Kirada yüzde 25 artırım hududu uzatılır mı? ‘İmzayı atan kiracı çıkmak zorunda’

Kira artışlarıyla ilgili soru üzerine Bakan Tunç, geçen yıl kira artışının yüzde 25’ten fazla olamayacağına yönelik düzenleme yapıldığını belirtti.

“SÖZLEŞME HUKUKUNA MÜDAHALE ETMEK GERÇEK OLMAYABİLİR”

Tunç, “Sözleşme hukukuna müdahale etmek yanlışsız olmayabilir, hukukta bu türlü bir unsur var. Lakin zayıfı müdafaa prensibi de kelam konusu. Zayıfı muhafaza prensibini de gözettiğimizde istikrarlı bir durumun olması lazım.” dedi.

Yıl başından bu yana açılan 90 bin kira davasının bulunduğunu, geçen sene bu oranın yaklaşık 45 bin olduğunu söyleyen Tunç, kira uyuşmazlıklarında dava koşulu arabuluculuk uygulamasının 1 Eylül’de başlayacağını bildirdi. Tunç, bu uygulamanın dava yükünü azaltacağını lisana getirdi. Pekala kirada yüzde 25 artırım sonu tekrar uzatılır mı? İşte ayrıntılar…

KİRAYA YÜZDE 25 ARTIRIM SONU 2024’TEN SONRA TEKRAR UZAR MI?

Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Avukat Fatih Ekrem Ekinci şu tabirleri kullandı: “Şu anda kira artışına ait yüzde 25 artırım sonu 2024 Temmuz’a kadar uzatılmış durumda. O yüzden bu mühletten sonra tekrar uzayacağını düşünmüyorum. 

KİRA DAVALARINDA YÜZDE 100’LÜK ARTIŞ!

Bunun ana nedeni emsal kiraların yükselmiş olmasına karşın eski kiracıların düşük kira ile oturuyor olmasıdır. Bunun da birden fazla sebebi var. Bir kişi kendi kirada oturuyorken, mevcut oturduğu dairede daha yüksek kira öderken, kendi konutunu kiraya vermişse, kiracısından daha düşük kira alabiliyor. Kendi meskenine geçmek isteyebiliyor.

İŞTE DAVALARIN YÜKSELMESİNE SEBEP OLAN ETKEN

Birinci derece yakınları yüksek kiralarda otururken, bu bireyler kendi konutlarına taşınmak isteyebiliyorlar. Bu da davaların yükselmesine sebep oluyor. Birebir apartmanda 15 bin TL’ye oturan da var 4 bin TL’ye oturan da var. Bu da önemli uyuşmazlıklara sebep oluyor.

DAVA SAYILARINDA BİR AZALMA BEKLİYOR MUSUNUZ?

Kira davalarındaki artışın temel kaynağı enflasyondur. Ben arabuluculuk sistemini şu açıdan değerli ve kıymetli buluyorum: 1 Eylül’den itibaren kira uyuşmazlıkları için arabuluculuk devreye girecek. Mevcut durumda mesken sahipleri ile kiracılar irtibatları kuvvetli ise muahedeye çalışıyor.

‘EV SAHİPLERİNİN PARA TEKLİF ETTİĞİNİ GÖRÜYORUZ’

Ankara’da geçtiğimiz günlerde bir haber çıkmıştı. Kiracısının taşınması için konut sahibi 200 bin TL teklif etti diye. Bir tahliye davasının 2 yıl sürdüğünü düşünecek olursak konut sahiplerinin bu paraların teklif ettiklerini görüyoruz. Arabuluculuk sistemi devreye girerse uyuşmazlıklar tahlile kavuşur diye düşünüyorum.

Tahliye davalarının bu kadar artmasının sebebi ekonomiktir. Kiracının taşınmasına uygun ekonomik şartlar sağlanabilirse mal sahibi, arabuluculuk sistemi içerisinde davalarda önemli azalış olur. Avukat tutulacak, mahkemelere gidilecek bunlara katlanmak yerine muahedeyi tercih eden yoğunlukta olur diye düşünüyorum.

TAHLİYE TAAHHÜDÜ İMZALAYAN KİRACI ÇIKMAK ZORUNDA MI?

Tabi ki yasal olarak çıkmak zorunda. Çıkmadığı taktirde sulh hukuk davasında açılan tahliye davasından daha kısa süren icra hukuk mahkemesinde dava kelam konusu olacaktır. Yani dava daha kısa müddette sonuçlanacaktır.”

‘ZAM SINIRLAMASINI ENFLASYON BELİRLEYECEK’

Avukat Kerem Olcayto ise açıklamasında şu sözleri kullandı: “Yüzde 25 artırım hududunun birinci getirilme gayesi enflasyonist ortamla birlikte kira bedellerindeki denetimsiz, temele dayanmayan rayiç bedellerdi. Bunun aşikâr düzlemde sabit tutulması açısından yüzde 25 getirildi. Enflasyonun hedeflenen çizgiye gelmemesi, kira bedellerinin keyfi olmaması açısından sayı sabit tutuldu.

Önümüzdeki sene uzar mı? Burada enflasyon oranları belirleyici olacaktır. Daha olağan bir enflasyonist ortam olursa tekrar sınırlama olmadan eskiye geri dönüş olur. Lakin uzatılmasını gerektirecek bir ekonomik ortam kelam konusu olursa yüzde 25 artırım sonu devam edebilir.

İŞTE DAVALARDAKİ PATLAMANIN SEBEBİ!

Şu an açılan her iki davadan birisi kira tespiti ve kira tahliyesi üzerinedir. Bunun sebebi şudur: Mal sahipleri açısından bu davalar çoklukla açılıyor. Kiracısının verdiği kiranın piyasanın altında kaldığını düşünen mal sahipleri kira tespit davaları açabilmek için 5 yıl, tahliye için 10 yılı beklemek zorundadır. 5 yılı doldurmayan mal sahipleri kiracıları ile anlaşmamalarından ötürü bu davaları açmak zorunda kaldılar. 2 yıldaki dava patlamasının temel nedeni budur.

5 yılın altında olup da yasal müddette tespit davası açamayan mal sahipleri kira bedellerinin rayiç bedelin çok altında kalmasından ötürü bu yola başvurdular.

Tahliye davalarında da 10 yılı dolduramayanlar, mazeretler üreterek, kira bedellerinin düşük kalmasından ötürü davaları açıyorlar.

ARABULULUCUK SİSTEMİ İLE DAVALAR AZALIR MI?

Burada arabuluculuğun getirilme nedeni mahkemelerdeki dava yığılmasının önüne geçmektir. Mahkemeye gelmeden çözülmesini sağlamak için güzel niyetle getirilmiş bir durumdur.

Var olan öteki hukuk davalarının da aksamaması için bir formda kira uyuşmazlığı davalarının, kiradan kaynaklı davaların mahkemeye gelmeden sonuçlanması hedefleniyor. Taraflar anlaşıp anlaşmama iradesinde hürler. Taraflar karşılıklı olarak anlaşırlarsa evet dava yükünü azaltır. Lakin anlaşamama durumunda dava açmak durumundalar. Burada dava sayısında azalma mal sahibi ile kiracının uzlaşma durumuna nazaran muhakkak olacak.

Ben kısıtlı da olsa arabuluculuk sisteminin dava sayılarının düşmesine tesiri olacağını düşünüyorum. Arabuluculuk direkt dava açmayı engelliyor. Evvel arabulucuya gitmeniz lazım.

‘NOTER MECBURİLİĞİ YOK’

Tahliye taahhütnamesi bu bahiste 10 yılı doldurmayan kiracıların çıkarılması uygulamasında çok görülüyor. Mal sahipleri tahliye taahhütnamelerini alıyor ve 10 yıl dolmadan kiracısını çıkarabiliyor.

Tahliye taahhütnameleri yazılıdır, taşınmazın boşaltılacağı tarihin belirtilmiş olması gerekir.

İMZALAYAN KİŞİ ÇIKMAK ZORUNDA MI?

Usulüne uygun imzalanmışsa tabi ki bunu mal sahibi kullanarak kiracıyı çıkarabilmektedir.”