Kaygının azı karar, birçok zarar! Tek bir tedaviyle bu sorunu aşmak mümkün

Korku, hayatta kalma ve sağlıklı olabilme mevzularında bireylere yardımcı olan hatta gerekli görülen bir his hali olarak tanımlansa da günlük hayatta birden fazla vakit negatif bir tabir olarak kullanılıyor. Halbuki endişe öncelikle kendimiz, sonrasında etrafımızdaki öbür beşerler için sağduyulu ve dikkatli olma yetisini bireye kazandırıyor. Örneğin, korkmadan ateşe yaklaşsaydık bu durumda hayati tehlike arz edebilecek yanıklara maruz kalabilir ve sıhhat açısından olumsuz bir tabloyla karşı karşıya kalabilirdik. Her alanda rekabetin ve kişiselliğin arttığı günümüz dünyasında ise endişeler birçok kişiyi yanlış aksiyonlara sürükleyebiliyor. Uzmanlar, dehşetleri yönetebilmek için kesinlikle uzman takviyesi alınması konusunda hemfikir.

KORKUDAN DAHİ KORKULUYOR

Korku anında kan basıncı artışı, ağız kuruluğu, kalp atışı ve teneffüs hızlanması üzere belirtilerin görüldüğünü söyleyen Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, dehşetin aslında birçok his durum bozukluğuyla bağlı olduğuna dikkat çekti.

‘Korkudan korkmak’ olarak tanımlanan panik bozukluğun çok yaygın görüldüğünü söyleyen Yağız, şunları söyledi:

“Psikolog Paul Ekman, üniversal olarak insanlığın tüm kültürlerinde tecrübelenen 6 temel his olduğunu belirtiyor. Bu hisleri memnunluk, ıstırap, iğrenme, şaşkınlık, öfke ve endişe hisleri olarak sınıflandırıyor. İlerleyen periyotlarda ise bu sınıflandırmaya heyecan, mahcubiyet, utanç ve gurur üzere hisleri da ekliyor. W.G. Parrot ise toplumsal psikoloji bağlamında hisleri incelediği kitabında birincil his olarak tecrübelenen dehşete gerginlik ve dehşet üzere ikincil hislerin da eşlik ettiğini belirtiyor.”

‘TEHDİT OLARAK ALGILANAN DURUMLAR KARŞISINDA ORTAYA ÇIKAR’

Korkunun bir tehlike karşısında ortaya çıktığını söyleyen Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, “Karşıdan karşıya geçerken size süratle yaklaşan bir otomobil varsa burada hissedilen kaygı fonksiyoneldir ve hayatta kalmada kıymetli bir tesire sahiptir. Bir öbür deyişle kaygı, işlevsel olarak tehlike karşısında insanı harekete geçiren bir alarm sistemi fonksiyonunu görür. Bedenimizdeki kan, kol ve bacaklarımızdaki büyük kas kümelerine hamle ederek vücudumuzu davranışsal bir reaksiyon olan kaçma davranışını gerçekleştirmeye hazırlar. Yani kaygı, kişinin tehdit olarak algıladığı bir durum karşısında ortaya çıkan bir histir ve birtakım kaçınma davranışlarına sebep olabilir” dedi.

‘İNSAN BİLİNMEYENDEN KORKAR’

Korku ve korku ortasındaki ayrıma değinen Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, endişe hissinin daha çok şu an ile ilgili olduğunu, tasanın ise gelecekte tehdit oluşturabilecek bir duruma karşı oluştuğunu hatırlattı.

İnsanın en temel gereksinimlerinden birinin güvenlik duygusu olduğunun altını çizen Yağız, “İnsan bilinmeyenden, meçhullükten yahut kendisine yabancı gelenden korkar. Şayet artan dehşet ve tasa duygusu günlük ömrün fonksiyonelliğini bozuyorsa ve baş etmede zahmetler yaşanıyorsa kesinlikle bir uzman tarafından takviye alınmalı” diye konuştu.

‘KORKU HAYATINIZI YÖNETMESİN’

Travma sonrası gerilim bozukluğunun da dehşet duygusu ile bağlı olduğuna değinen Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir Yağız, “Geçmişte tecrübelenmiş travmatik olaya bağlı yaşanılan dehşet ve dert duygusu travmatik gerilim bozukluğuna sebep olabilir. Fobiler ise fobinin objesi hakkında edinilmiş bilgiler ve davranışsal açıdan çeşitli öğrenmeler aracılığıyla oluşur ve tekrar endişe duygusu ile ilişkilidir” diye konuştu.

“Korku hayatınızı yönetmesin, siz endişeyi yönetin” diyen Yağız, “Kişiye özel tedavi yolları ile dert bozukluğu tedavisi terapi sürecinde ele alınabilir. Endişenin hayatınızı yönetmesine değil, endişeyi yönetmeye kararlıysanız bireye özel tedavi anlayışı ile yürütülen terapi süreçlerinden faydalanabilir ve fonksiyonel başa çıkma kaynaklarınızı keşfedip öğrenebilirsiniz” dedi.