Dünyada 20 sistem var, biri Yozgat’ta! Datalar NASA’ya gönderiliyor

Yozgat Bozok Üniversitesi, Kayseri Erciyes Üniversitesi ve Ege Üniversitesi iş birliğiyle, Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Akdağmadeni Meslek Yüksekokulu ve Erciyes Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi (UZAYBİMER) yerleşkesine 2021 yılında meteor takip sistemi kuruldu.

Kurulan takip sistemi sayesinde yürütülen çalışmalar, 16 kamera ile kurulan takip sistemi ile meteor hareketleri gözlenerek kayda alınıyor. Bilgiler bilimsel çalışmalarda kullanılması hedefiyle anlık NASA’ya aktarılıyor.

20 ÜLKEDE BULUNUYOR, BİRİ YOZGAT’TA

Yozgat Bozok Üniversitesi’nin yaptığı meteor takip sistemiyle NASA’da yapılan çalışmalara katkı sunduğunu söyleyen Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taha Niyazi Karaca, bu sistemin dünyada 20 ülkede bulunduğunu belirtti.

Karaca, “Türkiye’de de bu kıymetli merkezlerden biri Bozok Üniversitesidir. Üçlü müşahede sistemi kullanılıyor. Türkiye’den gök cisimlerinin hareketlerini, yörüngelerinin takip edilmesi ve NASA’ya aktarılması bu sitem üzerinden gerçekleşiyor. Uzay çalışmaları açısından bunun değerli bir katkı olduğunu düşünüyorum” dedi.

EVRENSEL BİLİME KATKISI ÖNEMLİ

Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Kısmı Atom Molekül Fiziği Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Böyükata da meteor takip sistemlerinin üniversal bilime katkısının kıymetine değindi. Böyükata, “Gezegenimize gelen meteorların takibinin bütün noktalardan izlenmesi şimdi mümkün değil. Buna karşın karanlık olan bu sistemlerle yapılan takiplerin data olarak toplanması, ileride tahminen genelleştirilecek yeni bir kuralın, prensibin ortaya çıkmasına da katkı verebilir. Bizim üniversitemiz açısından baktığımızda yaptığımız çalışmanın burası için kıymetli bir başlangıç olduğuna inanıyorum. Uzun vadede bölgemizdeki eğitime katkısı da olacak. Bu hususa ilgiyi, merakı da arttıracak diye düşünüyorum” formunda konuştu.

BİLGİLERİ ANINDA NASA’YA AKTARIYOR

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ozan Ünsalan ise sistemin her gece müşahede yapıp bilgileri NASA sunucusuna gönderdiğini aktararak takip sisteminin 2 yıldır faaliyette olduğuna değindi. Ünsalan, “Buradaki gayemiz, bildiğimiz ya da bilemediğimiz birçok yeni meteor yağmurlarını keşfedebilmektir. Münasebetiyle atmosfere giren meteorların müşahedelerini düzgün bir biçimde yapabilmek ve tıpkı vakitte da bilimsel olarak baktığımızda da dünyayı savunma, gezegeni savunma manasında da birçok bilgiye katkıda bulunmaktır” sözlerini kullandı.

HENÜZ KEŞFİ YAPILMAMIŞ BİRÇOK METEOR YAĞMURU VAR

Özellikle meteor yağmurlarında muhakkak devirlerde bilinen büyük meteor yağmurları olduğunu bunların ‘majör’ meteor yağmurları diye isimlendirildiğini belirten Ünsalan, “Bunların dışında da bilmediğimiz şimdi daha keşfi yapılmamış olan birçok meteor yağmuru da kelam konusu. Varlığı biliniyor olup da şimdi daha keşfedilemeyen bir meteor yağmurunu da keşfetmiş olduk. Elde edilen bütün bu müşahedeler her gece nizamlı olarak yapılıyor. Bu bilgiler anlık olarak müşahedelerin çabucak sonrasında işlenerek NASA’ya gönderiliyor. Meteorun geliş açısı, yönelimi ile burada belirlenebiliyor. Hasebiyle buradan suratını ve birtakım yörünge elemanları belirlenebiliyor. NASA’ya yüklendiğimiz bilgiler otomatik olarak da işlenerek bize bir genel fotoğrafı veriyor. Bu manada bilime de katkı sağlanmış oluyor” dedi.