Karbon ağır kentleşme ve yetersiz planlama insanları savunmasız bırakıyor

MELTEM GÜNEŞ Ankara – Bakanlığın hazırladığı Ulusal İklim Değişikliğine Ahenk Stratejisi ve Aksiyon Planı’na nazaran, Türkiye genelinde sıcak hava dalgalarının görülme sıklığında “dramatik” bir artış yaşanması ve 2 yılda bir görülen sıcak hava dalgalarının her yıl görülmesi bekleniyor. Planda, ortalama sıcaklıktaki değişimin en fazla Doğu Anadolu Bölgesi’nde hissedileceği aktarıldı. Sıcaklık artışının hayvanlarda üreme döngüsünün değişmesine, gebelik oranının düşmesine, mevt oranının artmasına neden olacağına işaret edilerek, bunun da süt ve et üretimini azaltacağı belirtildi.

Gelir çeşitlenmeli

İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri’nde risk düzeyinin yüksek olduğu da belirtilen raporda iklime bağlı gelir kaybı riskinin azaltılması için ise hanelerin tarım-dışı gelir profillerinin çıkartılarak kırsal alanda alternatif gelir imkanlarını (turizm, sıhhat, güç gibi) geliştirecek yatırımların yapılması önerildi. Karbon ağır kentleşme modelinin, yetersiz planlama ile birlikte değişen iklim karşısında riskleri arttırdığı ve hem kentleri hem de yaşayanları “savunmasız bıraktığı” vurgulandı. Planda, değişen iklimin sıhhat üzerinde de tehlikelere yol açtığı ve açacağı tabir edilerek, sıcak, soğuk hava, besin, su ve hava kalitesiyle bağlantılı hastalıkların yanı sıra ruhsal sıkıntıların da ortaya çıkabileceği belirtildi. İklime hassas sıhhat kesimi strateji evrakının hazırlanması gerektiği vurgulandı. Sıhhat bölümünün iklim değişikliği karşısında zayıf noktaları ise şöyle sıralandı:

Sağlık hikayesi alırken şimdi etraf hikayesi alınmasının rutin hizmetlerde yer almaması.

Sağlık kesiminin kendisini öteki bölümlere anlatamaması, sıhhat bahislerinin farklı disiplinler ve dallar için karmaşık gelmesi.

İklim ve sıhhat bağını ortaya koyan Türkiye’ye yönelik nicel ve nitel delil havuzunun boş olması,

Türkiye’de giderek artan göç olgusu etkisiyle; göçün iklimle ilgisi, göçün iklim ve sıhhat bağına tesiri ve göçle gelenlerin Türkiye iklimine uyumu gibi bahislerin gündemin birinci sıralarına oturmasına karşın mevzunun şimdi akademik, kurumsal seviyede çalışılmaması.