca özetleyen Eskinazi, şöyle devam etti:
Yol haritası hazır
“2020 yılını ‘Sürdürülebilirlik Yılı’ ilan ederek odak noktamızı belirledik. Çalışmalarımızı sistematik hale getirebilmek hedefiyle ‘Sürdürülebilirlik Komitesi’ kurduk. Etkinliklerimiz için bir yol haritası olan ‘Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik Manifestosu’nu oluşturduk. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Maksatları doğrultusunda, kurumumuzca bir sürdürülebilirlik stratejisi hayata geçirdik. Ulusal ve memleketler arası ağlara dahil olarak faal vazifeler aldığımız faaliyetlerimiz de mevcut. 2019 yılında Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilirlik ile ilgili en büyük inisiyatifi Küresel Compact’a üye olan birinci ihracatçı birliği olduk. Amaçlarımızın; ekonomik, çevresel ve toplumsal performansımızın şeffaf bir formda tüm paydaş ve üyelerimiz ile paylaştığımız ‘Sürdürülebilirlik Raporu’ oluşturduk. Sürdürülebilirlik faaliyetlerini raporlayan birinci ihracatçı birliği ve meslek kuruluşuyuz. Raporumuzun ikincisini önümüzdeki günlerde kamuoyuna duyuracağız.”
Temiz güçte birinci birlik
Sürdürülebilirlikte öncü EİB olarak İzmir’in 2030 yılında iklim nötr maksadına ulaşması için birincilere imza atmaya devam edeceklerini kelamlarına ekleyen Eskinazi, “Türkiye’nin birinci ‘Temiz Güç Ekipman ve Hizmet İhracatçıları Birliği’nin kurulması için teşebbüslerimize devam ediyoruz. 200’ü İzmir’de olmak üzere pak güç ekipmanları alanında ihracat yapan 309 firmanın eser ve hizmet bazlı incelemesini sürdürüyoruz” dedi.
Hedef 2025
EİB’nin sürdürülebilirlik alanında 2025 yılına kadar gerçekleştirmeyi planladığı gayelerini sıralayan EİB Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, “Sürdürülebilirlik ihracat prensiplerini benimsemek, dijital dönüşümü tamamlamak, pak ve etrafa hassas teknolojileri ve süreçleri uygulamak, doğal kaynakların sürdürülebilir idaresini ve verimli kullanımını sağlamak, iklim değişikliği ile gayret çalışmalarına katkıyı yükseltmek, geri dönüşüm ve tekrar kullanımı artırmak, üyelerimizin sürdürülebilir kalkınma unsur ve gayelerini benimsemelerini sağlamak ve toplumsal sorumluluk projelerine yönelik çalışmaları artırmak üzere amaçlarımız var. 2023 yılında bütün bölümlerimizde sürdürülebilirlik siyasetleriyle ilgili teşebbüsler artacak” dedi.
BM maksatlarına uygun plan
İlki 2023 yılı için olmak üzere, tüm birlikleri kapsayan bir “Stratejik Plan” çalışması yürüttüklerini söyleyen EİB Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, “TİM ve ihracatçı birlikleri içerisinde bir birinci olma özelliği taşıyan bu çalışmamız, kendi işçi kaynağımız ile yürütülmüş bir çalışma olması nedeniyle farklı bir ehemmiyet taşımaktadır. Stratejik planımızın hazırlık kademesinde, birliklerimizin mevcut durum tahlilleri yapılmış olup, Birleşmiş Milletler’in (BM) ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ çerçevesinde mevcut misyon, vizyon ve temel kıymetlerimiz yine ele alınarak ‘Sürdürülebilir İhracat ve Etraf Dostu Üretim’ mottosu çerçevesinde tekrar tanımlanmıştır.
Her detay düşünüldü
‘Stratejik Plan’ kapsamında yeniden birinci kere bir ‘Paydaş Analizi’ çalışması yapılmış olup, idare heyetlerimizin, üyelerimizin görüşleri planımızın şekillendirilmesinde temel alınmıştır. Ortaya çıkan stratejik planımız 12 birliğimiz için başka ayrı faaliyetlerimizin odak noktasını oluşturabilecek değerli mevzu başlıklarını içermekte ve her bir birliğimizin faaliyetleri dikkate alındığında güçlü olan istikametlerini, temel muhtaçlıklarını ve potansiyel gelişim alanlarını tanımlamaktadır” diye konuştu.
En değerli başlık karbon emisyonu
Sürdürülebilirliğin en değerli başlığını güç konusu oluşturuyor. Özel bölümden devletlere kadar birçok kişi sürdürebilir güç kaynaklarını kullanmak emeli ile harekete geçti.
Sürdürülebilir güçte üzerinde durulan en değerli nokta ise, sera gazı emisyonlarını sınırlamak. Bu açıdan da sürdürülebilir güç, dünya açısından büyük bir tehdit oluşturan iklim değişikliği meselesini ortadan kaldıracak en değerli teşebbüs olarak görülüyor.
Bazıları yenilenebilir güçle sürdürülebilir enerjiyi farklı tutsa da bu mevzuda karşımıza güneş, rüzgar, dalga ve jeotermal üzere güç kaynakları çıkıyor. Sürdürülebilir güç kaynakları olarak tanımlanan güneş, rüzgar ve okyanuslar, gezegenimizle birlikte her vakit var olacak. Hayli kullanışlı olan bu kaynaklar, günümüzde GES ve RES’ler ile muhtaçlık duyulan gücün karşılanmasında yıllardır kullanılıyor.
Türkiye’nin sürdürülebilirliğe bakışı
Türkiye’de de sürdürülebilirlik kavramı son periyotta ehemmiyetini artırdı.
Küresel ekonomik sistemde belirleyici rolünü her geçen artıran sürdürülebilirlik, birçok ülkeyi çeşitli protokollerle bir ortaya getiriyor. Ülkemizin de memleketler arası birçok mutabakata imzası bulunuyor.
Türkiye, Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Mukavelesi (UNCBD), Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı (UNFCCC), Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Uğraş Mukavelesi (UNCCD), Montreal Protokol ve Kyoto Protokolü üzere sürdürülebilirlik kontratlarının tarafı oldu. Türkiye’nin bu mukavelelerin tarafı olması bu kavrama verdiği ehemmiyeti de net olarak ortaya koyuyor.
Bugün Türkiye’de sürdürülebilirlik, devlet kaynaklarının kullanımında ekonomik, toplumsal ve çevresel siyasetlerin birlikte ele alınmasına ve özel bölümde ve toplumsal hayatta da bu şuurun gelişmesine öncülük eden çalışmalarla kendini gösteriyor.