Her 3 bayandan birinde görülüyor! ’24 saatte geçmiyorsa doktora başvurulmalı’

Her üç bayandan birinde görülen sistit yani idrar yolu enfeksiyonu, bayanları en çok rahatsız eden sıhhat meseleleri ortasında yer alıyor. Sistit bilhassa tatil periyodunda yetersiz su tüketilmesi, havuz, deniz ya da ani ısı değişikliği ile soğuğa maruz kalma üzere nedenlerle sıklıkla ortaya çıkabiliyor. Bazı bireylerde yaz periyodunu kabusa dönüştürebilen sistit, erişkin bir bayanda bir yıl içerisinde 3 sefer ve daha sık oluyorsa o vakit altta yatan öteki nedenlerin de araştırılması gerekiyor. Op. Dr. A. Hükümran İşgören; sistit belirtileri, tedavisi ve doğal korunma usulleri hakkında bilgi verdi.

BİR İDRAR YOLU ENFEKSİYONU

Kadınların idrar yolları erkeklerinkinden farklı olarak dışarıya kısa bir kanalla açılır. Bu nedenle dışarıdan mikropların girmesi çok daha kolay. Aslında bedenin dış kısmında yani vajinal bölgede genital flora denilen, muhakkak oranda mikropların barındığı bir ortam bulunuyor. Bu flora adeta bir ‘dış kapı nöbetçisi’ üzere makus mikropların içeri girmesine mani olur.

İdrar kesesinde ise olağanda mikrop bulunmaz yani bu bölge sterildir. Dış ortamda bulunan bu mikropların idrar kesesine girmesi ve çoğalması enfeksiyona yani sistite neden olur. Bilhassa genital bölgedeki tahrişler buradaki mikropların idrar kanalına girmesini kolaylaştırır. Ayrıyeten beden direncinin azaldığı durumlar da enfeksiyona yatkınlığı artırabilir.

YETERLİ SU TÜKETİLMEZSE RİSK BESBELLİ BİÇİMDE ARTIYOR

Hava sıcaklıkları artmasıyla su alımında yetersiz kalınabiliyor. Sıcak havalarda serinlemek için beden daha fazla terlediğinden, su alımını artırmak her zamankinden daha değerli. Günde ortalama 2 buçuk litre su içilmesi, mesaneyi tahrişten uzak tutmak ve konsantre idrarın bakteriyel enfeksiyonların üreme alanı olmasını önlemek için, idrarın uygun formda seyreltilmiş olması kıymetli. Bu da kâfi ölçüde su içmekle gerçekleşir.

Ayrıca sıvı düzeyi atıkların bağırsaktaki hareketini direkt tesirler. Kâfi su tüketilmemesi enfeksiyonların ana yollarından biri olan bağırsağı ve hasebiyle mesaneyi tesirler. Bunun sonucunda idrar yapma sırasında yanma, sık idrara gitme olabilir. Bu nedenle şikâyetler şiddetli değil ise öncelikle alınan sıvı ölçüsünü artırmak kâfi olabilir.

’24 SAATTE GEÇMİYORSA DOKTORA BAŞVURULMALI’

İlk 24 saat içinde idrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma üzere şikâyetlerin büsbütün geçmediği ya da idrar yaparken zorlanma, idrarın kanlı gelmesi, kasık ve bel ağrısı, akıntı, idrar tutamama, ateşlenme, halsizlik yaşanıyorsa tüm bu durumlar idrar yollarında önemli bir enfeksiyona işaret ediyor olabilir. Bu durumda kesinlikle bir doktora başvurulmalı.

Erişkin bir bayanda sistit bir yıl içerisinde 3 kere ve daha sık oluyorsa o vakit altta yatan öteki nedenlerin de araştırılması gerekir.

KONTROLSÜZ ANTİBİYOTİK ENFEKSİYONU KRONİKLEŞTİRİR

Basit bir idrar analizi ile sistit tanısı konulabilir. Lakin bilhassa sık tekrarlayan sistitlerde, mikrobun cinsinin saptanabilmesi ve uygun antibiyotiğin seçilebilmesi için idrar kültürü yapılması değerli. Bu basamakta yapılacak en kıymetli yanlışlardan biri denetimsiz antibiyotik kullanılması.

Yanlış kullanılan ilaçlar hem yan tesirleri nedeniyle sıkıntılar yaratır hem de bakterilerde direnç gelişimine ve kronikleşen enfeksiyonlara yol açabilir. Komplike olan idrar yolları enfeksiyonlarında ise daha uzun periyodik tedavi ve yalnızca enfeksiyonu kurutmak değil de tıpkı vakitte altta yatan nedenleri de araştırıp ortaya çıkarmak gerekir.  

SİSTİTTEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

1. Bol ölçüde sıvı alın.
2. Hijyen kurallarına dikkat edin.
3. Havuza girdikten sonra kesinlikle duş alın.
4. Islak mayo yahut bikininizi değiştirin.
5. Tuvalet paklığını suyla ya da tuvalet kağıdıyla, kesinlikle önden geriye yanlışsız yapın
6. C vitamini idrarla atılırken idrarın asitliğini de artırdığı için yaz mevsiminde kullanılmalıdır. Asit, ortam bakterilerin yerleşmesini ve üremesini zorlaştırır. Bu durum tedavinin aktifliğini artırabilir ve kısmen de olsa korunma sağlayabilir
7. Kızılcık suyu için. Hem yüksek C-vitamini içeriği olan hem de mesane içerisinde esirgeyici bir sinema katmanı oluşturduğu söylenen kızılcık suyu (cranberry), tedaviyi destekleyen doğal ve tesirli bir husustur.
8. Tüketilen besinlerde, besinlerin bozulmasını önleyici katkı unsurlarının bulunmamasına itina gösterin.
9. Kendi mayaladığınız yoğurdu tüketin. Doğal yollarla mayalanmış yoğurt, bilhassa antibiyotik kullananlarda, üriner sitemi yine düzeltmeye etmeye yardımcı olacak birçok faydalı bakteri içerir.
10. Probiyotik tüketin.