Sıcak temas korkuttu!

Rus savaş uçaklarıyla karşı karşıya gelmesinin ardından Karadeniz’e düşen Amerikan insansız hava aracı (İHA), iki ülke ortasında Ukrayna’daki savaş nedeniyle yüksek olan gerginliği daha da artırdı. Bu, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana ABD ile Rusya ortasında kamuya yansıyan en dikkat alımlı çatışma oldu. ABD ordusunun açıklamasına nazaran, MQ-9 “Reaper” modeli İHA, Rus Su-27 tipi savaş uçağının pervanesine çarpması sonucu Karadeniz’e düştü. Washington, müdahaleyi sert biçimde eleştirerek Moskova’yı “sorumsuz” davranmakla suçladı. Rusya ise, savaş uçaklarının silah kullanmadığını ve İHA ile ortalarında temas olmadığını savundu. Rusya Savunma Bakanlığı, İHA’nın, ‘sert bir manevra’ yaptıktan sonra düştüğünü kaydetti.

Yaşanan krizle ilgili ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile Rus mevkidaşı Sergey Şoygu telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Rusya Savunma Bakanlığı, ABD tarafının inisiyatifiyle yapıldığını açıkladığı görüşmenin detaylarına ait ise bilgi paylaşmadı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, İHA kriziyle ilgili ABD’yi sorumlu tutarak, “Dünyanın en büyük iki nükleer gücü olarak görülen iki devlet ortasında çatışmaya neden olabilecek her çeşit olay her vakit çok önemli riskler taşır. ABD bunu anlamıyor olamaz” dedi. 

Şimdi ne olacak?

Rus uçakların müdahalesi sonrası İHA pilotları aracı Karadeniz’e düşürmek durumunda kalırken, İHA’nın tam olarak nereye düştüğü ve kimin tarafından alınacağı gündemde. ABD, yüksek teknolojili “Reaper” modeli İHA’nın Rusya’nın eline geçmesini istemiyor. Çünkü Moskova, enkazı kendilerinin çıkarmaya çalışacağını açıkladı. Rusya’nın daha evvel alanda ele geçirdiği NATO silahlarını geri mühendislik çalışmaları için İran’a gönderdiği de tez edilmişti. Lakin ABD’nin İHA’yı nasıl alacağı da merak konusu. Çünkü Türkiye, Ukrayna savaşı sonrası Karadeniz’e savaş gemisi girişini kapattı ve bölgede Amerikan gemisi bulunmuyor. Rusya’nın savaş gemileriyse Karadeniz’de faaliyetlerini sürdürüyor. Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Kurulu Sekreteri Oleksiy Danilov, “Olay, Putin’in çatışma bölgesini başka tarafların da iştirakiyle genişletmeye hazır olduğunun işaretidir” dedi.

Romanya’dan kalktı, silahsızdı

New York Times (NYT) gazetesi, MQ-9 tipi İHA’nın Romanya’daki üsten havalandığını, silahsız olarak Kırım’ın yaklaşık 120 km güneydoğusunda istihbarat misyonu yürüttüğünü yazdı. Bu istihbarat bilgileri Ukrayna ordusu için büyük değer taşıyor.

Boğazlar açılacak mı?

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Karadeniz’e düşen ABD’ye ilişkin İHA’nın alınması hedefiyle boğazların açılmasına ait, “Olayı yakından takip ediyoruz. Bizim de çeşitli temaslarımız var. Makul ve mantıklı biçimde çözmek konusunda çaba gösteriyoruz, çalışıyoruz” dedi. Akar, düşen aracı almak için boğazlardan geçişe müsaade verilip verilmeyeceğine ait bir soruya, “Çalışıyoruz. Dışişleri Bakanlığı, Ulusal Savunma Bakanlığı, Külliye ile yakın bağlantı halindeyiz. Çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bunun sonuçlarını önümüzdeki periyotta göreceğiz” karşılığını verdi.

Bununla birlikte Akar, tahıl koridoru anlaşmasının uzatılmasıyla ilgili çalışmalara ait de, “Biz tahıl koridorunun 120 gün uzatılması talebiyle görüşmelere başladık… 2 ay yerine 120 gün olması konusunda temaslarımızı sürdüreceğiz. Birleşmiş Milletler de bizimle tıpkı halde düşünüyor” dedi.