Her 10 şahıstan 1’inde görülen hastalık! Nedeni C vitamini ve protein tozu olabilir

Böbrek taşlarını, temelde bir “atılım” sorunu olarak tanımlayan Üroloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Murat Tuğrul Eren, “Böbrekler, suda çözünen ve bedenimizde fazla oluşan unsurların idrar oluşturarak dışarıya atılmasını sağlayan bir itrah organı. Böbrekten 50’ye yakın husus idrarda çözünerek atılıyor. Ancak bu unsurlar içerisinde 7-8 tanesi fazla ölçüde atılırsa idrarda çözünemez ve kristalleşebilirler. İşte böbrek taşı oluşmasının ana nedeni idrarda az çözünebilen bu unsurların idrara fazla atılmasıdır. Bu unsurlardan en sık görüleni kalsiyum ve oksalat olarak kabul ediliyor. Bunun dışında ürik asit, sistin üzere daha az sıklıkta görülen hususlar de idrara fazla atılıp böbrek taşı oluşturabiliyor. Ayrıyeten, bu kristalleşmeyi engelleyen sitrat üzere birtakım moleküllerin de idrarda az bulunmaları böbrek taşı oluşumunu tetikleyebiliyor” dedi. 

“Böbrek taşlarının en önemli oluşma nedeni genetik olsa da beslenme üzere çevresel şartlar da tesirli olabiliyor. Genetik yatkınlığı bulunan hastaların diyetlerine ve ömür stillerine dikkat etmeleri tavsiye ediliyor. Tıp dünyasında, son yıllarda böbrek taşı oluşumunun, yalnızca böbrek kaynaklı değil, sistemsel hastalıkların sonucunda da oluşabilen bir rahatsızlık olduğuna dair bilimsel deliller sunuluyor. Münasebetiyle metabolik sendrom üzere kimi bozuklukların genetik yatkınlığı bulunan hastalarda  böbrek taşı oluşumunun da artığına dair önemli bilimsel deliller mevcut.”

“Ülkemizde her 10 bireyden birinde böbrek taşı hastalığı görülüyor” diyen Üroloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Murat Tuğrul Eren, “Bu oran dünya ortalamasının üstünde seyrediyor. Hastalığa yatkın bireylerde çocukluktan itibaren başlayabilen böbrek taşları genetik yatkınlık dışında beslenmeye dikkat edilmezse önemli sıhhat sorunu olabiliyor. Örneğin; destek olsun diye bilinçsizce alınan C vitamini ve protein tozları bile  böbrek taşına yol açabiliyor. Meğer ki bol su içmek, az tuz tüketmek, Akdeniz tipi beslenmek üzere kolay tedbirlerle bu hastalıktan korunmak mümkün” diye konuştu. 

Dr. Öğr. Üyesi Murat Tuğrul Eren, böbrek taşı oluşumundan korunmak için yararı kanıtlanmış temel tedbirleri şu 10 unsurla sıralıyor:  

1-METABOLİK SENDROMDAN KENDİNİZİ KORUYUN

Öncelikle çok kilo, insülin direnci, yüksek makûs kolesterol ve düşük güzel kolesterol düzeyleri, kan basıncı artışı, karakterize diyabetten kalp damar hastalıklarına kadar birçok önemli hastalığın öncüsü olduğu kabul edilen metabolik sendrom, böbrek taşı oluşumunu tetikliyor ve bu nedenle bu hastalıktan korunmak gerekiyor. Tanı konulursa ömür stili düzenlemeleri ve sağlıklı diyet ile metabolik sendrom hastalığı çoklukla muvaffakiyetle tedavi ediliyor.

?

2-SAĞLIKLI BESLENİN

Sağlıksız hazır besinlerle beslenme, çok şekerli besinler yeme, yağlı yemekler, hareketsizlik ve bilhassa kalitesiz uyku nizamı hastalarda metabolik sendrom oluşturabiliyor. Göbek etrafından kilo alan, kendini güçsüz hisseden, halsizlik yorgunluk şikâyeti bulunan hastaların kesinlikle tabibe başvurmaları tavsiye ediliyor. Sağlıklı beslenme deyince akla gelen Akdeniz diyeti metabolik sendromdan hasebiyle böbrek taşından koruyan başarılı diyetlerin başında geliyor. Bunun dışında hazır ve işlenmiş besinlerden kaçınmak, bilhassa akşam 8’den sonra yemek yememek, yaz aylarında bol olan ve çok şeker ihtiva eden meyvelerden az tüketmek gerekiyor.

3-EK VİTAMİNİ HEKİM TEKLİFİYLE ALIN

Son vakitlerde çok tanınan olan vitamin ve mineral destekleri hakikat ve uygun kullanıldığında çok yararlı olsa da bilinçsiz kullanıldığında o oranda ziyan verebiliyor. Örneğin, çok C vitamini alımı böbrek taşı oluşumunu artırıyor. Hakikat destek almanın prosedürü bedendeki seviyesine ve bedenin muhtaçlığına nazaran destekleri belirliyor. Çoğu vitaminin ve mineralin seviyeleri artık kandan ölçülebiliyor ve bu seviyeye nazaran destek gereksinimi ortaya çıkıyor. Fazla ve gereksiz destekler böbrek taşı oluşumunu artırabiliyor. 

4-FAZLA PROTEİN ALMAYIN

Aşırı protein alımı, böbrek taşı oluşumunu artırıyor. Örneğin, beden geliştirmek için idman yapan bilhassa genç hastalar, süratli kas oluşturmak ismine ticari olarak satılan protein tozlarını kullanıyor. Genetik yatkınlığı olan hastalarda bu çok protein alımı, taş oluşumuna yahut var olan taşların büyümesine neden oluyor. Bu hastalar, kas kütlelerini tahminen daha süratli artırıyor lakin böbrek taşı hastalığının ezaları ile boğuşmak durumunda kalıyor.

?

5-BOL SIVI ALIN

Böbrek taşı ekseriyetle az sıvı tüketimi, münasebetiyle bedende oluşan ziyanlı unsurları çözecek ölçüde idrar üretilmemesiyle bağlı. Yeteri kadar sıvı tüketmeyen bireylerin idrarı, unsurlardan varlıklı lakin suyu az olan ağır bir yapıya sahip oluyor. Bu idrarın içindeki birtakım ögeler evvel kristalleşiyor, akabinde da böbrek taşı haline geliyor. Bol ölçüde sıvı tüketmek, bu nedenle değer taşıyor. Yaz aylarında daha da çok dikkat edilmeli. 

6-GAZLI İÇECEKLERDEN UZAK DURUN

Çay, kahve ve kola üzere içeceklerin tüketimi mümkün olduğunca azaltılmalı. Bazen besinlere eşlik eden, bazen ise yalnızca verdiği ani ferahlama hissi nedeniyle çok tercih edilen asitli içeceklerden uzak durmak gerekiyor. Yapılan klinik araştırmalar, fosfat içermeleri nedeniyle gazlı ve şekerli içeceklerin fazla tüketilmesi halinde böbrek taşı oluşma riskinin arttığını gösteriyor. 

7-AZ TUZ TÜKETİN

Özellikle böbrek taşı konusunda genetik yatkınlığı olan bireylerin günlük tuz tüketiminin 3 – 5 gram yani yaklaşık bir çay kaşığını geçmemesi tavsiye ediliyor. Tabi zerzevat, meyve ve ekmekte de tuz olduğunu göz önüne alarak bu hesabı yapmak gerekiyor. Yemekleri tuzsuz pişirmek, tabağımıza gelen yemeği ise tuz yerine baharat, bitki ve sirke üzere alternatiflerle çeşnilendirmek mümkün. 

8-OKSALAT İÇEREN BESİNLERDEN KAÇININ

Böbrekte taş oluşumu istikametinden en riskli hususlardan biri de oksalat olarak kabul görüyor. Böbrek taşlarında en sık görülen taş cinsleri ortasında birinci sırayı kalsiyum oksalat taşı alıyor. Bu nedenle ıspanak, pırasa, çilek, çikolata, fındık, ceviz ve kakao üzere besinler ile et, tavuk ve balık üzere hayvansal besinlerin da yüksek ölçüde oksalat içerdiği için böbrek taşı hastaları tarafından mümkün olduğunca az tüketilmesi gerekiyor. Tüketimi halinde de bol sıvı alınması tavsiye ediliyor. 

9-EGZERSİZ YAPIN

Hareketsiz bir ömür da böbrek taşı için güzel değil, yürüyüş ve idmanın bu taşların oluşumunu azaltmada değerli olduğu biliniyor. Bu nedenle mümkünse tertipli idman yapın, antrenman yapamıyorsanız da günlük en az 9 bin adımlık yürüyüşler ile bedeninizi hareket halinde tutun. 

10-İYİ UYUYUN

Günlük uyku sisteminin sağlıklı olması, böbreklerin işlevlerini da etkiliyor. Metabolizma, gün boyunca hasar gören böbrek dokusunu gece uyku sırasında onarıyor. Uykusuz kalmak, tüm organlar için olduğu üzere böbreklerin de bu yenilenme sürecini olumsuz etkiliyor. Bu nedenle mümkünse gece 23.00 üzere uykuya geçin ve 7-8 saat uyuyun. 

Son olarak kapalı prosedür cerrahi teşebbüslerle hastaların böbrek taşlarını, en son teknolojileri kullanarak başarılı bir biçimde temizlediklerine değinen Dr. Öğr. Üyesi Murat Tuğrul Eren, “Ancak çok sık nükseden böbrek taşlarının oluşmaması için elimizden geleni yapmanın daha kıymetli olduğunu düşünüyorum” kelamlarıyla ikazda bulundu.