Konutta geri dönüş sinyali! Piyasa ucuz kredi bekliyor

DUYGU ERDOĞAN – Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) sayılarına nazaran, Türkiye genelinde konut satışları temmuzda geçen yılın tıpkı ayına kıyasla yüzde 16.7 yükselerek 109 bin 548’e çıktı. Konut satışları, ocak ayı akabinde süratli bir gerileme sürecine girmiş; 5 aylık devirde yıllık ortalamaların altında kalmıştı. Temmuzdaki artış, bugüne kadarki temmuz ayları içinde ortalamanın üzerinde bir satışı getirdi. Ayrıca geçen yıl temmuzdaki bayram tatili ve kredi sınırlaması nedeniyle düşen satışlar karşısında baz tesiri nedeniyle de daha yüksek bir artış görülmüş oldu. Konut satışları Ocak-Temmuz 2023 periyodunda ise bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 17.7 azalışla 675 bin 327 olarak gerçekleşti. Azalan satışların, bu bilgilerle yıl genelinde hala tesirli olduğu görüldü. 

Yükselen kiralar karşısında konut alma iştahı olsa da, bankaların yüksek seyreden konut kredisi faizleri bu sakinlikte kıymetli hisse sahibi olarak görülüyor. Bilhassa gereksinim için konut alacakların erişiminde hem kredi fiyatındaki düşüklük, hem de yüzde 2.49 ile 3.99 ortası yüksek faizler mani oluşturuyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, geçtiğimiz günlerde ilk konutunu alacaklara uygun bir finansman modeli üzerinde çalıştıklarını, eylül ayında açıklayacaklarını tabir etmişti. 

KREDİLİ SATIŞ SÜRATLİ DÜŞTÜ

Banka kredili konut satışı temmuz ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 24.1 düşüş göstererek 14 bin 533 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların hissesi yüzde 13.3’e kadar geriledi. Böylelikle kredili satış hissesinde son 7 ayın en düşük düzeyi görüldü.

Artaş Holding İdare Konseyi Lideri Süleyman Çetinsaya, konuta erişimin önündeki en önemli sorunun konut kredileri olduğunu belirtirken, “Hem faiz yüksek, hem de esasen banka kredi vermekte epey az insanı seçtiği için ortada bu türlü bir durum var. Mevcut durumda kredi ile konuta ulaşmak mümkün değil. Fakat birinci meskenini alanlara yapılması planlanan finansman takviyesi sağlanırsa piyasanın daha âlâ bir duruma geleceğini düşünüyoruz” diye konuştu.

İnsay Yapı İdare Konseyi Lideri İhsan Çulhalık da, konut kredi faizlerinin yüksekliği nedeniyle bölümde gayrimenkul satışlarının önemli oranda düştüğünü söyledi. Yeni projelerin de hayata geçirilemediğine dikkat çeken Çulhalık “Kredili satışlar, toplam satışlarımızın yüzde 90’ı. Faizlerin yüksek olması satışları da yeni konut üretimini de olumsuz etkiliyor” dedi.

YABANCI HİSSESİ AZALIYOR

Yabancılara yapılan konut satışları temmuz ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 28.9 azalarak 2 bin 801 oldu. Temmuz ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının hissesi yüzde 2.6’ya geriledi. Yabancılara yapılan konut satışlarında birinci sırayı 996 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla 832 konut satışı ile İstanbul ve 263 konut satışı ile Mersin izledi. Rusya geçen ayda tepedeki yerini korudu. Rusya vatandaşları Türkiye’den 772 konut satın aldı. Rusya’yı sırasıyla 272 konut ile İran, 204 konut ile Irak ve 146 konut ile Ukrayna vatandaşları izledi.

İKİNCİ EL TERCİHİ

Temmuzda da tüketici tartıyla ikinci el konutu seçti. Türkiye genelinde temmuzda sıfır konut satışı yıllık yüzde 10.3 artarak 31 bin 641 oldu. Toplam konut satışları içinde birinci el konut satışının hissesi yüzde 28.9’a geriledi. İkinci el konut satışları ise yüzde 19.5 artış göstererek 77 bin 907 oldu ve hissesi yüzde 71. oldu.