Zelzele büyük bir tetikleyici! Hayatı zorlaştıran ruhsal travmaların üstesinden nasıl geliriz?

Deprem travmasına yönelik yürütülen psikososyal takviye çalışmalarında, akut periyotta takviye hizmetleri epeyce yaygın olsa da sonrasında bu dayanakların vakitle azalmakta ve ortalama 6 ay içinde büsbütün kesilmekte olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Gizem Konuş “Bir anda sağlanan ruhsal dayanak sonrası sistematik bir dayanağın sürmemesi travma tesirlerini daha da yıkıcı hale getirebilir.” diyor.

Tedaviye düzgün bir planlamayla başlamak değerlidir. Genelde doğal afet travmasına yönelik dayanak çalışmalarında, travma sonrası devirde takviye hizmetleri epey yaygındır. Lakin bu takviyelerin vakitle azaldığı ve ortalama 6 ay içinde büsbütün kesildiği görülmektedir. Travma ardından sağlanan ruhsal takviyenin sürmemesi, travma tesirlerini daha zorlayıcı hale getirebilir.

Afet kaynaklı gelişen ruhsal travmaların yalnızca afet bölgesinde yaşayan insanları değil toplumu da etkilediğini belirten Gizem Konuş “Türkiye’de yaşayan birden fazla kişi bir halde zelzele korkusunu ve acısını tattı. Sarsıntı olan kentlerde yaşamayanlar bile güya zelzele kendi kentlerinde olmuşçasına reaksiyon verdiler. Bu maalesef sarsıntının toplumumuz için bir “kolektif travma” haline geldiğine işaret ediyor. Afet imajlarını, haberlerini ekranlarda izleyerek dehşete kapılan pek çok insanın travma yaşamış yahut travmalarının tetiklenmiş olduğu söylenebilir” diyor.

TOPLUMDA İKİ FARKLI YAKLAŞIM ORTAYA ÇIKTI

Bir sarsıntı ülkesi olan Türkiye’de insanların zelzele korkusuna iki uç yaklaşım geliştirdiğini belirten Konuş, birtakım insanların “Her an başıma bir şey gelebilir” endişesiyle hareket ederken, kimilerinin da “Benim başıma gelmez” inkarcılığına kapıldığını vurguluyor. Konuş, her iki yaklaşımın altında da çaresizlik hissinin olduğunu söylüyor ve ekliyor:

“Depreme hazır olmak için inançlı binalarda oturmak, inançlı bir kentte yaşamak üzere kimi ihtiyaçlar var. Biz de gelişmekte olan bir ülke olarak hazırlıksız hissettiğimiz için toplumca çaresizliğe kapılıyoruz. Bu çaresizlik hissiyle başa çıkmanın yolu da inkardan ya da her an bir müdafaa kalkanı oluşturma uğraşı içinde olmaktan geçiyor. Birbirinden taban tabana farklı bu yansılar, çaresizlik duygusu ile baş etmek için ortaya çıkan uç davranışlar.”

BİLGİLENİN, TEDBİR ALIN, DENETİMİNİZİ KAYBETMEYİN

“Deprem korkusu yaşayanların, bütün bu bilinmeyen, sisli atmosfere karşın, birey olarak yapabileceği bir şeyler var” diyen Konuş, “Durum ne kadar makus olursa olsun, koşullar ne kadar ağır olursa olsun umut ve tahlil her vakit mümkündür. En çaresiz, en sıkışmış ortamlarda bile içindeki ‘kontrol hissini’ uyandırabilirseniz travmatize olmazsınız. Çevresel kurallar ne kadar çetin olursa olsun kıymetli olan insanın içindeki o denetim hissini pekiştirmesidir. Bunun yolu da kendini inançta hissetmekten ve bilgilenmekten geçer. Bilgi güçtür. O yüzden binalar değiştirilemiyorsa bile, yaşadığınız ortam içerisinde zelzele çantası hazırlamanız, nerede ömür üçgeni kuracağınızı belirlemeniz inançta hissettirmeyi sağlayabilir” biçiminde konuştu.