Ölümcül tehlike: Botulizm! ‘Kaslarımız felç oldu, mahvolduk’
Zayıflama umuduyla İstanbul Tuzla’da özel bir hastanede ‘mide botoksu’ yaptıran onlarca kişi, botoksun yarattığı ve ölümcül tehlikesi olan zehirlenme (botulizm) nedeniyle, süreçten birkaç gün sonra kötüleşerek hastaneye kaldırıldı. Hastalardan gelen şikayetler üzerine, Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca toplumsal medya hesabı üzerinden bir açıklama yayınlayarak İstanbul ve İzmir’de iki hastane ile ilgili yasal sürecin başlatıldığını ve hususun inceleme altında olduğunu kaydetti.
Öte yandan ölümcül botoks zehirlenmesi nedeniyle obezite ve enfeksiyon dernekleri de alarma geçti. Mağdurlar ise İstanbul ve İzmir’de toplam 250’ye yakın hastanın bu durumdan etkilendiğini, kayıt dışı, bozuk botoks eserleri kullanıldığını argüman ederek kabahat duyurusunda bulunduklarını açıkladı. Türkiye Obezite Cerrahisi Derneği (TOSS) Lideri Prof. Dr. Mustafa Taşkın merdiven altı eserler yahut yüksek doz nedeniyle hastalarda ölümcül zehirlenmelerin yaşanmış olabileceğini kaydederken, Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, bunun bir ‘salgın’ olarak nitelendirilmesi gerektiğini söyledi. Türkiye’de mide botoksu süreci yaptıktan sonra Almanya’da zehirlenme belirtileriyle doktora başvuran hastaların akabinde ülkenin en büyük kurumlarından Robert Koch Enstitüsü ise, hastalara yönelik ikaz bildirisi yayınladı.
“AÇGÖZLÜLÜK YAPIP YÜKSEK DOZLA HASTAYA EZİYET EDİYORLAR”
Sağlık Bakanlığı’nın denetlediği ve soğuk zinciri kırılmadan uygun biçimde koruma edilen markalar ile uygun dozlarda yapılan mide botoksunun aslında inançlı bir süreç olduğunu anlatan TOSS Lideri Prof. Dr. Taşkın,“Botoksla muhakkak hastalar zayıflatılabilir. Fakat bunun sertifikalı bir tabip tarafından güzel bir merkezde yapılması gerekiyor. Tabip olmayanlar yapamaz bunu. Endoskopi ve gastroskopi yapan, Bakanlıktan sertifikalı olan doktorların yapması gerekiyor. Biz İstanbul’da yaşadığımız için daha çok buradan haberdarız lakin İzmir, Antalya, Elazığ, her yerde üyelerimiz var. Çok sayıda şikayet var. Yabancılar da var, yani süreci Türkiye’de olmuş, ülkesine gitmiş, ülkesinde hasta olarak yatanlar var. Botoks sonucunun makûs olmasına neden olan durumlardan biri, açgözlülük yapıp ‘Çok yapayım, hastalar çok çabuk kusarak zayıflasınlar’ diye yaklaşanlar. Olağan, yeterli bir botoks kullanılsa da, dozunu çok yüksek yapıp hasta erken zayıflasın diye yapanlar var. Hastaya hem eziyet ediyorlar, hasta durmadan kusuyor; hem de elektrolit (vücuttaki vitamin mineral) istikrarları bozuluyor” dedi.
KOTA KISITINI KAÇAK ESERLE DELİYORLAR
Prof. Dr. Taşkın, botoks açısından inançlı ve takipli markalarda Sıhhat Bakanlığı’nın tabiplere kota getirdiğini, bu kotayı aşanlarınsa kaçak, merdiven altı ya da soğuk zinciri bozulmuş ‘çanta’ eserlere yöneldiğini anlatarak, “Çok düzgün olan takipli botokslara Bakanlık kota koyuyor. Birtakım klinikler ise çok sayıda hastaya yapabilmek için bu kotayı aşıyor. Günde 10 tane hastaya yapıyorum diyenler var. Diğerinden almaya başlıyorlar bu sefer. Onların da büyük bir kısmı merdiven altı, kayıtsız ve ucuz eserler. Onları kullandıkları vakit da büyük sorunlar ortaya çıkıyor. Zira dozajları da farklı. Örneğin Bulgaristan’da yapılmış ya da nerede yapıldığı muhakkak olmayan bir gereç var, bunu getirenler, satanlar var el altından. Onun için resmi kurumlardan, firmasından almak gerekiyor. Devletin kontrolünden geçmeyen botokslar oluyor ve en çok da bunlarda büyük sorunlar yaşanıyor. Botoksu soğuk zincirini kırmadan kullanmak zorundasınız. Şayet soğuk zinciri bozarsanız eser bozuluyor. En büyük tehlike de buradan kaynaklanıyor” biçiminde konuştu.
“YANLIŞ YERE YAPILIRSA KALP RİTMİNİ BİLE BOZABİLİR”
Midede botoksun uygulanabileceği anatomik alanların da aşikâr noktalar olduğuna işaret eden ve buralar dışında bir yere enjekte edildiğinde sızıntılar olacağını kaydeden Prof. Dr. Taşkın, kelamlarını şöyle noktaladı: “Belli, uygun yerlere yapmazsanız çok büyük randıman de alamazsınız, ya da çok ince olan yerlere yapıldığında kaçaklar olabiliyor. Bu kaçaklar mesela fundus’ta (midenin en üst kısmı) olursa, kalp ritmini bozabilir, batın (karın boşluğu) içine dağıldığı için hastalar karın ağrıları, bulantı, kusma, mesaj bozuklukları ya da halüsinasyonlar görerek berbatlaşabilir. Daha çok tıp merkezleri ya da endoskopi sürecinin yapıldığı küçük klinikler var, oralarda yapılıyor. Bu merkezlerde hasta sayısını kestirmek sıkıntı. Zira kimileri kayıt dışı oluyor. Aslında kesinlikle ameliyathanede steril bir ortamda ve soğuk zinciri bozulmadan saklanan eserlerle, düzgün kayıt tutan merkezlerde, büyük hastanelerde yapılması gerekiyor.”
“BU BİR SALGIN OLARAK NİTELENDİRİLMELİ”
KLİMİK Lideri Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz ise bu cinsten zehirlenmelerin aslında çok ender görüldüğünü lakin çok ölümcül olduğunu vurgulayarak, “Aslında şu anda bize gelen şikayetlerden olay sayılarına baktığımızda, Türkiye için geçtiğimiz haftalarda gördüğümüz sayı, bir yılda gördüğümüz olay sayısını kat kat aşmış durumda. Biz en az 10 olay duyduk fakat çok daha fazla olduğu söyleniyor. Bunun aslında bir salgın olarak kıymetlendirilmesi gerekiyor, (tek bir) ortak kaynaktan mı, bunun da araştırılması gerekiyor. Ben bütün meslek hayatım boyunca iki botulizm zehirlenmesi olgusu görmüşümdür. O da besin ile bağlı olanlardı. Bu tip bir uygulama ile bağlantılı daha evvel hiç görmedim. Bizim olağanda botulizm hastalığını görme nedenimiz çoklukla uygun hazırlanmaya besinlerin içinde bu sporların çoğalarak üremesidir. Bunu da ekseriyetle konutta yapılan konservelerden sonra görürüz” tabirlerini kullandı.
“BEKLENENİN ÜSTÜNDE HADİSE VAR, ANTİTOKSİN STOKLARI ARTIRILMALI”
Botoks zehirlenmesi yaşayan hastalarda erken tedavinin bir an evvel başlanmasının hayati kıymet taşıdığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz, bunun için de antitoksin stoğunun kâfi olması gerektiğini söyledi. Botoks unsurunun kasları felç ederek hastada nefes alamamaya bağlı ölümlere dahi yol açabildiğini belirten Prof. Dr. Yavuz, “Öncelikle görme bulanıklığı üzere bir belirti ile başlıyor. Ondan sonra üstten aşağıya gerçek bütün kaslarda gevşemeye neden oluyor bu toksin. Yutma zahmeti , teneffüs kasları etkilendiği için nefes darlığı başlayabiliyor. Esasen vefat de bu nedenle oluyor, hava alamıyor kaslar paralize olduğu için” dedi.
“KASLARIMIZ FELÇ OLDU MAHVOLDUK”
Tuzla’daki özel hastanede 23 Şubat’ta mide botoksu süreci yaptırdığını ve ondan sonra hayatının kabusa döndüğünü anlatan bir çocuk annesi Nihan Terzioğlu (41), bozuk fason eser kullanıldığını argüman ederek yaşadıklarını şöyle anlattı: “Clinic Obezite ismi altında bir yere başvurdum ve Tuzla’daki hastanede süreç yapıldı. 2 gün sonra görme bulanıklığı başladı. Ayın 26’sında FSM Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvurdum, 4 gün yatarak tedavi gördüm. Oradan çıktıktan sonra tekrar kötüleştim, sonra sürecin yapıldığı hastaneye getirildim. Bizim servisimizde 46 kişi bu işten ötürü yatıyormuş. Vurulan eser kalitesiz olduğu için mideye yapılan botoks bedene dağılmış. Yatay ve dikey kaslarımızın hepsi felç durumda şu anda. Bir arkadaşımızda mesela diyafram felci oldu. Konuşamıyoruz, yutamıyoruz. İstikrar kaybı var. Şikayetçi olduk, isimli soruşturmalar da başladı esasen. Buradaki hastalar haricinde tamamının 250 kişiyi bulduğu söyleniyor. İzmir’de de yapılan hastalar var. Fason eser; çantayla alınan yani faturalı olmayan eserler olduğu söylendi.”
ŞİKAYETLERE KARŞIN SÜREÇLERE DEVAM ETMİŞLER
Terzioğlu’nun Avukatı Seray Erdek, tüm mağdurların tabirlerinin tek bir evrakta toplanarak yasal sürecin ilerleyeceğini kaydetti. Erdek, Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan cürüm duyurusu ile hukuksal sürecin başlatıldığını ve bunlara ek olarak müvekkili için maddi ve manevi tazminat talebiyle ihtarname yolladıklarını açıkladı. İhtarnamede yakın tarihlerde yapılan birebir süreç sonucu 157 bireyde daha tıpkı şikayetlerin geliştiği, pek çok hastada birinci günlerden itibaren komplikasyon gelişmesine karşın sonraki günlerde klinikte süreç yapılmaya devam edildiği de belirtilerek ihmallere dikkat çekildi.
ALMANYA’DAN GELDİ SIHHATİNDEN OLDU
Mağdurlardan Almanya’nın Hamburg kentinde yaşayan 32 yaşındaki Suzan Akgül ise kilo verme hayalleriyle geldiği Türkiye’den sıhhati bozulmuş biçimde döndüğünü hatırlatarak, “Türkiye’ye gittim buradan mide botoksu olmak için. 25 Şubat’ta sürece girdim; sonraki gün geri döndüm bir sorunum yoktu. Süreçten 3 gün sonra görme kaybım başladı. Botoksu sıcak çay içerek bozmamızı söylediler. Akşamına diyeti de bozmamızı söylediler zira botoks midede kalmayıp bütün bedene dağılmış. Nefes darlığım, yutkunma meselem var, yemeği su içerek yutabiliyorum. Yoksa boğazımda kalıyor ve çok aşırı bir halsizlik yaşıyorum. Güçten düştüm. 32 yaşındayım ancak kendimi 82 yaşındaymış üzere hissediyorum. Herkes hatası birbirine atıyor. Burada aile doktoruna gittim, beni hastaneye sevk ettiler. Botulizm diye bir hastalık var, ona bağlı olabilir dediler lakin bize tam olarak ne yapıldığını, hangi botoksun kullanıldığını, midenin neresine enjekte edildiğini bilmedikleri için; tedavi de uygulamakta zorlanıyorlar. O beyefendi (C.T.) bana 28’i akşam saatlerinde bu olayı söyledi. Botoksun bedene dağıldığını söyledi lakin 1 Mart’ta hala mide botoksu yapmaya devam etmişler. 14 gün oldu hala şikayetlerim devam ediyor. Bunun peşini bırakmayacağım. Sağlıklı bir insandım, büyük hayallerle gittim Türkiye’ye zayıflamak istiyordum, daha sağlıklı olalım diye, ancak şu anda büsbütün sağlığımızdan olduk” dedi.
ROBERT KOCH ENSTİTÜSÜ’NDEN HASTALARA UYARI
Türkiye’de mide botoksu süreci yaptıktan sonra Almanya’da zehirlenme belirtileriyle doktora başvuran hastaların akabinde ülkenin en büyük kurumlarından Robert Koch Enstitüsü ise, hastalara yönelik ihtar bildirisi yayınladı. RKI resmi hesaplarından “önemli” başlığı ile yapılan açıklamada, “Almanya’da botulismus hadiseleri, hepsinin ortak noktası Şubat ayı sonunda İstanbul’da mide duvarına botulinum toksini enjekte edilen tedaviler görmüş olmaları. İstanbul’da bu türlü bir tedavi görmüş ve görme, konuşma bozukluğu, ekstremitelerde güçsüzlük (yürümede güçlük) üzere semptomları olan şahıslar tıbbi yardım almalı ve botulinum toksin tedavisi sonucunda meydana gelebilen botulismus mümkünlüğünü belirtmeli” tabirleri dikkat çekti.