Daima bir şeyler “Eksik”

Seyhan Akıncı- Son yıllarda baba-oğul çatışmasını merkezine alan kıssalar çoğunlukta. Erkeğin bir manada ‘ıssız adam’lığı, bayana da fark etmeden onu manaya mecburiliği yüklüyor. “Eksik” bu çatışmayı odağına alan bir oyun lakin ‘fazla’sıyla… Bu sefer bayan patriarkal sistemin kanunlarıyla yargılanmayı reddediyor. “Eksik”, Aksel Bonfil’in kurucusu olduğu KADAR’ın birinci oyunu. Yeni oluşumlar tahminen tam da bu yüzden kıymetli. Hande Doğandemir, Levent Can ve Aytaç Şaşmaz’ı buluşturan “Eksik”i oyuncularıyla konuştuk.

*Son vakitlerde bilhassa sinema ve sahnede baba-oğul çatışmasını merkezine alan çok sayıda anlatı buluşuyor seyirciyle. “Eksik” de bunlardan biri. Siz bu çatışma üzerinden gelişen kıssa anlatımlarını nasıl yorumluyorsunuz?

Levent Can: Yaptığım dizilerde de oğullarıyla daima sıkıntılı ilgileri olan bir babaydım. Kendi babamla alakama baktım, problemli muydu, travmatik miydi diye; meşakkatler vardı lakin bu kadar büyütülecek meseleler değildi. Artık galiba bu meseleler öbür türlü yaşanıyor ve öbür türlü atılamıyor yaşantıdan. Şimdilerde her can sıkıcı, bugüne taşınmış olayı travma olarak isimlendiriyoruz. Ben daha çok onları çocukluk anısı olarak görüyorum.

Hande Doğandemir: Doğal herkesi farklı etkiliyor yaşadıkları. Galiba erkekler belirli bir yaştan sonra hayatı ve kendini sorgulamaya başladığında babayla olan ilgilerine dönüyorlar. Orada şekilleniyor hayattaki seçimleri.

Aytaç Şaşmaz: Oyunumuzun kıssası ve gücü baba-oğul çatışmasını çok öbür bir bakış açısından ele alıyor. Karakterlerimizin hepsi; Metin, Derya ve Kartal’ın kendi dünyalarında hem çok haklı hem de bir o kadar haksız oldukları çok nokta var. O yüzden her seyircinin yorumu öbür bir bakış açısı, öteki bir perspektiften karşılığını buluyor. Bu da bizi çok keyifli ediyor.

*Oyunun ismi “Eksik” ve eksik dediğimizde pek çok şey sayabiliriz hayatta da ülkemizde de… Pekala, sonraki gün tüm eksiklere karşın devam ettiren fazlalıklarınız ya da normalleriniz neler?

Hande D.: İşlerimiz herhâlde… Ben çalışarak var olabilen biriyim. Çalışmak, üretiyor olmak beni hayatta her şeye motive ediyor. Hiçbir şey üretemediğim zamanlardaki benle çalıştığım zamanlardaki ben ortasında çok büyük farklar var. Alışılmış bu dengeyi de kurmak lazım. Oyuncu olarak çalışmadığın uzun müddetler de geçirebiliyorsun lakin natürel ki üretmek başlı başına bir motivasyon.

Levent C.: Küme mesajlaşmalarımızda “Hey yarın oyun var” diye sevinç içindeyiz. Beni en başta oyun oynama fikri motive ediyor. Bunu da saklambaç, yakar top oynar üzere görüyorum. Çocukken oynadığımız oyunların heyecanıyla çıkıyorum sahneye. Bir oyun olarak görüyorum bütün kıssayı ve içimizdeki çocuğun sürdürdüğü oyunlar bunlar da…

*Manisa’daki tiyatro tecrübenizi bir kenara bırakırsak böylesi büyük bir yapımla İstanbul’da birinci sefer tiyatro sahnesindesiniz. Bu tecrübesi nasıl tanım edersiniz?

Aytaç Ş.: Kendimi çok memnun ve huzurlu hissediyorum. Tiyatro maceram lise yıllarında şenliklere katılarak başlamıştı. Sonrasında Manisa Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatrosu’nda devam etti. Çok hoş deneyimler edindim. Yıllar sonra İstanbul’da tekrardan tiyatro sahnesine çıkmak ve birinci oyunumuzun gelirinin depremzede çocuklara bağışlanması benim için bu serüveni daha da manalı hâle getirdi. Sahnede nefes almak ve bu hissi tekrardan yaşamak beni çok keyifli ediyor.

*Önünüze pek çok senaryo, öykü geliyor. Size “Eksik”te olmalıyım, bu kıssanın kesimi olmalıyım dedirten şey neydi?

Hande D.: Okuduğumda çok sevdim. Yer yer çok güldüren fakat tıpkı vakitte duygulandıran, hayat üzere bir metin okudum. Çok doğal, hepimize çok tanıdık gelen bir yerden yazmış Aksel (Bonfil). Bu yakınlık hissi beni bu oyunla ilgili heyecanlandırıyor. Aksel’in kurduğu yeni bir oluşum KADAR. Bunu çok cesurca ve değerli buluyorum. Dalın artık gençlere, yeni isimlere ve yeniliklere muhtaçlığı olduğunu düşünüyorum. Bu yürekli teşebbüs de benim için çok pahalıydı. Bunun içinde olmayı bu yüzden de istedim.

Levent C.: Çok samimi diyaloglardı, çok gerçek bir öyküydü. Hepimizin başından geçen şeylerdi. Yalnızca baba oğul ortasındaki alaka değil, oğlanla kız ortasındaki bağlantıda yaşananlar da çok tanıdık ve çok gerçek. Aksel’in yaklaşımı, profesyonel lisanı ve üslubuyla oyunu çok severek bir çırpıda okudum. Buydu…

Aytaç Ş.: Dediğim üzere senaryonun yazım lisanı ve konusu gereği, haklının ve haksızın kararını seyirciye bırakmak beni bu oyunda olmaya iten sebeplerden yalnızca biri. Öykümüzün yerli bir kıssa olup uyarlama olmaması, bu oyunla sahneye çıkma isteğimi artırdı. Canlandırdığım karakterin iç dünyasında yaşadığı ve yansıttığı hisler beni çok cezbetti. Bu yüzden, bu türlü hoş bir grupla, bu oyunun bir kesimi olmayı çok istedim.

“İNSANLAR TELEVİZYONDAN SIKILDI”

*Yeni tiyatro oluşumları, yeni bir lisan arayışı var. Çok fazla insan sahneden kendi öyküsünü anlatmanın sıkıntısında. KADAR da bunlardan biri… Siz tiyatromuzun yeni lisan arayışını, yeni oluşumların varlığını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Levent C.: Deneysel tiyatrolar her vakit vardı. Benim vaktimde muhakkak başlı özel tiyatrolar vardı. Ben de bunlar ortasında seyirci sorunu olmayan güzel bir tiyatrodaydım. Sonrasında İkinci Kat, Kumbaracı 50 üzere çok daha minimal salonlarda, daha deneysel oyunlar daima oynandı. Pandemi sonrası bir artış var. Bunu şuna bağlıyorum, galiba beşerler gerçekten televizyondan sıkıldı. Ve artık dışarıda alternatif işler seyretmeye de alıştı. Seyirci 20 sene evvel bu kadar kabul etmiyordu alternatif işleri. Artık seyirci gençleşti, yeni ve farklı oyunlar görmek istiyor.

Hande D.: Türk tiyatrosunun kabukları daha kalındı galiba. Bu yüzden bütün bu yeni oluşumları çok değerli buluyorum. Çok başarılı genç muharrirlerin dayanılmaz yerli metinleri var. Takip etmeye çalışıyorum, çok âlâ muharrirlerimiz var. Şahane işler çıkıyor. Aksel’in KADAR’ı kurması ve kendi yazdığı metni ilk oyun olarak sahnelemesi dayanılmaz bir cüret. Bu yüzden de çok kıymetli.

“SEÇİMLERİNDEN UTANMAYAN BİR KADIN”

*Oyunda en sevdiğim şey bayanın kurban rolünü reddetmesiydi… Güya zımnî özne bayanın kendisine biçilen rolü reddeden tutumu.

Hande D.: Bunu kendi içimizde çok tartıştık. Zira bıçak sırtıydı. Derya ona hak verdiğimiz bir yerde olmalıydı. Aksel’le bunu çok düşündük Derya’yı şekillendirirken. Bazen onu daha ezebileceğimiz bir yere kaçtı zira. Sonra çabucak bir “Hayır, asla! Seçimlerinden ve yaptıklarından utanmayan ve ne yaptığının çok farkında olan bir bayan olmalı” dedik. Doğrusu yanlışı tartışılır lakin empati kurduğumuz bir yerde karakter. Buna çok itina gösterdik.