Meyve-sebze bol vatandaş az alıyor

AYLİN RANA AYDİN – Yaz aylarıyla birlikte hasat periyodu de sürerken meyve, sebzede bolluk yaşanıyor. Ama artan maliyetlerle birlikte eser fiyatlarında da yükseliş kelam konusu. Milliyet olarak Bağcılar bölgesindeki market ve pazarları dolaştık. Zerzevat ve meyve fiyatlarının nabzını yerinde tuttuk.

Meyve ve zerzevatın bol olduğu bir devir olmasına karşın fiyatlar evvelki yıllara nazaran el yakıyor. Pazarda müşahedelerimize nazaran, birçok vatandaş zerzevat meyveyi, tek tek muhtaçlığı kadar ya da yarım kilogram ile bir kilogram aralığında satın alıyor. Eskisi üzere kilolarca meyve, zerzevat alımı yapılmıyor. Pazarcılar ise evvelki yıllarda halden kasalarca eser getirdiklerini lakin son periyotta birkaç kasa eserle pazar tezgahı kurduklarını söylüyor.

Öğle saatlerinde dolaştığımız pazarın tenhalığı da dikkat cazipti.  Çoğu vakit vatandaşlar tezgâhları baştan sona dolaşarak ‘biraz daha fazla alırım’ kanısıyla en uygun fiyatlı eseri bulmaya çalışıyordu. Tezgâhlarda dikkat çeken öteki bir ayrıntı ise birtakım tezgâhlarda fiyat etiketi yerine etiketlerde sadece eser isimleri yazıyordu. Eser etiketi olmayan birkaç tezgâhta fiyat sorduğumuzda pazarcılar ekseriyetle kıymetli olduğunu düşündükleri eserlerin yarım kilogram fiyatını söylemeyi tercih ediyor. Akşam üzeri ise fiyatlar biraz daha düştüğü için pazarda yoğunluk öğlen saatlerine nazaran arttı.

Vatandaşların en çok tükettiği eserlerin başında domates ve salatalık geliyor. Domatesin kilogram fiyatı pazarda 12-25 lira ortasında değişirken, salatalık da 15-20 liradan satılıyor. Görüştüğümüz pazarcı esnafı, geçen haftaya nazaran salatalık, domates fiyatlarının birebir seviyede seyrettiğini açıklıyor.

‘50 kg satamıyoruz’

Pazarda bu hafta fasulyenin kilogramı 50 liradan, bamya ise 70 liradan satılıyor. Fasulyenin evvelki haftalarda 60-65 lira seviyesinde olduğunu belirten pazarcı esnafı, bu hafta fasulyede fiyatların gerilediğini belirtiyor. Diğer bir esnaf ise, “Fasulyeyi bugün halden 46 liraya aldım. Günde olağanda 300-400 kilogram fasulye, bamya satma vakti. Lakin vatandaşın alım gücü de yok. Neredeyse 50-60 kilogram bile satamıyoruz” diye konuştu. Kimi pazarcılar ise nakliye fiyatlarıyla fiyatların arttığını, farklı semtlerdeki pazarlarda fiyatların farklı olabildiğini lisana getiriyor.

Pazarın yanı başındaki fiyatlar

Pazarın yakınında bir markette de fiyatları inceledik. Markette zerzevat meyve fiyatlarının pazara nazaran daha yüksek olması dikkat çekti. 

Kışlık hazırlığı başlıyor

Kışlık konserve hazırlığı da önümüzdeki günlerde başlıyor. Lakin vatandaşlar hâlâ salça yapmak için domatesin fiyatının biraz daha düşmesini beklediklerini söylüyor. Domates fiyatları tezgâhlarda cinsine nazaran değişiklik gösterirken 12 liradan başlayıp 25 liraya kadar tüketiciye sunuluyor. Pazarda alışveriş yapan bir vatandaş, “Geçen yıl fiyatlar uygundu. Artık kışlık konserve hazırlığını nasıl yapacağım diye düşünüyorum. Beş kişilik bir aileyiz, bakalım bu kışı nasıl geçireceğiz. Genelde bütün konservelik eserlerimi yazdan hazırlar, kış aylarında da sadece kışlık eserleri almaya pazara gelirdim. Şu an kavun alırken bile iki sefer düşünüyorum” dedi.

Kış meyvesi daha ucuz

Önceden ‘meyve-sebze mevsiminde ucuz olur’ denilirdi. Lakin şu an birtakım kış meyvelerinin marketlerde yaz meyvelerinden ucuz olduğu gözlemleniyor. Örneğin birtakım marketlerde kış meyvesi de olarak bilinen portakal 25 liradan satılırken, kiraz üzere yaz meyveleri 40-50 liradan satışa sunuluyor. İstanbul Halciler Derneği (HALDER) Lider Yardımcısı Muhittin Baran, bunun sebebini arz-talep olarak açıklıyor. Baran, “Örneğin, kiraz bu yıl ihracata fazla gitmedi, yaylalarda ya da yüksek rakımlı bölgelerde ekilen kirazlar bu yıl çoğunlukla iç piyasaya girdi. Geçen yıl da narenciyede hasadın fazla olması sebebiyle eserler soğuk hava deposuna atıldı. Bu portakallar valencia cinsi sıkmalık olanlar. Bu eserler depolardan geliyor, talep de az olunca fiyat düşüyor. Örneğin, geçen yıl santamaria cinsi armut boldu, bu yıl az, bu nedenle fiyatlar da yüksek” dedi.