Büyükada’nın edebiyat meclisi

SERAY ŞAHİNLER- Türk edebiyatının yer hafızasında Büyükada’nın farklı bir yeri vardır. Birçok muharririn, şairin yaşadığı, yaşamayanların dahi yapıtlarına mevzu ettiği, ilham kaynağı bir yer Büyükada… Kentle aidiyet bağı kurmuş ve yapıtlarıyla bu bağı kuvvetlendirmiş şair ve muharrirlerimizin hatırası Adalar’da yaşamaya devam ediyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı bu hafızaya katkı sunmak için uzun müddettir onarımı devam eden Tarihi Haritadonis Köşkü’nü kütüphaneye dönüştürdü. Büyükada Edebiyat Müze Kütüphanesi geçtiğimiz hafta bakan yardımcısı Özgül Özkan Yavuz tarafından ziyarete açıldı. Kütüphanede Büyükada’da yaşamış ya da yapıtlarında Adalar’a yer vermiş 92 muharririn yapıtları, hayatları ve yapıtlarıyla hakkında yapılmış çalışmalar yer alıyor. Reşat Nuri Güntekin, Cevat Şakir Kabaağaçlı, Melih Cevdet Anday, Abdülhak Şinasi Hisar, Orhan Seyfi Orhon, Tahsin Nahit, Mehmet Rauf, Halide Edib Adıvar üzere isimlerin ömür hikayesi bilgi panolarıyla kütüphane koridorlarında aktarılmış. Ziyaretçiler kütüphaneyi gezerken Türk edebiyat tarihine de bir seyahat yapıyor. İki kattan oluşan kütüphanede okuma salonlarına ek olarak edebiyat söyleşilerine ve sanat aktifliklerine konut sahipliği yapacak salonlar ve stant alanları da mevcut. Odalarda yer alan kütüphanelerde Halide Nusret Zorlutuna, Halid Ziya Uşaklıgil, Mina Urgan, Cahit Sıtkı Tarancı, Ömer Seyfettin üzere muharrirlerin yeni ve eski baskı kitaplarını bir ortada görüyoruz. Giriş katında ise Adalar ve İstanbul hakkındaki çalışmalara yer verilmiş. Burası kültür, tarih ve mimari araştırmacıları için yeni bir buluşma alanı olabilir.

Kütüphanenin ikinci katında okuma köşeleri bulunuyor. 

Yeniden edebiyat kenti

Kütüphanenin üst katında müze kütüphane ‘ifadesine’ uygun olarak müelliflerin ferdî eşyalarından seçki yapılmış. Bu kısımda Melih Cevdet Anday’ın eşi Suna Anday, Bekir Sıtkı Erdoğan’ın kızı Kıyı Dural, Zeyyad Selimoğlu’nun yeğeni Şule Kulein ve Sait Faik Abasıyanık ismine Darüşşafaka Cemiyeti tarafından bağışlanan modüller var. Melih Cevdet Anday’ın İstanbul Öğretmenevleri tarafından verilen emeklilik, Vagarth Dünya Şiir Festivali’ne iştirak ve Gazeteciler Cemiyeti kartını görüyoruz. Bekir Sıtkı Erdoğan’ın daktilosu, kalem ve mührü, fotoğraf ve sertifikaları da tekrar sergilenen eşyalar ortasında. Burada muharririn Âşık Veysel ile birlikte olan fotoğrafı çok etkileyici. Zeyyad Selimoğlu arşivinden ise beş kare fotoğraf sergileniyor. Çabucak yanında ise Sait Faik Abasıyanık’a 1939’da Mark Twain Society tarafından verilen sertifika var. Tıpkı kendi periyotlarındaki bir ortada, omuz omuza yazarlar… Müze kütüphanesinin odalarında İstanbul’u hissedip, müelliflerin yürüdüğü yollarda yürüyüp, onlarla birlikte ada sokaklarında kaybolup maviliklere yelken açabilirsiniz.

Büyükada Edebiyat Müze Kütüphanesi ile birlikte İstanbul’da bakanlığa bağlı kütüphane sayısı 70’e yükseldi, edebiyat müze kütüphanesi sayısı ise 11’e ulaştı. Lokal idareler, özel kuruluşlar, vakıflar her gün kente yeni bir kütüphane kazandırmaya devam ediyor. Mevcut kütüphaneler günün hiçbir saati boş kalmıyor. Neredeyse her gün okur-yazar buluşmaları, kitap tanıtım aktiflikleri, edebiyat günleri düzenleniyor kentin dört yanında. Bu teşebbüslerle İstanbul tekrar bir edebiyat kenti olma yolunda denebilir. Türk edebiyatı müelliflerini anmak, anlamak ve daha çok okumak, konuşmak dileğiyle… Büyükada Edebiyat Müze Kütüphanesi yaz ayı boyunca pazartesi günleri kapalı, kalan günlerde ise 09.00-17.30 ortası ziyarete açık olacak. 

Melih Cevdet Anday’ın kimlik kartları.