Prof. Dr. Sözbilir’den faal fay üzerindeki Aydın Adalet Sarayı hakkında açıklama

Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde ihalesi yapılan Aydın Adalet Sarayı’nın etkin fay üzerinde inşa edileceği konusu gündeme geldi. DEÜ DAUM Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu hususta yapılan tenkitleri kıymetlendirdi. Prof. Dr. Sözbilir, fayın canlı olmasının başlı başına yapılaşma yasağı için kâfi olmadığını, birçok parametreyle yasağın getirilebileceğini söyledi. Türkiye’de Fay Maddesi’nin çıkarılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Sözbilir, “Bir fayın canlı bir fay olması, o fay üzerinde yapılaşma yasağı getirilmesini gerektirmez. Canlı bir fay üzerinde fay sakınım bandı oluşturulması ve bu bandın içindeki alan boyunca yapılaşma yasağı getirilebilmesi için fayla ilgili çok sayıda parametrenin belirlenmesine gereksinim vardır. Bu etapta Aydın Adalet Sarayı binasının pozisyonlanacağı alandan bir fayın geçtiği doğrudur” tabirlerini kullandı.

‘BÖYLE BİR FAYIN ÜZERİ YAPILAŞMAYA KAPATILMAZ’

Buradaki fayla ilgili eski sarsıntılara ilişkin izlerin olup olmadığına bakılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Sözbilir, kelamlarını şöyle sürdürdü:

Arazide yaptığımız incelemelerde kelam konusu fayın, kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzandığını ve 4 kilometre boyunca izlenebildiği saptanmıştır. 4 kilometre uzunluğundaki bir fay modülü en fazla 5.5 büyüklüğünde bir zelzele üretebilir. Lakin fayla ilgili eski sarsıntılara ilişkin izlerin olup olmadığına bakmak için hendek tabanlı paleosismolojik çalışmalara gereksinim var. Yani bu fay geçmişte meydana gelmiş tarihî ve tarih öncesi sarsıntılardan sorumlu mudur? Sarsıntının tekrarlama dönemi nedir? Son sarsıntısını ne vakit yapmıştır? Bundan sonra ne vakit kırılacaktır? üzere soruların karşılığı yoksa bu türlü bir fayın üzeri yapılaşmaya kapatılmaz.

‘FAY YASASI BİR AN EVVEL ÇIKMALI’

Fay Maddesi’nin en kısa müddette çıkarılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bu fay özelinde konuşacak olursak, tüm çalışmalar tamamlanıp fay ile ilgili tüm parametreler belirlense de bu fay tümüyle kırılsa bile 5.5 büyüklüğünde bir zelzele üretme potansiyeline sahip olabileceğinden, sakınım bandı bu türlü bir fay üzerinde uygulanmaz. Bu yüzden, Türkiye’deki canlı fayların hangi koşulları sağladığında yapılaşmaya kapatılabileceğiyle ilgili standartları içeren Fay Maddesi’nin bir an evvel çıkartılması, hususla ilgili tüm uyuşmazlıkları ortadan kaldıracaktır” diye konuştu.