İstanbul zelzele gerçeğini unuttu

GÜLDEN ÇOKTAN/İSTANBUL- Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarının akabinde Türkiye’nin birçok kentinde bina dayanıklılık testi taleplerinde rekorlar kırılmıştı. “Evim sarsıntıda yıkılır mı?”, “Binam sağlam mı?” sorularına cevap arayanlar, “Deprem Dayanıklılık Testi” yapan belediyeler, lisanslı mühendislik firmaları ve üniversitelerin kapısını çaldı. Ancak felaketin üzerinden geçen altı ay, zelzele gerçeğini unutturdu. İBB tarafından fiyatsız yapılan bina dayanıklılık testine ve özel kurumların gerçekleştirdiği bina dayanıklılık testlerine talep yok denecek kadar azaldı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, Milliyet’e şu açıklamalarda bulundu:

“Depremden çabucak sonra günde 22 bini aştığımız günler olmuş. Nisan itibariyle bu sayı geriliyor. Mayıs ayında ise sarsıntı öncesindeki duruma dönüyoruz. Vatandaşımız şu an ‘Evimizi inceleyin’ manasında talepte bulunmuyor. Daha evvelden talepte bulunan vatandaşlarımız da vazgeçtiğini söylüyor. Bunların sayısı arttı. 2023 yılında 160 bine yakın müracaat almışız. 2022 yılında toplam bin müracaat gelmemiş. Günde ortalama 2-3 müracaat ile geçmiş. 2023 yılının Ocak ayında 71, Şubat’ta 122 bin 58, Mart’ta 28 bin 430, Nisan’da 2 bin 547, Mayıs’ta bin 333’e düştü. Haziran’da ve Temmuz’da artık üç haneli sayılara düşüyor. Hasebiyle müracaat sayısında çok süratli bir azalma var” diye konuştu.

Buğra Gökce

DÖNÜŞÜM TALEPLERİ DE AZALDI

Vatandaşın ilgisinin ve talebinin azaldığını söyleyen Gökce, KİPTAŞ’la birlikte yürütülen “İstanbul Yenileniyor” projesine başvuranların sayısında da azalma yaşandığını söyledi. Gökce şöyle devam etti:, “Depremden çabucak sonra Şubat ve Mart aylarında ‘Dairelerimiz küçülsün lakin bu riskli yapılarda oturmayalım’ diyen İstanbulluların şu an değerli bir kısmı yeniden bir metrekarenin hesabını yapar hale geldi. ‘Mal canın yongası’ haline gelmiş durumda. Hasebiyle zelzelenin sıcaklığıyla ‘Yeri gelirse elimde avucumda bir şey varsa dönüşüme harcayayım, yeri gelirse dairemin metrekaresini küçülteyim’ diyen vatandaş bundan vazgeçmiş durumda. Bunda ekonomik durumlar da tesirli. İnşaat maliyetleri arttı. 500 bine evini dönüştürecekken sayılar üçe katlandı. Faiz ve kira dayanağı ile devletin de takviye vermesi gerekiyor. Bu enflasyonist ortamda bankaların kredileri için de uygun şartların oluşması lazım. Dönüşen yapı sayısı da epeyce az. Zelzelenin sıcaklığını unuttuk ve tekrar olağan yaşamaya devam ediyoruz.” 

BAŞVURU SIFIRA DÜŞTÜ

Evlerinin zelzeleye dayanıklılığını öğrenmek için yapılan müracaatların bugünlerde sıfıra kadar düştüğünü vurgulayan Dönüşüm Derneği Lideri Hakan Çatalkaya da şu bilgileri verdi:

“Depremin birinci vakitlerine nazaran şu an müracaatlar bitmiş durumda. Birinci günlerde ağır bir talep olmuştu. Binaların durumu genelde makus.. Müracaatlar şu an büsbütün sıfıra gelmiş durumda. Daha evvel gelen talepleri sıralamıştık. Onlara devam ediyoruz. Bugünlerde en çok kamu kurumları ve kurumsal şirketler müracaat yapıyor. Bina ve site müracaatlarında önemli düşüş var. Site ve binalarda yapılabilmesi için çoğunluğun sağlanması lazım. Riskli çıktığı vakit binayı terk etmeniz gerekiyor. Kiralar yüksek. İşin maaliyeti, eflasyonun kıymetleri işin içine girince beşerler ne binalarını dönüştürebiliyor ne de sağlam öteki bir binaya taşınabiliyor.”