Tahıl diplomasisi tekrar hızlandı

Aydın Hasan / ANKARA – Karadeniz’de tansiyonun tırmanma eğilimine girmesi ile dünya piyasalarında tahıl fiyatındaki artış, 17 Tem-muz’da sona eren Karadeniz Tahıl Koridoru muahedesinin ehemmiyetini bir sefer daha ortaya çıkardı. Tahıl teşebbüsünün yine canlandırılması için merkezinde Türkiye’nin yer aldığı diplomasi tekrar hareketlendi.

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, önümüzdeki günlerde Türkiye’ye ziyarette bulunacak. Putin, böylelikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının akabinde birinci sefer bir NATO üyesi ülkeye ziyarette bulunacak. Rusya, tahıl teşebbüsü çerçevesinde Ukrayna, ABD ve AB ülkeleri ile temas ve müzakerelerini Türkiye’nin aracılığı ile yürütüyor. Türkiye, teşebbüs çerçevesinde Dışişleri ve Ulusal Savunma’nın yanı sıra Ticaret Bakanlığı üzere kurumları ile uyum içinde ilgili ülkelerle çok istikametli bir diplomasi yürütüyor. Putin’in ziyareti öncesinde teşebbüs önündeki meselelerin çözümlenmesine yönelik diplomasi daha da arttı.

Gerginlik uyarısı

Tahıl Koridoru, MGK toplantısında siyasi, askeri ve ticari boyutlarıyla masaya yatırıldı. 8 Ağustos’ta yapılan Ulusal Güvenlik Şurası toplantısının akabinde yayımlanan bildiride; “Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaşın gidişatı ve müteakip basamaklarda bölgemize yönelik mümkün tesirleri etraflıca ele alınmış; Karadeniz’de gerginliğin tırmanmasının kimsenin menfaatine olmayacağı tabir edilmiştir. Tüm taraflara, gecikmeksizin müzakere masasına oturma ve savaşa son verme davetinde bulunulmuş; tahıl muahedesine geri dönülmesinin muhtaç ülkelerdeki beklenen aksilikleri önleyeceği ve besin istikrarına katkı sağlayacağı vurgulanmıştır” denilmişti.

Fiyatlar yükseldi

Tahıl Koridoru Mutabakatı sayesinde besin güvenliğine ve fiyat istikrarına yapılan katkı ile birden fazla Afrika’da bulunan fakir ülkelerin kasvet yaşaması önlendi. Mutabakatın durmasının akabinde tahıl fiyatlarında birinci evrede yüzde 15 oranında bir artış oldu. Ukrayna, koridor üzerinden inançlı ticaretin sona ermesinin akabinde alternatif tahıl güzergahlarını gündemine aldı. Lakin hem güvenlik hem de maliyet bir ortada düşünüldüğüne Ukrayna açısından hiçbir seçenek, Karadeniz Koridoru’nun yerini alabilecek potansiyele sahip değil. Fiyatların artışı, çoğunluğu Afrika’da olan fakir ülkeleri olumsuz etkiliyor.

Ukrayna limanlarından tahıl yüküyle ayrılan gemiler İstanbul Müşterek Uyum Merkezi tarafından denetlendikten sonra Boğazları geçerek maksat limanlarına gitmek üzere yola devam ediyordu. Denetleme sırası bekleyen gemiler vakit zaman İstanbul Boğazı açıklarında yoğunluk yaratıyordu.

Yüzde 12’si Afrika’ya gitti

Ukrayna’dan taşınan tahılın yüzde 12’si Afrika ülkelerine gitti. Eserler; arpa, buğday, mısır, soya, buğday kepeği, işlenmiş karışık besin, soya fasulyesi, ayçiçeği çekirdeği, ayçiçeği küspesi, ayçiçeği yağı ve bezelyeden oluştu.