Bakanlık, görme engellilerin itirazını haklı buldu: Noterlere ‘iki şahit’ uyarısı

NAMIK DURUKAN- Adalet Bakanlığı’nın, okuma-yazma bilen görme engellilerden “iki şahit” istenmemesi konusunda  Noterler Birliği’ni uyardığı lakin noterlerin bunu dikkate almadığı ortaya çıktı. Engelliler, Noterler Birliği’nin hususa ait genelgesinin iptali için Danıştay’a açtıkları davanın sonucunu bekliyor.

Milliyet’in gündeme getirdiği görme engellilerden noterlerde iki şahit istenmesi konusuna Adalet Bakanlığı’nın daha evvel müdahil olduğu ortaya çıktı. Milliyet’in ulaştığı bilgiye nazaran engelli dernekleri bakanlığa başvurarak noterlerin okuma-yazma bilen ve imza atabilen görme engellilerden iki şahit istemesi uygulamasına son verilmesi talebinde bulundu. Başvuruyu sürece alan Adalet Bakanlığı, Noterler Birliği’ne gönderdiği yazıda; BM’nin “Engellilerin Haklarına Ait Sözleşme”ye vurgu yaparak engellilerin tüm ömür alanlarında başka bireylerle eşit şartlar altında hak ehliyetine sahip olduğunu belirtti. Yazıda “görme engelli bireylerin tek başlarına imzalarıyla bağlayıcı süreç yapabilecek-lerini kural haline getirdiği ancak talepleri halinde şahit bulundurabilecekleri” hatırlatıldı.

OKUR-YAZAR AYRIMI

Bakanlık, ilgili kanun ve yönetmeliklerdeki kararlara de dikkat çekerek, “Görme engellilerin, imza atabilen görme engelliler ve imza atamayan görme engelliler olarak farklı kategorilerde kıymetlendirilmesi gerektiği; ‘imza atamayan görme engelliler’den, okuma yazma bilmediği için imza atamayanların; ‘imza atabilen görme engelliler’den ise okuma yazma bilen ve imza atabilen görme engellilerin anlaşılması gerektiği ve imza atabilen görme engellilerin noterlik süreçlerinde 73. unsur uyarınca talepleri halinde şahit bulundurabilecekleri düşünülmektedir” tabirlerini kullandı.

TEKNOLOJİK İMKANLAR

Bakanlık, görme engellilerin hayatını kolaylaştıran gelişen teknolojik imkanlara da dikkat çekerek, eğitim almış, mesleksel kariyer sahibi, telefonuna e-posta yoluyla iletilen evrakın içeriğine vâkıf olmasına imkan sağlayacak teknolojik imkanlara sahip pek çok görme engelli vatandaş bulunduğuna vurgu yaptı. Bakanlık, şu yorumda bulundu: “Bu prestijle, görme engelli bir bireyin, ilgilisi olduğu düzenleme formunda bir noterlik süreci yapılırken iki şahit bulundurulmasını dilek etmemesi ve imza atabilmesi durumunda, noterin ilgilinin gerçek isteği hakkındaki beyanını yazdıktan sonra görme engelli vatandaşın hazırlanan sürecin içeriğine teknolojik imkanlardan faydalanarak vâkıf olması sağlanıp bu konunun da tutanağa geçirilmesi halinde, sürecin iki şahit huzurunda yapılması uygulamasına gerek bulunmadığı üzere bu tarafta mevzuat değişikliğine de muhtaçlık olmadığı bedellendirilmektedir.”

Noterler Birliği’ne tıpkı bahiste Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı’nın da ikaz yazısı gönderdiği öğrenildi.

DANIŞTAY’A DAVA AÇILDI

Engelsiz Erişim Derneği başta olmak üzere görme engellilerin kurduğu STK’lar, noterlerin “iki şahit istemesine” destek oluşturan Noterler Birliği’nin 2019/5 sayılı genelgesinin iptali için Danıştay’a dava açtı. Müracaatta tüm ihtarlara karşın noterlerin uygulamada direndiğine dikkat çekildi. Görme engelliler, Danıştay’dan çıkacak kararı bekliyor.

‘HAYATA VE HAKSIZLIKLARA KARŞI BİZLER KÖR DEĞİLİZ’

Milliyet’e konuşan Engelli Erişim Derneği Lideri Nurşen Korkmaz, noterlerin kendi çıkarlarına nazaran mevzuatı yorumladığını, bakanlıkların tavrına karşın yasaya alışılmamış uygulamaları sürdürdüğünü söz etti. Korkmaz, noterlerin okuma-yazma bilmeyen vatandaşlarla görme engellileri birebir kategoriye soktuklarını belirtti. Görme engellilerinin ‘hayata ve haksızlıklara karşı kör olmadığını’ vurgulayan Korkmaz, şunları kaydetti: “Kör birey herkes kadar insan haklarına sahiptir. Onun tek farklılığı ömrünü sürdürürken kullandığı formüllerin farklı olmasıdır. Siz Latin harfleriyle okur yazarsınız, biz Braille alfabesiyle yaparız. Siz gözünüzü kullanarak görsel süreç yaparsanız, biz; baston, teknoloji ve öteki araçlarla yaparız. Aramızdaki tek fark kullandığımız sistemlerdir. Körlük bir eksiklik değildir. Biz de herkes kadar eşit hakları sahibiz, hiçbir farklılığımız yok. Tek farkımız kullandığımız usuller. Hiç kimse tam eksiksiz değil. Herkesin farklılığı vardır hayatta.”