Konya’da yaşanan zelzele sonrası ‘obruk’ tehlikesi! Prof. Dr. Sözbilir’den açıklama

DEÜ Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 1 Ağustos’ta arka arda gerçekleşen Konya, İzmir ve Erzurum zelzelelerinin akabinde yaptığı değerlendirmede Konya ile ilgili birtakım ihtarlarda bulundu. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) datalarına nazaran, Konya’nın Selçuklu ilçesinde 5 büyüklüğünde meydana gelen zelzelenin Konya fay zonundan kaynaklandığını söyleyen Prof. Dr. Hasan Sözbilir, sarsıntının odak düzenek tahlillerinin bunu doğruladığını lisana getirdi. Prof. Dr. Sözbilir, “Konya Fay Zonu, yaklaşık K-G uzanımlı eğim atımlı olağan bir fay olarak tanımlanmaktadır. Konya Ovası’nı sınırlayan fayların kayma suratı çok düşüktür. Hasebiyle yıkıcı zelzele üretme aralıkları binlerce yılı bulmaktadır. Bu fay zonu içindeki fay segmentleri azamî 6.5 büyüklüğüne varan sarsıntılar üretebilir. Lakin fayın kayma suratı çok küçük olduğundan sarsıntı tehlike kaynağı olarak riski de düşüktür” dedi.

OBRUKLARDA GÖÇME TEHLİKESİ

Konya Ovası’nı kuzeyden sınırlayan Tuzgölü Fay Zonu’nun 200 kilometreye varan bir uzunluğa sahip olduğunu söz eden Prof. Dr. Sözbilir, birbirinden bağımsız 6 fay segmenti içeren bu fay zonu içindeki Acıpınar segmentinin 7.2’ye varan büyüklükte zelzele üretme potansiyeline sahip olduğunu açıkladı. Bu fayın da kayma suratının düşük olmasına bağlı olarak sarsıntı üretme aralığının birkaç bin yılı bulduğunu kaydeden Prof. Dr. Sözbilir, şöyle devam etti:

“Bu kapsamda Konya Ovası’nda değerli tehlike kaynaklarından biri de obruklardır. Bölgede binlerce obruk olduğu bilinmektedir. Sanki bu zelzelede obruklar ne derecede etkilenmiştir? Kritik istikrarda bulunan obruklarda sarsıntı sırasındaki sarsıntı nedeniyle göçme tehlikesi artmış mıdır? Bunun lokal üniversiteler tarafından incelenmesinde yarar vardır. Bununla birlikte Konya yerleşim yerlerine yakın fayların da zelzele tehlike boyutu ve riski açısından incelenmesi ve bu doğrultuda gerekli tedbirlerin alınması hayati derecede kıymet taşımaktadır.”

‘İZMİR SARSINTISI ARTÇIDIR’

İzmir’in Buca ilçesinde meydana gelen 3.9 büyüklüğündeki zelzelenin 4 Kasım 2022 tarihinde meydana gelen 4.9 büyüklüğündeki ana şokun artçı sarsıntısı olduğunu belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, toplumsal medyada İzmir fayı üzerinde meydana geldiği argüman edilse de bunun bilimsel bir desteği olmadığına dikkat çekti. Sözbilir, “Bu zelzele Tuzla fayının kuzeye Gaziemir civarına gerçek çatallanan fay kolları tarafından üretilmiştir. Artçı bir zelzele olması nedeniyle panik yapacak bir durum kelam konusu değildir. İzmir fayının doğu segmenti Konak-Altındağ-Işıklar- Pınarbaşı sınırı boyunca geçmektedir. 1 Ağustos’ta meydana gelen 3.9 büyüklüğündeki zelzelenin dış merkezi ise İzmir fayına nazaran çok daha güneyde, Buca ile Gaziemir ortasındaki dağlık alana karşılık gelmektedir. Bu bölgede 4 Kasım 2022 tarihli Buca merkezli 4.9 sarsıntısından beri yüzlerce artçı şok meydana gelmiştir” sözlerini kullandı.