12 milyar dolarlık tasarruf mümkün

DUYGU ERDOĞAN – Yaz ayları Türkiye’de yalıtım uygulamalarının ağır olarak hayata geçirildiği devirler olarak bilinir. Bilhassa kış aylarında artan güç faturalarının tesiri, kent içi gürültü, zelzeleye karşı korozyon ikazlarıyla birlikte son yıllarda yalıtım uygulamaları daha çok ilgi görüyor. Öteki yandan Türk iktisadının kıymetli bir harcama kalemi olan güçte tasarrufu artırmak ülke kaynaklarının da verimli kullanımında kıymetli bir yer tutuyor. İZODER Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği İdare Şurası Lideri Emrullah Eruslu, Türkiye’de kullanılan toplam gücün yüzde 31’nini binalarda tüketildiğini vurgularken, “Tüketilen bu gücün yüzde 80’i de kışın ısınma, yazın soğutma için kullanılıyor. 2021’de güç ithalatına 50.7 milyar dolar, 2022’de ise 100 milyar dolar ödeyen ülkemizde binaların yalnızca yüzde 20’si yalıtımlı olduğu için bu 100 milyarın yaklaşık 12 milyar doları boşa harcanmış oluyor” dedi.

Yalıtım tercihinin artırılması maksadıyla geçen haziran ayında Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı liderliğinde İZODER’in dayanağı ile yüzde 0.99 faiz oranlı 60 aya kadar vade seçenekleri sunan ve hane başına 50 bin lira üst limitli bir finansman tahlili de oluşturulmuştu.

3-5 kat daha fazla

Avrupa Birliği ülkelerinde 2019 yılından bu yana yeni kamu binalarının tümünün neredeyse sıfır güçlü olarak üretildiği bilgisini veren Eruslu, “2020 yılının başından itibaren ise tüm yeni binalar neredeyse sıfır güçlü olarak yapılıyor. Birçok gelişmiş ülkede binalar ısıtma ve soğutmaya yönelik ünite metrekaredeki yıllık güç tüketimi 30-50 kW olacak formda yalıtımlı olarak tasarlanıyor ve inşa ediliyor. Ülkemizde ise hala bina güç tüketimi 100-120 kW (birim metrekare/yıl) düzeyinde. Hala güç israfımız gelişmiş ülkeler ile mukayese edildiğinde 3 ila 5 kat daha fazla” dedi.

Yarı yarıya verim

Isı yalıtımlı binaların güç masraflarını yüzde 50 düşürürken Türkiye’nin toplam güç faturasını da yüzde 15 azaltma imkanı olduğunu belirten Eruslu, ekonomik nedenlerle ısı yalıtımının tercih edilmediğini fakat bu uygulamanın epeyce ekonomik olduğunu anlattı. Eruslu şu bilgileri verdi:

“Bugün İstanbul’daki ortalama bir apartmanda dış cephede ısı yalıtımı yapılmasının daire başına maliyeti 30 bin ila 35 bin lira civarında tutuyor. Bir konut sahibinin 60 ay vadeyle ortalama 35 bin 400 lira fiyatında yalıtım kredisi kullanması durumunda aylık taksit yaklaşık 835 lira oluyor. Doğal gazın fiyatının son 5 yılın ortalaması kadar artacağı varsayılırsa yalıtımla hane başına yıllık doğalgaz tasarrufunun bedeli 7 bin 135 lira civarında oluyor. Türkiye’deki binaları ısı yalıtımlı hale getirerek, ülkemizin toplam güç tüketimini yaklaşık yüzde 15, hane halkının yakıt masraflarını yüzde 50 azaltmamız mümkün. Yalnızca binaların güç verimli hale getirilmesiyle (En az C sınıfı binalar) her yıl 12 milyar dolar tasarruf elde etme potansiyelimiz var.”

GENİŞLEYECEK

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca Binalarda Güç Performansı Yönetmeliği 19 Şubat 2022 tarihinde revize edildi. Yapılan değişiklikle, Neredeyse Sıfır Güç Binalar (nSEB) ile ilgili tanımlamalar mevzuata eklendi. 1 Ocak 2023’ten itibaren, bir parseldeki toplam inşaat alanı 5 bin metrekareden büyük olan tüm binaların güç performans sınıfının en az ‘B’ olacak formda inşa edilmesi ve kullanılacak gücün en az yüzde 5’ini yenilenebilir güç kaynaklarından karşılaması zarurî. Bu kapsamda bugüne kadar 5 bin metrekareden büyük bin 400 bina nSEB kurallarına uygun projelendirilerek ruhsat aldı. Emrullah Eruslu uygulamanın 2025’te daha yaygın hale getirileceğini anlattı.