Okul kayıt fiyatında hangi eş sorumlu? Yargıtay’dan emsal karar

İçtihat Bülteni’nden edinilen bilgiye nazaran, davacı vekili tarafından asliye hukuk mahkemesine sunulan dava dilekçesiyle, bir özel okulun sahibi olan davalı şirketin, müvekkili hakkında ilâmsız icra takibi başlattığını fakat müvekkilinin isteği dışında eşinin müşterek çocuklarını okula kaydettirdiğini, rastgele bir mukavele imzalamayan müvekkilinin ödeme buyruğuna itiraz ettiğini, itirazın reddedilerek takibin katılaştığını, şifahi görüşmelerde kontratın tarafı olmadığı için müvekkili tarafından takibe devam edilmeyeceği söylenmesine karşın davalının aile hukukuna ait kararlara dayanıp kontratın tarafı olmayan kişi hakkında takip başlatmasının haksız ve kötüniyetli olduğunu ileri sürerek Küçükçekmece 3. İcra Müdürlüğünün 2014/11.74 sayılı icra takip evrakı istikametinden müvekkilinin borçsuzluğunun tespitine karar verilmesini talep etti.

Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.04.2016 tarihli kararıyla misyona yönelik dava kuralı yokluğundan davanın yoldan reddine karar verildi Kararın mutlaklaşmasını müteakip davacı vekilinin talebi üzerine belge yetki ve misyonlu mahkemeye gönderilmiş, dava dilekçesi bu kademeden sonra davalıya bildiri edildi.

Davalı vekili; takibin davacı ve dava dışı eşinin müşterek çocuklarının okul fiyatı için başlatıldığını, davacının isteği dışında çocukların okula kaydettirildiği tarafındaki savının gerçek dışı ve kötüniyetli olduğunu, borcun kontrattan değil direkt kanundan kaynaklandığını, eğitim hizmetinin verildiğinin inkâr edilmediğini belirterek davanın reddini savundu.

İlk Derece Mahkemesi davanın kabulüne karar verdi

İlk Derece Mahkemesinin 01.06.2017 tarihli kararı ile; davacı ve eşi hakkında başlatılan dava konusu takibin desteği olan 15.09.2013 tarihli kontratın tarafının sadece dava dışı Mehmet A. olduğu, davacının taraf olmadığı bir mukaveleyle ilgili borçtan sorumlu tutulamayacağı, ayrıyeten sorumlu olduğuna dair bir onayın da bulunmadığı üzere 4721 sayılı Kanun’un 327’nci unsuru çerçevesinde alınmış bir kararın mevcut olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verdi. Birinci Derece Mahkemesinin üstte belirtilen kararına karşı müddeti içinde davalı vekili istinaf müracaatında bulundu.

Bölge Adliye Mahkemesi davanın reddine karar verdi

Bölge Adliye Mahkemesi, 08.02.2018 tarihli kararı ile davacının dava dışı eşi tarafından kendi isteği dışında müşterek çocuklarını davalı kuruma kaydettirdiğini sav ettiği lakin istek dışı olduğu sav olunan kayıt nedeniyle davacının 4721 sayılı Kanun’un 190 ve 195 inci hususları yeterince hâkim müdahalesi talep ettiğini argüman yahut ispat edemediği, hâl bu türlü olunca eşlerden biri tarafından yapılan kontrat yahut taahhüt edilen borcun anne ve baba açısından bağlayıcı olacağı üzere davalı eğitim kurumunun eldeki davaya husus icra takip belgesinde borcun sebebi olarak kontrata değil 2012-2013 ve 2013-2014 yıllarına ilişkin eğitim borcuna dayandığı, eğitim hizmetinin alındığının çekişmesiz olduğu, bunun yanı sıra 4721 sayılı Kanun’un 327’nci hususunun ikinci fıkrasına nazaran çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli masraflarının ana ve baba tarafından karşılanacağının açıkça karara bağlandığı, davacının müşterek çocuğun eğitim masrafından sorumlu olduğu, Mahkemece anılan husus kararları dikkate alınmadan yazılı münasebet ile davanın kabulüne karar verilmesinin yanlışsız olmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile birinci derece mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verdi. Bölge Adliye Mahkemesinin üstte belirtilen kararına karşı müddeti içinde davacı vekili temyiz isteminde bulundu.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Bölge Adliye Mahkemesinin kararını bozdu

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, “… TMK m.327’de çocuğun bakımı eğitimi ve korunması için gerekli masrafların anne baba tarafından karşılanacağının tereddüde yer vermeyecek kadar açık olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de TMK m.327’de yer alan karar, anne babanın çocuğa karşı yükümlülüğünü düzenlemekte olup, üçüncü şahıslara olan borçlarında müteselsil sorumlu olacakları manasına gelmez. İcra takibine bahis edilen mukavelelerin davalı şirket ile dava dışı Mehmet A. ortasında akdedildiği anlaşılmaktadır. Mukaveleden doğan hak ve yükümlülükler ile mukaveleye ait her türlü talep hakkı mukavelenin taraflarına aittir. Bu nedenle Aile Hukuku kurallarının kontratın göreceliliği prensibini geçersiz kılacak biçimde yorumlanması hakikat olmayıp bölge adliye mahkemesince davalının istinaf talebinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı münasebetle birinci derece mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi yöntem ve yasaya karşıt olup bozmayı gerektirmiştir” gerekçesiyle kararı bozdu.

Bölge Adliye Mahkemesi, evvelki münasebet tekrar edilmek suretiyle direnme kararı verdi ve belge Yargıtay Hukuk Genel Şurası gündemine taşındı.

Yargıtay Hukuk Genel Konseyi: “Okula kayıt sürecini gerçekleştiren eşin, dava dışı eşle birlikte okula karşı müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilemez”

Dosyayı ele alan Yargıtay Hukuk Genel Konseyi, bozma ilâmında şu tabirlere yer verdi: “Somut olayda tartışma konusu olan özel okula kayıt süreci, yapan ebeveynin velâyet hakkı çerçevesinde çocuğun yasal temsilcisi olarak borç altına girdiği ve öbür eşin isteğiyle hareket ettiğinin karineten kabul edildiği bir durumdur. Lakin bu durum, üstte detaylı biçimde açıklandığı üzere, eşin oburunun bilgisi ve isteğine muhtaçlık duymaksızın gerçekleştirebileceği alelade bir karara ait olmadığı üzere ekonomik olarak ailenin gündelik hayat gereksinimlerinden çok daha fazlasını evlilik birliğine yüklediğinden birliğin daima gereksinimi olarak bedellendirilemez. Bu sebeple de dava dışı babanın Kanun’un 188’inci unsurunun birinci fıkrası çerçevesinde olağan temsil yetkisini kullandığından bahsedilemez. Olağan dışı temsile ait kanun koyucunun aradığı şartların somut olayda mevcut olmadığı da tartışma konusu değildir. Evlilik birliğini olağan temsile ait unsurun işlerlik kazanmadığı bir durumda, bu hususla verilen temsil yetkisinin kısıtlanması yahut kaldırılmasıyla ilgili bir talebin bulunup bulunmadığı da tartışılmaz. Tüm bu konular karşısında davacının, 4721 sayılı Kanun’un 188 inci hususuna dayanılarak okula kayıt sürecini gerçekleştiren dava dışı eşle birlikte davalıya karşı müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilemez.”