89 kişinin hayatını kaybettiği Galeria İş Merkezine ait eksper raporu hazırlandı

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının, kentte yıkılan binalardaki kusurların tespitine ait başlattığı soruşturma, “Deprem Soruşturma Bürosu”nda misyonlu bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından sürdürülüyor. Soruşturma kapsamında eksper heyetince merkez Yenişehir ilçesi Mimar Sinan Caddesi’nde, altında Galeria İş Merkezi’nin bulunduğu siteyle ilgili hazırlanan 31 sayfalık rapor, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına sunuldu.

Raporda, site ve altındaki iş merkezinin 1995 yılında yapıldığı, zelzeleden sonraki yerinde müşahede ve ölçümlere nazaran, imal yılında geçerli sarsıntı direktörlüğü kapsamında eksikliğin bulunmadığı lakin 2018’deki zelzele direktörlüğüne nazaran eksikliklerin tespit edildiği belirtildi.

Yıkılan binanın projelerinin eksper heyetince incelendiği, bilgisayar ortamında sayısal tahlillerinin yapıldığı tabir edilen raporda, şu sözlere yer verildi:
“Bina ile ilgili 1995 tarihli betonarme proje, 1997 tarihli mimari proje ve yer katta olan iş yerine ilişkin krokiler bilgisayar ortamında sayısallaştırılarak, binanın birebir aks ve kolon yerleşimi yapılmıştır. Bu yerleşim sonucu binanın imalatının birinci iki projeden birtakım farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Projelerde kare ve kalın kesitli dikdörtgen kolonlardan oluşan ve imal tekniğinde ‘nervürlü’ döşeme olarak isimlendirilen bir döşeme tipi olarak inşa edilmiştir. Bu döşeme olmasından ve kolonlar ortasında kirişlerin olmamasından ötürü bina çerçeve sistemini oluşturamayıp yıkılmıştır. Yıkımın, binaların B blok ve D bloğun bir kısmında olması, başka bloklarda göçme olmamasına, sonradan oluşturulan düzensizliklerin sebep olduğu tespit edilmiştir.”

Yapım yılındaki yönetmeliğe nazaran “deprem yükünün arttığı” tespiti

İncelenen mimari projelerde taban ve bodrum katlarda duvarların olduğu lakin izlenilen manzara ve krokiler sonucu binada sonradan değişiklikler yapıldığı kanaatine varıldığı söz edilen raporda, bunun da göçme sebeplerinden biri olarak sayıldığı bilgisine yer verildi.

Binanın projeleri ve krokileri ortasındaki farklılıkta bilhassa bodrum kata inen bir merdiven ve karşısındaki kolon yerinin değiştirildiği yahut tıraşlanarak deplase edildiği (yerinin değiştirildiği) görüldüğü kaydedilen raporda, “Binanın simetri olduğu ve deplase edilen kolon simetrisinde proje koordinatlarına uygun kolon olduğu fakat yer kattan spor salonuna inen kolonun bu koordinatta olmadığı için binanın yıkılmasına bir sebep olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak yıkılan binanın imal yılı yönetmeliğindeki sarsıntı yükünden daha büyük bir sarsıntı yükü binaya gelmiştir” denildi.

Raporun sonuç kısmında ise şu değerlendirmede yer aldı:

“Binaların altındaki kolonlardaki pozisyon değişikliği, mimari planda gösterilen duvarların kaldırılması, döşemelerde merdiven boşluğu açılması üzere yapıda meydana getirilen düzensizlikler, zelzele bölgelerinde hiç tercih edilmeyen bir yapı sisteminin projelendirilmesi ve uygulanmasının binanın yıkılmasına sebep olduğu kanaatine varılmıştır.”

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma evrakına eklenen uzman raporu eksik bulunarak, ek rapor düzenlenmesi talep edildi.