Felaketin mahzun şahitleri

Türkiye’de yaklaşık 13.5 milyon nüfusun yaşadığı bir alanda tesirli olan Kahramanmaraş merkezli iki büyük sarsıntının akabinde dün prestijiyle 40 gün geride kaldı. Zelzele bölgesindeki yeni mezarlar ile üzerinde mevt tarihi 06.02.2023 yazan levhalar, büyük felaketin mahzun şahitleri üzere duruyor.

Türkiye, 6 Şubat’ta saat 04.17’de Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7.7 şiddetindeki zelzeleyle büyük bir acı yaşadı. Bu acı, tıpkı gün saat 13.24’te meydana gelen Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğündeki sarsıntıyla katlandı. O kara günde 6.5 büyüklüğünde Islahiye, 6.4 büyüklüğünde Nurdağı merkezli iki artçı zelzele daha gerçekleşti. 20 Şubat’ta ise 6.4 büyüklüğündeki Hatay Defne ve yalnızca 4 dakika sonrasında Samandağ zelzelesi geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın evvelki günkü açıklamasına nazaran can kaybı sayısı 49 bini aştı. Sarsıntıda vefat eden yaklaşık 1600 kişinin kimliği tespit edilemedi.

DNA örnekleri alındı

Depremin akabinde bölgedeki mezarlıklarda büyük bir telaş yaşandı. Defin süreçleri, hukukî ve dini gereklilikler dikkate alınarak yapıldı. Mezarlığa götürülen cenazelerin, evvel savcının nezaretinde fotoğrafları çekildi, parmak izleri ve DNA için doku örnekleri alındı. Bu süreçler için Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Kriminal Daire Başkanlığı’nın vilayetlerdeki olay yeri inceleme takımları mezarlıklarda misyon yaptı. Şayet o anda bir yakını varsa teşhis süreci de gerçekleştirildi.

Felaketin akabinde trajik bir telaşa sahne olan mezarlıklar, şu anda sakin hallerine geri dönmüş durumda. Kahramanmaraş Kapıçam Mezarlığı’nın girişinde, boş toprakta taşınabilir morglu cenaze yıkama araçları duruyor. Biraz ilerideki alanda ise mezar yerine konan tahtalar ile tabutlar yere dağılmış vaziyette. Yeni mezar yerleri, sıra sıra hüzün taburları üzere duruyor çam ağaçlarının ortasında. Mezar yerinin tümseğinin yanları tahtalar ile çevrelenmiş ve üstene bayrak asılmış. Kimilerinde yalnızca tahta levhada isim var. Kimilerine yakınları süreksiz mezar taşı koymuş. Üzerlerindeki “ölüm tarihi 06.02.2023” ibaresi, büyük felaketin mahzun şahidi üzere duruyor. Kimliği bilinmeyenlerin mezarlarında ise yalnızca numara var.

Gönüllü imamlar

Mezarlıklarda, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yerlerini belirlediği istekli imamlar misyon yapıyor. İmamlar, mezar ziyaretinde bulunanların yanına giderek, vefat eden için Kuran-ı Kerim okuyor, dua ediyor. Kimileri, kaybettikleri yakınlarının mezarlarına getirdikleri çiçekleri dikiyor. Kimileri, ağlayarak feryat ediyor.

Teyemmüm abdesti

Depremin birinci günlerinde Hatay’daki mezarlıkta misyon yapan bir imam, felaketin acılarını şöyle anlattı:

“Felaket çok büyüktü. Birinci 3-4 gün su yoktu. Daima cenazeler geliyordu. Biri arabasının gerisine 7-8 yakınının naaşını atmış getirdi. O denli acı bir imgesi vardı ki. Gelen cenazelerin evvel resmi çekilip, parmak izi ve DNA örnekleri alınıyordu. Hepsinin başında savcı. Defin ruhsatı çıkınca cenazeyi biz alıyorduk. Su yoktu. O günlerde evvel kendimiz teyemmüm abdesti aldık. Sonra cenazeye teyemmüm abdesti aldırdık, kefenledik. Namazlarını kıldırdık. Cenazeler, bunlar yapıldıktan sonra gömüldü.”