Sünger kent modeli

MELTEM GÜNEŞ- Su gerilimi altındaki Türkiye’de değişen iklime ahenk için, yüzde 33 düzeylerinde olan su kayıp oranının 2033 yılına kadar yüzde 25, 2040 yılına kadar ise yüzde 10 düzeyine düşürülmesi hedeflenirken, “sünger şehir” modeli yaygınlaştırılacak. Bireylerin su kullanım profili çıkarılacak.

Tarım ve Orman Bakanlığı, ulusal ölçekte harekete geçebilmek için kentsel, ziraî, endüstriyel ve ferdî su verimliliği konusunda yapılması gerekenleri tek tek çıkardı. 2023-2033 yıllarını kapsayan Su Verimliliği Aksiyon Planı’nda, Türkiye’de yıllık su tüketiminin yüzde 77’sinin tarımda, yüzde 23’ünün ise içme-kullanma suyu ve endüstriyel üretimde kullanıldığı belirtildi. Ortalama yüzde 33’lerde olan içme suyu temin ve dağıtım sistemlerindeki su kayıp oranın, bütün belediyelerde 2033 yılına kadar yüzde 25; 2040 yılına kadar ise yüzde 10 düzeyine düşürülmesi hedeflendi.

Fon kurulacak

Plana nazaran, su verimliliği uygulamalarında kullanılmak üzere fon kurulacak. Her kademede ölçüm sistemlerinin kurulması, site, yerleşke üzere yüksek su tüketimi olan yerlerin ana girişlerine sayaç takılması konusunda kriterler oluşturulacak. Kentlerde “sünger şehir” modelinin (ekolojik altyapı ve drenaj sistemlerinin oluşturulması, yol kenarları yahut kaldırımların su geçişine müsaade veren yüzey kaplamaları ile kaplanması gibi) yaygınlaştırılması sağlanacak. Ulusal ölçekte hane halkı su kullanım karakterizasyonu ve bireylerin bölgesel su kullanım profili belirlenecek. Turizm tesislerinde su verimliliğini teşvik etmek emeliyle belgelendirme sistemi oluşturulacak. Birinci ve orta öğretim müfredatına su okuryazarlığı eklenecek.

Ürün desenine su ayarı

Tarımsal sulama sistemlerinin modernizasyonu sağlanacak, eser deseni bölgedeki su varlığı dikkate alınarak belirlenecek. Dikey tarım çalışmaları, sulamadan dönen suların ve arıtılmış atık suların ziraî sulamada yine kullanımı da yaygınlaştırılacak.

Evde kişi başı su israfı 93 litre

Eylem planında ferdi su kullanımlarındaki su israfına ait istatistiklere de yer verildi. Buna nazaran, kullanılan sıcak suyun yüzde 10’unundan fazlası, sıcak suyun gelmesi beklenirken israf ediliyor. Bu biçimde her gün yaklaşık olarak kişi başı 5,3 litre su israf ediliyor.

Bulaşık makinesi öncesi gerçekleştirilen 5 dakikalık bir ön durulama süreci yaklaşık 45,4 litrelik su kullanımına yol açıyor. Ayrıyeten makinelerde, gereksiz yere ön yıkama programı kullanılmayarak her yıkama başına 15 litrelik bir israfın önüne geçmenin mümkün olduğu söz ediliyor. Evsel kullanım dataları üzerinden yapılan hesaplamalara nazaran günlük kişi başı su israfı 93 litreyi buluyor.