Yumurta değil öz itimat kıran anneler! 2 soruda vahim trend: ’90’lı yıllarda bu suçtu’
Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Son devirde toplumsal medyadaki kullanıcı profillerinin yaş aralığı genişledi. Bir vakitler gençlerin kullandığı toplumsal medya araçlarını artık orta yaşlı hatta yaşlı küme sık kullanılır oldu. TikTok başta olmak üzere Instagram’a giriş yapan ebeveynler de çocuklarıyla birlikte paylaşımlar yapıyor hatta onların büyüme serüvenlerini anbean paylaşıyor. Toplumsal medya hesaplarını fotoğraf albümü üzere kullanmak bir yana dursun, kimi anne-babalar artık çocukları üzerinden yaptıkları paylaşımlarla viral akım bile yaratıyor. Yine geçtiğimiz günlerde TikTok’ta paylaşılan ve kısa müddette viral olan görüntüde mutfakta yemek yapan annelerin bir anda çocuğunun başında yumurta kırdığını görüyoruz.
‘Yumurta kırma’ akımı üzere bugüne dek eğlenceliymiş üzere görünen fakat özünde çocuk istimarının bir örneği olan bu görüntülerin uzun vadede hem ebeveyn hem de çocuk için hayli ziyanlı olduğu bir gerçek. Biz de anne-babaların kimi vakit bilinçsizce kimi vakit da tanınan olmak uğruna uydukları bu akımın art planında yatanları uzmanlara sorduk: Birincisi anne-babalar bu davranışı sergilerken ne hissediyor? İkincisi de bu davranışla karşılaşan çocuklar iç dünyalarında ne yaşıyor?
Uzman Klinik Psikolog Sena Kenan Yoldaş, bu bireylerin hangi güdülenmeyle çocuklarının özel hayatına dair paylaşım yaptıklarının epeyce merak edilen mevzulardan biri olduğunu belirtti. Yoldaş’a nazaran bu durumun en önemli nedenlerinden biri, ebeveynin çocukları aracılığıyla benlik sunumu yapması. “İnsanlar ortasında alaka kurulmasını sağlayan toplumsal medya yoluyla şahıslar kendilerini göstermenin yolunu öğrendiler. Böylelikle çocuklarını, kendi hayatlarını da paylaşmaya başladılar” diyen Psikolog Sena Kenan Yoldaş kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sosyal medya üzerinden, beğeni ve yorum alarak trend olmaya çalışan ebeveynler toplumsal açıdan doyum sağlıyor. Yani kişi, kendini başkalarının görmesini istediği biçimde sunma eforuna girişiyor.”
’90’LI YILLARDA BU BİR SUÇTU!’
Uzman Ruhsal Danışman, Psikoterapist Pınar Toker de ebeveynlerin trend olmak ismine katıldıkları akımların öz itimat eksikliklerinden kaynaklandığının altını çizdi. “Anne-babalar toplumda bu akıma uymuş ve fazla tıklanma almış bireyleri görerek ilham alıyor” diyen Toker, “Eskiden 90’lı yıllarda bu tıp paylaşımlar çocuk istismarı olarak kabul edilir ve bir dava konusu olabilirdi. Şimdilerde komik olduğu düşünülüyor. Bu toplumsal bir bedel kaymasıdır. Beşerler tanınan olmak uğruna her şeyi yapıyor. Yumurta kırma yalnızca bir örneği bunun. Çok tıklanmak o kadar çok değerli bir hale geldi ki inanın bu ufak tefek şeylerden hayatı yaşadığını hissediyor resmen” ifadelerini kullandı.
‘İZLEMEK DE ÇOCUK İSTİSMARINA GİRER’
‘Yumurtayı çocuğunun başında kır’ akımı için çekilmiş tüm görüntülerde çocukların yüzünde kaygı, şaşkınlık ve acı üzere hislerin olduğu görülüyor. Pınar Toker, “Anne babalar çocukların her şeyi unuttuklarını düşünüyorlar lakin gerçek bu türlü değil” diyerek olayın tesirini şu formda açıkladı: “
“Gelişimsel olarak inanç hissinin oluşmaya başladığı devirlerde çocuğa en güvendiği insan tarafından bu türlü bir davranışın yapılması çocuğu derinden sarsarak inanç hissinin oluşmasını pürüzler. Hatta bu tarz görüntüler çekmek de bunları izlemek de bir çocuk istismarıdır. Yalnızca tanınan olmak ismine çocuğunu kullanan ebeveynler anne ve babalık makamına yakışmayan biçimde davranıyor.”
Psikoterapist Pınar Toker’e nazaran çocuklarının kafatasında yumurta kıran annenin her şeyden evvel düşünmesi gereken öteki bir nokta daha var: “Küçük yaşlarda çocukların kafatasları hâlâ yumuşaktır ve yumurta da olsa sert bir cisimle vurmak çocuğu fizikî olarak travmatize edebilir.”
‘EBEVEYN-ÇOCUK MÜNASEBETİ ZEDELENEBİLİR’
Bu ve bu üzere akımları çocuklar üzerinde uygulamanın onların iç dünyasında uyandırdığı hislerle ilgili konuşan Uzman Klinik Psikolog Sena Kenan Yoldaş da, “Sosyal medya üzerinden doyum sağlamak için çocuklarının başında yumurta kıran annelerin çektikleri görüntülerde, çocuklarının yüz tabirleri, hangi hisleri hissettiklerini açık bir formda gösteren kıymetli örneklerden biri. Çocukların, olayın beklenmedik halde gelişmesi tesiriyle endişe, dehşet ve çaresizlik hislerine kapılmış olmaları göz önünde bulundurulursa bu olayın çocuğun hayat akışında travmatik tesir bırakması çok büyük bir olasılık” dedi.
Travmanın hayatın günlük akışı içinde hiç beklenmedik bir anda insanın dayanma gücünü zorlayan ya da aşan bir durum olduğunu hatırlatan Yoldaş, “Annenin bu beklenmedik davranışı, ebeveyn-çocuk alakasını zedeleyebilir. Travma yaşayan bir çocukta içe dönme, çaresizlik, öfke üzere hisler ortaya çıkabilir. Bununla birlikte konsantrasyon bozukluğu, yeme ve uyku bozukluğu, kaçınma davranışı gelişebilir“ diye de ekledi.