İktisada yıldız dopingi

Efnan Atmaca – Geçen haftanın en değişik haberlerinden biri yedi yıl ortadan sonra ‘Rönesans’ isimli albümüyle dünya turnesine çıkan Beyoncé’nin, İsveç’in Stockholm kentinde verdiği konser nedeniyle ülkenin enflasyonunun beklenenden daha yüksek olmasının sebebi olarak gösterilmesiydi. Beyoncé’nin geçen ayki konseri sırasında otellere ve restoranlara duyulan talep artmış, bu da İsveç’in iktisadını etkilemişti. Danske Bank’tan ekonomist Michael Grahn olay üzerine, “Yüksek enflasyon için Beyoncé’yi suçlamazdım. Lakin dünya turnesine İsveç’ten başlaması ve buradaki ilgi, İsveç iktisadının gidişatına biraz da olsa katkıda bulundu” demecinde bulunmuştu. Grahn’a nazaran Beyoncé’nin Stockholm’daki konserine hayranlarının akını ‘muhtemelen’ otel ve restoran fiyatlarında yüzde 0.3’lük bir artışa neden olmuştu. Beyoncé, yeniden farklı turne kapsamında İngiltere’ye Cardiff’e geldiğinde, otel odalarının gecelik bin sterline kadar yükseldiği görüldü. Taylor Swift’in ‘The Eras’ turnesi QuestionPro isimli çevrim içi anket şirketinin araştırmasına nazaran her iştirakçisinin ortalama 5.3 dolar harcaması sayesinde ABD iktisadına 9 milyar dolarlık bir gelir üretebiliyor. Çabucak söyleyelim, bu sayı 300 ülkenin gayri safi yurt içi hasılasından (GSYDH) daha fazla. 

En ucuz bilet 350 dolar 

İşte bu sayılar müzik dünyasını ikiye bölmüş durumda. Bir kısım ‘stadyum konser ekonomisi’ dediğimiz olgunun ülkeler için kıymetli bir kaynak olduğunu, ekonomiyi canlandırdığını söylüyor. Zira sadık hayranları gönül verdikleri yıldızı görebilmek için ülkenin dört bir yanına seyahat ediyor, biletlere, ulaşıma ve otellerde gecelemeye büyük paralar harcıyor. Elbette efsane küme ABBA’nın neredeyse 50 yıl evvel ‘Money Money Money’ diyerek andığı iktisadın müzikle bağlantısı yeni değil. 

Beatles’ın İngiliz iktisadını 1964’te kurtardığını hatırlayalım örneğin… Ya da Ed Sheeran’ın taraftarı olduğu Ipswich Town kadrosunun kenti Ipswich’te verdiği konserle mahallî iktisada verdiği dayanak tarafından kurul tarafından takdir edildiğini. Fakat madalyonun öbür yüzünde İngiltere’deki resmî sayılar, canlı etkinlikler için giriş fiyatlarındaki artışın mayıs ayında kaydedilen beklenenden yüksek enflasyonun gerisindeki faktörler ortasında olduğunu öne sürüyor. Artık Avrupa, Taylor Swift’i ağırlamaya hazırlanıyor. Swift; Paris, Stockholm, Madrid, Lizbon ve Lyon’u ziyaret edecek. Bu turnenin Avrupa’ya nasıl bir ekonomik tesiri olacağı ise şimdiden merak konusu. Çabucak hatırlatalım, Swift’in konser biletlerinin en ucuzu 350 dolardan başlıyor, tutkunun bedeline nazaran bu sayı bin dolara kadar ulaşıyor. 

30 yıl evvel 400 bin kişi

Stadyum konser iktisadı hiç de azımsanacak bir gelir kaynağı değil. Yaşı yetenler hatırlar; 1993 yılında arka arda pek çok yıldız isim İstanbul İnönü Stadı’nda konser vermişti. Guns’n Roses, Elton John, Metallica, Sting, Bon Jovi, Scorpions, Michael Jackson ve Madonna şöhretlerinin tepesinde İstanbul’u ziyaret etmişti. Bu sekiz konsere 400 bin biletli müziksever katılmıştı. Örneğin Bon Jovi’nin saha içi bileti periyodun parasıyla 200 bin liraydı. Yani o vaktin kuruyla 25 dolar. Hesap size kalmış.

Meraklısına son bir bilgi, bugüne kadarki en kalabalık stadyum konserine Jean-Michel Jarre imza attı. Tüm vakitlerin en kalabalık konserler listesinde birinci sırada yer alan, 6 Eylül 1997’de Moskova’daki konsere katılan kişi sayısı 3 milyon 500 bin olarak kayda geçti. En kalabalık konserler listesinde Tarkan da var. Tarkan, 9 Eylül 2022’de İzmir’de verdiği konserle Wikipedia’nın ‘En Çok İzlenen Konserler Listesi’nde ‘İlk 5’te kendine yer buldu.