Kavurucu sıcaklara dikkat! Böbrek taşı mevsimi de açıldı
Böbrek taşlarının yüzde 80’i kalsiyumdan oluşuyor. Mesane ise yazın, artan sıcaklara bağlı olarak çok daha fazla kalsiyum üretiyor. Kavurucu sıcakların gelmesiyle birlikte bedende artan sıvı kaybı, böbrek taşını da tetikliyor. Türk Böbrek Vakfı (TBV) Böbrek Nakli ve Üroloji Uzmanı Dr. Serkan Akıncı, böbrek taşıyla yaşayan hastaların risk altında olduğunu söyleyerek, “Hem var olan taşların boyutu büyüyor hem de yerinden hareket ederek ağrı ve başka komplikasyon riskleri artıyor. Böbrek taşı olmayan bireylerde ise çok sıcaklara bağlı olarak böbrek taşı gelişme riski artıyor. O nedenle kâfi sıvı tüketimi çok önemli” dedi. TBV Lideri Timur Erk ise yazın artan sıvı gereksiniminde, maden suyu ve soda tüketimine işaret ederek soda ile maden suyunun birebir şey olmadığını söyledi ve uyardı: “Sodada sodyum bikarbonat var ve doğal değil. Maden suyu hem daha sağlıklı, hem de içindeki mineraller bakımından sıcaklarla artan mineral kaybını da maniler. Lakin böbrek ve tansiyon hastaları başta olmak üzere maden suyu tüketiminin çok da abartılmaması gerekiyor. Günde üç küçük şişeyi geçmemeli” diye konuştu.
“BÖBREK TAŞI OLMAYANLARDA TAŞ OLUŞMA RİSKİ DE ARTIYOR”
Dr. Serkan Akıncı, ülkemizde böbrek taşı yaygınlığının çok sık olduğuna dikkat çekerek şu bilgileri verdi: “Yüzde 12-13 oranında böbrek taşı görülüyor ülkemizde ve bu son bir haftadır bilhassa tüm dünyayı etkileyen çok sıcaklarla birlikte, aslında böbrek taşı mevsimi de açıldı diyebiliriz. Zira hem sıvı tüketimi kâfi gelmiyor hem de terlemeyle birlikte sıvı kaybı oluşuyor. Böbrek taşı hastalarında risk artıyor. Böbrek taşı olmayanlarda ise böbrek taşı oluşması açısından tehlike artıyor. Aslında yaz periyotlarında böbrek taşı olan hastaların semptomlarında artışları daima görüyoruz, polikliniklerimize de bugünlerde yansıyor bu artış. Böbrek ağrısı ile gelen hastaları daha sık görüyoruz. Zira hastalar sıvı kaybettiği vakit idrarları daha konsantre hale geliyor. Mineraller birleşmek için daha büyük bir fırsat buluyorlar bu ortamda. Var olan taşlar büyüyebiliyor yahut yeni taş oluşumu mümkün oluyor bu kristallerin çökmesiyle.”
SUSUZLUK TAŞI YERİNDEN OYNATIYOR!
Sıvı kaybının artması ve kâfi sıvı tüketmemenin var olan böbrek taşlarının böbrek kanallarında hareket etmeye başlamasına da neden olduğunu anlatan Dr. Akıncı, “Taşlar böbrek içerisinde hareket ederek şiddetli ağrıya neden olabiliyorlar. Böbrek taşları olağanda böbreğin içinde sessiz sakin dururken ağrı yapmazlar. Fakat böbrek kanalına düştükleri vakit ağrıya sebep oluyorlar. Yaz devirlerinde su tüketiminin azalması ile birlikte böbrek taşlarının yerinden oynama riski de artıyor. Biz hastalarda bilhassa yan ağrısı dediğimiz belin art tarafında, kaburgaların altında ve kasığın ön tarafına hakikat ve kasıkların altına hakikat yayılan şiddetli ağrılar görüyoruz. Şiddetli bulantı ve kusmalar da taş ağrılarına eşlik edebiliyor. İdrar renginde değişikliklere sebep olabiliyor, hastaların idrar alışkanlıkları değişebiliyor, daha sık idrara çıkar hale gelebiliyorlar, idrarda kanamalara sebep olabiliyor. Yaz periyodunda bu semptomların arttığını biliyoruz ve hastalarımızı daha fazla su tüketmeye sevk etmeye çalışıyoruz” dedi. Böbrek taşlarının idrar kanalında kimi minerallerin çökmesi ve birleşmesiyle oluştuğuna da işaret eden Dr. Akıncı, kimi besinlerde bulunan oksalatın da taşa neden olduğunu söyleyerek kelamlarını şöyle noktaladı: “Yüzde 80 oranında kalsiyum oksalat yapıda taşlar bunlar. Oksalat da daha çok diyetle aldığımız yeşil yapraklı sebzeler, çikolata, pancar, fındıkta yüksek ölçüde var. Böbrek taşı hastalarının bu besinlerden da uzak durması gerekiyor.”
SODADAN UZAK DURUN, MADEN SUYU 3 KÜÇÜK ŞİŞEYİ GEÇMESİN
TBV Lideri Timur Erk ise yaz sıcaklarında su tüketiminin artırılması gerektiğini vurguladı ve sudan sonra en sık tüketilen içeceklerin başında gelen maden suyu ile sodalar hakkında kıymetli ikazlarda bulundu. Erk, şunları söyledi: “Terleme ile atılan mineral ölçüsünü yerine koymak, dengelemek gerekiyor. Bunun için de su içeceğiz, maden suyu içeceğiz. Lakin sodadan uzak durmamız gerekiyor. Zira içinde sodyum bikarbonat yani sodyum, yani tuz ölçüsü daha fazla. Sodyum bikarbonatın bilhassa yapay olarak enjekte edildiği bir içecek soda. En ülkü olanı beden kitle indeksine nazaran (örneğin 80 kilo bir kişi 2,5 litre yaz günlerinde 3 litreye kadar da çıkılabilir) su tüketilmesi lazım. Maden suyunu tüketirken ise günde 1 litreden daha fazla olmayacak halde, yani 3 tane küçük şişeyi geçmemek gerekiyor. Yüksek tansiyon hastaları, yani böbrek hastalığından bir evvelki süreçte olan hastaların bilhassa dikkat etmesi gerekiyor. Maden suyunun içerdiği tuz nedeniyle. Fakat içerdiği mineraller açısından da maden suyunun yararları var. Ben mesela yaz aylarında kesinlikle iki küçük şişe maden suyunu kesinlikle içerim. Diyaliz hastaları açısından yaz sıcakları ise çok daha dikkat gerektiren bir durum. Zira diyaliz hastaları esasen 48 saatte bir diyalize girmek zorunda kalıyorlar ve bu mühlet zarfında 3-4 litreden fazla sıvı alamıyorlar. Terlemeyle birlikte ekstra sıvı kaybı olduğunu da düşünürsek, diyaliz hastalarının muhakkak terlemeden uzak kalmaları, direkt güneş ışığı altına çıkmamaları, mümkün olduğunca serin ortamlarda bulunmaya dikkat etmeleri gerekiyor.”