AYM’den bayanlar için soyadı kararı!
AYM, Türk Uygar Kanunu’nda “kadının evlilikten sonra bekarlık soyismini lakin eşinin soyadının önünde kullanabilmesine” imkan veren kararı “eşitliğe ters olduğu” gerekçesiyle iptal etti. Resmi Gazete’de yayımlanan karar yürürlüğe girdi.
Artık evlenen bayanlar kocasının soyadını kullanmak zorunda olmayacaklar. Bayanlar, yalnızca kendi soyadlarını yahut kocasının soyadıyla birlikte kullanmayı seçebilecekler.
Kararda, erkeğin evlenmeden evvelki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla bayanın evlenmeden evvelki soyadını evlendikten sonra lakin kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait formda benzeri durumda olan eşler ortasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı söz edildi.
Nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ve soy bağının sağlıklı bir biçimde tespit edilmesinde kamu faydası bulunduğu lakin bireylerin kimlik numaralarının bulunması ve nüfus hizmetlerinin bilişim teknolojilerinden faydalanılarak sunulduğuna da dikkat çekildi.
“EŞİTLİK UNSURUNU İHLAL ETTİĞİ SONUCUNA ULAŞILMIŞTIR”
Kararda, bayanın evlenmeden evvelki soyadını yargı yoluna başvurarak kullanabildiği anımsatılarak, “Eşitlik unsurunda temel olan bayanın yargı yoluna başvurmaksızın erkek ile eşit haklardan yararlanabilmesidir. AİHM, AYM ve Yargıtay kararları bayanın evlenmeden evvelki soyadını evlendikten sonra tek başına kullanabilmesine hudutlu bir imkan tanımıştır. Tüm gelişmelere karşın varlığı korunan ve yönetim makamlarınca uygulanmaya devam edilen kural nedeniyle bayanın rastgele bir külfete katlanmak zorunda kalmaksızın evlenmeden evvelki soyadını tek başına kullanabilmesi mümkün olmamıştır. Ortak soyadının aile bağlarını müdafaanın zarurî olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir biçimde korunamayacağının söylenmesi de zordur.
Evlenmeden evvelki soyadının, evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında bayan ve erkek ortasında kuralla öngörülen farklı muamelenin objektif ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik unsurunu ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır” sözleri kullanıldı.
9 AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
Anayasa Mahkemesi’nin verdiği bu karar Resmi Gazete’de yayımlandı. Uygar Kanun’un 187’inci Maddesi’nde bulunan kararın iptal kararı, Resmi Gazete’de yayımlanmasının akabinde 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Alınan bu karar ile bayanların evlendikten sonra sadece bekarlık soyadlarını kullanabilmeleri için dava açmalarına gerek kalmayacak.