Son dakika… Türkiye’nin zelzeleyle imtihanı!
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener ve Zelzele Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy değerli açıklamalarda bulunuyor.
BU HARİTA BİZE NE ANLATIYOR?
Prof. Dr. Haluk Özener: Artık Türk toplumu tarafından ezbere bilinen bir harita oldu. Türkiye Sarsıntı tehlike Haritası. Türkiye’deki fayları bir formda görüyorsunuz. Etkin fay çizgileri göz önüne alınarak üretilmiş bir harita. Lakin bu haritanın bir lejantı var. Şu an burada görmüyoruz lakin Türkiye’de yer şartları gözetilmemiş yerler. Yer şartları eş kabul ediliyor.
Prof. Dr. Şükrü Ersoy: Bu vatandaş için hazırlanmış bir harita değil. Yapı yapan mühendisler için hazırlanmış bir harita. En son süreçte ivme kıymetlerine nazaran kıymetli parametleri elde ediyorsunuz. Vatandaş için bu harita çok aldatıcı olabiliyor. Buna nazaran konut yapılmaz. Şu ilçe bu ilçe diye isimler veriyoruz. Dezavantajı da olabiliyor. Kadıköy’de çok inançlı olduğunu düşünüyorsunuz lakin bir sürü de dere yatağı var.
Çoğu yerde mikro bölgelendirme çalışmaları yapıldı. Nerede hangi tabanlar var? Hepsi yapıldı. Vatandaş binasını yaptıracağı parselin üzerinde tekrar bir yer etütü yaptırması gerek. 6 Şubat sarsıntılarını örnek vereceğim. Yer atlamanın ne kadar tehlikeli olabileceğini gördük.
KONYA’DAKİ 5’LİK DEPREM
Prof. Dr. Şükrü Ersoy: En son 5 büyüklüğündeki zelzele bunun kent efsanesi olduğunu sarsıntılar bize aslında gösteriyor. Köy konutlarını bile zelzeleye inançlı hale getirebilirsiniz. Bu teknikleri var. 5’te Konya’daki binalarda hasarlar meydana geldi.
Prof. Dr. Haluk Özener: Aslında hepsi eğitimden geçiyor. Çok uygun projeler yapabilirsiniz fakat onun aplikasyonu alana uygulaması çok kıymet taşıyor.
Prof. Dr. Haluk Özener: Burada 1079 tane GPS noktası var. Bunların suratlarını buluyoruz. Türkiye’de ortalama yer kabuğu hareketinin güney batı istikametinde saat istikametinde bir hareketimiz var. Güneyde 30-35 milimetre hareket olur doğuda 7-8 milimetre düşebiliyor.
3 fayın güç biriktirme suratı birebir değil. Zelzele tekrarlama suratı da tıpkı değil. Ege’de mesela zelzele tekrarlama aralığı 100 yıl ise Doğu Anadolu’da 500-800 yıla çıkabilir.
Prof. Dr. Şükrü Ersoy: Okların uzun olması kısa olması onların hareket suratını gösteriyor. Ege bölgesinin ne kadar süratli olduğunu görebiliriz.