‘Küratörlük krizi’ Venedik’e sıçradı

İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) 18. İstanbul Bienali Müşavere Kurulu’nca önerilen küratör Defne Ayas ve kendisi yerine “nihai kararla” İKSV tarafından seçilen meslektaşı Iwona Blazwick özelinde bir müddettir dert ve reaksiyon ile izlenen “Küratör tartışması”, evvelki akşam tekrar alanında kıdemli ve bağımsız bir küratörün verdiği ferdî kararla, farklı bir istikamet kazandı. 

Bir mühlet evvel İKSV tarafından, sanatçı Gülsün Karamustafa’nın gelecek 60’ıncı Venedik Bienali’nde Türkiye Pavyonu’nda yer alacağının açıklanmış olmasının akabinde proje küratörlüğüne Karamustafa’nın tercihi ile seçilmiş ve bu vazifesi kabul etmiş BüroSarıgedik Kurucu Yöneticisi Esra Sarıgedik, yaşanan son gelişmeler üzerine üstlendiği bu sorumluluktan çekildiğini Instagram hesabı üzerinden kamuoyu ile paylaştı. Öktem’in kararı, kültür sanat etrafında kendisini izleyenler tarafından “haklı ve onurlu” olarak tanım ve tebrik edilirken ayrıntılı açıklamasında verdiği karara ait olarak özetle şu sözler yer aldı:  “…meslektaşım Defne Ayas’ın etrafında gelişen tartışmalar, beni harika üzdü; daha şeffaf bir seçim sürecine duyulan muhtaçlığı ve karşılıklı bağlantının eksikliğini de gözler önüne serdi. Yalnızca bir profesyonel olarak değil, gelecek jenerasyonlara, çocuğuna ne bıraktığının farkında olması gereken sorumlu bir birey olarak alınan tüm kararları yine değerlendirmemi elzem kıldı. Her ne kadar BüroSarıgedik’in idare ve çalışma formunu değiştirmiş olsak da şu anda öngöremediğim hallerde doğabilecek çatışmalardan kaçınmak doğrultusunda daha da hassas olmam gerektiğine karar verdim. Bu nedenle yıllardır bu alanda ahlaklı ve dirayetli çalışmamın mükafatını aldığım kanısıyla başlamak ve Gülsün Karamustafa ile keyifle tamamlamak için heyecanla yanıp tutuştuğum, standın açılışını bu haberi duyar duymaz beni arayan, ileti atan, tebrik eden tüm dostlarım ve meslektaşlarımla kutlamak için hayal kurduğum bu vazifeden üzülerek çekiliyorum.”  

Karamustafa ile Öktem, uzun yıllardır irili ufaklı pek çok projede yan yana geliyordu. 2010’da Esra Sarıgedik Öktem’in British Council için yürüttüğü kamusal alanda gerçekleşen “Benim Kentim” projesi ve 2009’da National Museum of Women in the Arts DC.’de küratörlüğünü yaptığı “A Dream… but not Yours” bunlar ortasında öne çıkıyordu. Venedik Bienali 60. Milletlerarası Sanat Standı, Adriano Pedrosa küratörlüğünde 20 Nisan-24 Kasım 2024 ortasında (17, 18 ve 19 Nisan’da ön izleme) gerçekleştirilecek. Venedik Bienali 60. Memleketler arası Sanat Sergisi’nin teması “Yabancılar Her Yerde” olarak açıklanmıştı. 

İKSV: Son karar Karamustafa’nın olacak

Yaşanan gelişmeler üzerine İKSV dün öğlenden sonra da bir açıklama daha yapma gereksinimi duydu. Toplumsal medyada paylaşılan metinde, şunlar tabir edildi: “Venedik Bienali Milletlerarası Sanat Standı Türkiye Pavyonu’nun küratörü, pavyonda yer almak üzere İKSV’nin davet ettiği sanatçı tarafından seçiliyor. 2024 yılında Türkiye Pavyonu’nda yer alacak olan sanatçı Gülsün Karamustafa, Venedik Bienali için hazırlayacağı stantta, uzun yıllar işbirliği yaptığı küratör Esra Sarıgedik Öktem’le birlikte çalışmayı tercih etmişti. 14 Ağustos 2023 tarihinde Esra Sarıgedik Öktem’in Türkiye Pavyonu küratörlüğü vazifesinden çekilmesinin akabinde, sanatçı Gülsün Karamustafa’nın stant hazırlığında çalışacağı grup önümüzdeki günlerde tekrar sanatkarın tercihi doğrultusunda belirlenecek.” Gülsün Karamustafa ise hususla ilgili şimdi bir açıklama yapmadı.