Yapay tatlandırıcı kara listeye girdi

ALEYNA SEVİM İstanbul – Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) bağlı Milletlerarası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) ve Besin Katkı Hususları Ortak Uzman Komitesi’nin (JECFA) yapay tatlandırıcılardan biri olan aspartama dair görüşü açıklandı. Buna nazaran, çoklukla diyet eserlerde kullanılan tatlandırıcı hususun “potansiyel bir kanserojen” olduğunu, fakat kabul edilen düzeylerde tüketilmesinde bir sorun olmadığı bildirildi.

Gıda mühendisi ve Bitki Bazlı Besinler Derneği İdare Konseyi Lideri Ebru Akdağ, alınan kararı Milliyet’e şöyle yorumladı: “JECFA, aspartam için daha evvel belirlenen günlük alım limiti olan 0-40 mg/kg beden yükü oranını değiştirmek için kâfi neden olmadığı sonucuna vardı. Heyet, bir insanın bu hudutlar dahilinde aspartam tüketmesinin inançlı olduğunu teyit etti. Örneğin, 200 yahut 300 mg aspartam içeren bir kutu diyet gazlı içeceği örnek alırsak, 70 kg tartısındaki bir yetişkinin kabul edilebilir günlük limiti aşmak için günde bunlardan 9-14 kutudan fazla tüketmesi gerekir.”

‘Güvenli bir doz yok’

Akdağ, IARC ve JECFA tarafından yapılan değerlendirmelerin akademik yayınlar, hükümet raporları ve bilimsel bilgilerden elde edilen datalara dayandığını söyleyerek, “Çalışmalar bağımsız uzmanlar tarafından gözden geçirilmiştir. Sonuçlar bir manada itimat tazeleyici olarak görülebilir. Zira çoka kaçılmadığında, ki su dahil her besin çok dozda toksiktir, aspartam tüketimine yönelik bir sıhhat tasası olmadığı ortaya konulmuştur” dedi.

Ancak İç Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, yapay tatlandırıcı hususa ait inançlı doz belirlemenin makul olmadığı görüşünde: “Otoriteler argümanları bir biçimde göz gerisi etmiş oldu lakin Amerika’da da bu aspartam en fazla şikayet edilen kimyasalların başında geliyor. İnançlı bir dozu da kelam konusu değil. 5 – 10 kutu içecek üzere hudutları unutalım. Süpermarkete gittiğinizde paketli besinler aldığınızda kesinlikle birkaç tane de tatlandırıcı almış oluyorsunuz. Bunlar bedeni etkiyor. Bazen bir tane değil iki tane var. Bu çeşit içinde tatlandırıcı olan besinlerin ve ilaçların bedene yarar sağlaması asla beklenemez. Bilhassa bağırsak florasında bedenimize faydalı olan bakterileri ortadan kaldırıyorlar. Tıpkı vakitte başka besin hususlarının, minerallerin emilimini bile bozuyorlar.”

Doğalını tercih edin

Acıbadem Maslak Hastanesi Tıbbi Onkoloji uzmanı Prof. Dr. Hasret Er de “Aspartamın kilo alımı, artan iştah ve obezite ile bağlı hastalıklarla kontaklı olduğu saptanmıştır. Alternatif olarak Stevia, Eritritol, Xylitol, Agave üzere bitkilerden elde edilen tatlandırıcılar mevcut iken bal ve meyveler daha doğal tatlandırıcılardır. Yapay tatlandırıcılar yerine tercih edilebilir” dedi. Aspartamın olağan şekerden 200 kat daha tatlı olduğunu kaydeden Medical Park Florya Hastanesi Uzm. Diyetisyen Ege Ramadanoğlu da, “Aspartik asit, belli bir oranın üzerinde alındığında hudut sistemine ziyan verir. Bedende fazla ölçüde aspartik asit biriktiğinde birtakım sıhhat sıkıntıları meydana gelir. Çok ağır ölçüde aspartik asit alındığında kalsiyum deposunda artış gözlemlenir. Kalsiyum oranı yükseldikçe hudut hücrelerinin hasar görmesine neden olur” değerlendirmesini paylaştı.