Milyonları ilgilendiriyor! Kirada ‘bölgesel zam’ formülü
Kira artışına yüzde 25 üst hudut uygulanmaya devam edecek. Olağan koşullarda kira artış oranı Tüketici Fiyat Endeksi’ne nazaran belirleniyor. 12 aylık enflasyon yani TÜFE sayısı kadar artırım yapılabiliyor.
Yükselen enflasyon nedeniyle hükümet geçtiğimiz yıl Haziran’da artışa yüzde 25 tavan sonu getirdi.
Temmuz’da bitecek düzenlemenin ise uzatılması gündemde. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, canlı yayınında yaptığı açıklamada, bu istikamette adım atacaklarını duyurdu. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, 3 farklı alternatif hazırladıklarını söyledi. Pekala kira artırımında hangi formüller üzerinde duruluyor? İşte ayrıntılar…
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu tabirleri kullandı:
“Buradaki fahiş artışın en değerli pansumanlarından bir tanesi kiralık arzına yönelik konut üretmektir. Gerek İstanbul’da 200 bini yerinde, 100 bini rezerv alanda olmak üzere inşaatlar yapılacak. Konut üretimine yönelik tahliller oluşturmak değerlidir.
İŞTE KİRADA FAHİŞ ARTIŞA KARŞI 3 FARKLI FORMÜL!
Kentsel dönüşüm kapsamında verilen kira dayanağının son 1 yıl içerisinde yüzde 100’den daha fazla artırıldı. Cumhurbaşkanı bu sayısı 5500 TL’ye çıkardı. Burada yapılacak olan uygulama kiracılara tahminen bir şikayet sistemi geliştirilebilir.
Hukuki açıdan mal sahiplerinin daha fazla kira almasından ötürü bir isimli yaptırım kuralı gelebilir.
Üçüncü olarak da isimli yaptırım dışında farklı bir cezai müeyyide, isimli para cezası formunda bir düzenleme kelam konusu olabilir.
3-İstanbul’da kentsel dönüşüm kapsamında ‘Yarısı Bizden’ kampanyası başlatıldı. Tıpkı vakitte yüzde 0.79 faiz oranıyla 10 yıl vadeli kredi kullandırılacak. Bunu nasıl değerlendirirsiniz?
Kentsel dönüşümde müracaatlar başladı. 200 bin konut yerinde, 100 bini de rezerv alanlarda yapılması biçimiyle 300 bin konut yapılacak. 1.5 milyon bağımsız kısmın bulunduğunu göz önünde bulundurursak 5 yılda dönüşümün gerçekleşmesi öngörülüyor.
‘KENTSEL DÖNÜŞÜM KAMPANYASINI OLUMLU BULUYORUZ’
Yapılan düzenlemenin kentsel dönüşüme olumlu tesirler oluşturacağını, devletin metrekaresi 15 bin TL üzerinden hesapladığı inşaat maliyetinin yüzde 50’sini karşılayacak olması bilhassa binalarını kentsel dönüşüm kapsamında yenileyemeyen mal sahipleri açısından bir avantaj oluşturacaktır.
Bu açıdan bunu olumlu buluyoruz. Kentsel dönüşümün sürdürülebilir olması için vatandaşlara iki alternatif sunulacak.
‘BAŞVURULARIN 200 BİNDEN FAZLA OLACAĞINI İDDİA EDİYORUM’
Riskli yapı tespiti yaptırılan ve 3’te 2 çoğunluğa ulaşan bağımsız kısımlar için dönüşüm süreci başlayacak. Ben müracaatların 200 binden daha fazla olacağını varsayım ediyorum.
‘KENTSEL DÖNÜŞÜM KREDİSİ ÇOK BÜYÜK AVANTAJ SAĞLAYACAK’
29 Mayıs’a kadar müracaatların yapılacağını varsayarsak İstanbul’da dönüşüm için kâfi finansman imkanına ulaşamayan birçok kişi yüzde 10 peşinat ve yüzde 0.79 faiz oranı ile 10 yıl vadelendirme çerçevesinde çok büyük avantaj sağlayacaktır.
TOKİ’nin seçim yapacağı müteahhitlerin ve kentsel dönüşüm konusunda süreçlerin süratlice ilerlemesine gereksinim var. Az katlı olup çok kat yapmaya imkan olan yerler dönüşüme alınsa da, çok katlı ve bağımsız kısmı olup kat avantajı olmayan birçok yer yazgısına terk edilmiş durumdaydı.
‘6.5 MİLYON VATANDAŞIN SAĞLIKLI YAPILARDA OTURMASINA İMKAN OLACAK’
Bu durumda 1.5 milyonluk yapı stoku konusunda 6.5 milyon vatandaşın sağlıklı yapılarda oturmasına ait bir imkan olabilecek.
Dönüşüm projesinde başka vilayetlerde de gibisi uygulamaların yapılacak olması vatandaşlarımızı daha sağlıklı yapılarda oturmasına kavuşturabilecektir.
KİRADA BÖLGESEL ARTIRIM FORMÜLÜ UYGULANABİLİR Mİ?
“Böyle bir düzenleme yapılırsa tabi mümkün. Bununla alakalı Avusturya ve Hollanda modeli mevcut. Hollanda modelinde meskenler kamuya ilişkin, hal bu türlü olunca piyasayı domine edebiliyorlar. Piyasanın manipüle edilmesine müsaade verilmiyor.
‘METREKARE ÜNİTE FİYATLARI İLE TARİFELER BELİRLENİYOR’
Avusturya modelinde o ilin yapı durumu göz önünde bulundurularak bir kıymet haritası oluşturuluyor. Metrekare ünite fiyatları belirleniyor ve bu fiyatlar referans alınarak oralardaki kiralık konutların tarifeleri belirlenmiş oluyor. Böylece daha hakkaniyetli bir fiyat siyaseti belirlenmiş oluyor.
Bu aslında birlerinin bulduğu bir buluş değil. Bir şeyin kiralık meblağını bulmak için o mülkün fiyatına, amortisman mühletine bakarsınız, amortisman mühleti ve kira bedeli ile fiyatı belirlenebilir.
KONUTTA PAHA HARİTALARI NASIL OLUŞTURULUR?
Bazı bölgelerin kendi iç dinamikleri, bölgelerin sağlamış olduğu avantajlar, lokasyonda her yerde birebir çalışmayabiliyor. Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’miz var. Tarafsız bir halde fiyatları raporlayabiliyorlar. Bu fiyatlar bedel haritaları oluşturmak için değerli olur.
KİRA KONTRATLARININ E-DEVLET’TEN YAPILMASININ PİYASAYA TESİRİ NE OLUR?
Bu kıymet haritaları ödenen vergilerden, belediye rayiç bedellerinden faydalanarak oluşturulabilir. E-Devlet üzerinden kira kontratlarının yapılması gündeme gelmişti. Bu yapılır ve bu mevzuda yetki dokümanı almış emlak işletmelerine sorumluluk verilirse kontratların e-Devlet üzerinden girilmesine imkan sağlandığında biz kiralık konutla ilgili bilgilere birebir erişmiş oluruz.
Konutlarda doluluk oranı, kiralama tarafında geçilecek mühletler, yapılan artırımlar, yeni kiracıların ödeme meblağları bunlar denetlenebilir. Sağlanan datalarla de daha hakkaniyetli siyasetler geliştirilebilir.
KİRALIK FİYATLAR NASIL DÜŞER?
Kiralık konut arzını artırmak gerekiyor. TOKİ ve belediyeler üzerinden bu yapılabilir. Özel kesim dahil edilerek teşvik verilebilir. Vergisel istisnalar sağlanırsa bir bütün olarak seferberlik ilan edilirse TOKİ, belediyeler ve özel dal eliyle kiralık arzı artırılırsa kiralık fiyatlar çok daha makul ilerler.”