Günübirlik kiralama vergi kaçağı yaratıyor
Turizmde kayıtdışı günlük konut kiralama tartışması büyürken, Kültür ve Turizm Bakanlığı bahisle ilgili harekete geçti. Bu tip kiralamalara mevzuat hazırlığı içinde olduklarını açıklayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu sayede tüm dünyada olduğu üzere sistemi kayıt altına alacaklarını söyledi. Bakanlık olarak bu tip kiralamalara karşı olmadıklarını kaydeden Ersoy, “Bu bahisteki ilgili mevzuat çalışması yıl sonunda tamamlanacak” dedi.
Bu kiramaların ana ekseninde artan Airbnb sistemi var. Uygulama üzerinden her türlü konut ve oda kiralaması yapılması mümkün kılınıyor lakin bir mevzuatı yok. Bu nedenle hem turizmde vergi kaybı artıyor, hem de sistem güvenliği sağlanamamış oluyor. Turizmciler, pek çok bölgede artan turist hareketliliğinin ‘günlük, haftalık, aylık kiralanan’ konutlar nedeniyle sisteme yansımadığını ve ülke gelirine katkısının hudutlu kaldığına vurgu yapıyor.
Özellikle son birkaç yıldır artan konaklama tesisi fiyatları nedeniyle tüketiciler yazlık bölgelerde aileleri, arkadaşları ile haftalık, aylık, dönemlik kiralamalara yöneliyor. Örneğin Antalya Kemer’de bir hafta 2 kişilik otel tatili en düşük 25 bin liradan başlarken, Airbnb üzerinden tıpkı tarihlere 7-12 bin lira ortasında müstakil mesken bulmak mümkün. Tüketiciler, otel konaklaması yerine villa ya da havuzlu müstakil mesken üzere kiralamaların bu halde daha uygun fiyatlı hale geldiğini belirtiyor. Lakin her yaz döneminde bu kiralamalar nedeniyle oluşan dolandırıcılık faaliyetleri de artış gösteriyor.
‘1 milyon turist kullanmıştır’
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Akdeniz Bölge Temsil Heyeti Lideri İstek Perçin, günübirlik kiralamaların kesime ziyan verdiğini belirtirken, turizmde bilgilerin de tam olarak tutulamadığını söyledi. Perçin, “Örneğin Antalya’ya havayolu ile gelen turist sayısında rekor var. 8 milyonu aşkın turist geldi. Fakat bu artış, konaklamada tıpkı formda rekor olarak hissedilmiyor. Zira iddiamız, 8 milyon turistin 1 milyonu günlük kiralamayı kullanıyor. Vergi yok, sorumluluk yok, şikayet ve dolandırıcılık yüksek. Bakanlığın bir aksiyon hazırlığında olduğunu biliyoruz. Acentelere de ziyan vermeyecek halde bir düzenleme yapılmalı” dedi.
‘Piyasayı domine ediyor’
Günübirlik kiralama uygulamalarının turizmde piyasayı domine ettiğini anlatan Seyahat Acentesi Mustafa Gümrükçüoğlu, Körfez bölgesinden turistin ağır olduğu Doğu Karadeniz’de bu düşünceyi daha fazla hissetmeye başladıklarını lisana getirdi. Trabzon’da günübirlik kiralamaların arttığını, uygulamanın acenteler dışında ağırlaştığını ve piyasayı domine ettiğini belirten Gümrükçüoğlu, “Vergi kaybı doğuyor” diye konuştu. Tüm dünyada yeni turizm sistemlerinin atakta olduğu bir devirde uygulama yasaklamanın da gerçek olmayacağını kaydeden Gümrükçüoğlu, “Denetimin sağlandığı, haklarımızın korunduğu sistemlere ‘olmaz’ demeyiz” dedi.
Şikayetler cevapsız kalıyor
Airbnb’de iptaller, fiyat iadeleri ve sistem üzerinden kayıt yapanların ödemelerini alamaması sorunu öncelikli şikayetler ortasında bulunuyor. Airbnb sitesinde yer alan bir bilgilendirmeye nazaran, Japonya ve İngiltere üzere pek çok ülkede sorumluluk sigorta uygulaması kapsamında mesken sahibi ve tüketici hakları inanç altına alınıyor. Türkiye’ye yönelik sitede de mesken sahipleri için ‘aircover’ sistemi ismi altında 1 milyon dolar pahasında sorumluluk sigortası ve konuk kimliği doğrulama üzere uygulamalar sağlandığı söz edilse de kamuya belirtilmiş bir uygulama yok. Halihazırda devlete rastgele bir vergi de ödemiyor.