Tarlada bahçede işler makineye

DUYGU ERDOĞAN- Tarım alanları ve hayvancılıkta azalan personel oranı, pek çok alanda makineleşmeyi artırıyor. Mekanizasyon uygulamaları çeşitli süreçlerde çiftçiler için kurtarıcı oluyor. Lakin tarımın ekseriyetle küçük ve orta ölçekli aile işletmeleri tarafından yapıldığı Türkiye’de tek tek makine alımı sermaye gücü de istiyor. Bu nedenle ya üretici bölgelerde makineye özel birlikler oluşturulması ya da mevcut ziraat odalarının denetiminde makine parkları kurulması öneriliyor. 

Pek çok eserde yeni hasat periyodu geliyor. Daha evvel soğan hasadında olduğu üzere yeni yeni başlayan kiraz ve artacak olan kayısı hasadında da toplayacak emekçi aranıyor. Çay hasadı için de benzeri bir telaş var. Bu dertler son yıllarda büyük gelişme kaydeden ziraî mekanizasyonun daha fazla tercih edilmesini sağlıyor. Kimi eserler için tam mekanizasyon sistemleri kullanılamasa da çeşitli süreçlerde makineler uygulamaya alınıyor. 

Minimum işçilik

Konya Ovası, üreticilerin yeni sistemleri en çok denediği alanlardan. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, tarımda çalışacak personel bulma sorunu ve artan personellik maliyetlerinin mekanizasyon kullanımını artırdığını söyledi. Soylu, çiftçilerin bu nedenlerle personelliği en az olan ve mekanizasyonla halledebileceği bitki kümelerine ağırlaştığını anlatırken, “Mesela şeker pancarında çapa yapmadan ilaçlı çaba yapılan eser, patateste kendi hasat makineleri, mısır ve ay çiçeği üzere eserlerde damla sulama üzere sistemler kullanılıyor. En az personellik gerektiren toprak sürece ve hasat sürecine yoğunlaşılıyor” dedi.

Ortak kullanım önerisi

Tarımsal üretimde bilhassa personel temini konusunda yaşanan zorluklar ve maliyetlerin artmasının işletmelerdeki profesyonelleşme eğilimini artırdığını belirten Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murad Çanakcı, teknolojik seviyelere bağlı olarak ziraî işletmelerde tam yahut yarı mekanizasyon sistemlerinin uygulanmakta olduğunu söz etti. Çanakcı, mevcut durumda Türkiye’de tarla bitkileri üretiminde ekimden hasada kadar yapılan süreçlerin büyük ölçüde mekanize olduğunu belirtti. Son yıllarda hayvansal üretimde sağım, yem karma, yem dağıtımı, ahır paklığı, çiftlik gübrelerinin uygulanması üzere süreçlerde mekanizasyon araçları kullanımında artış görüldüğünü belirten Çanakcı, ayrıyeten meyve yetiştiriciliğinde bahçe traktörleri kullanımının yanında budama, budama artıklarının kıymetlendirilmesi, sulama, hasat vb. süreçlerdeki mekanizasyon seviyesinin artışına dikkat çekti. Murad Çanakcı, tarım makinelerinde yerli üretim konusunda da Türk üreticilerin kıymetli çalışmalar yaptıklarını lisana getirdi.

Çanakcı, mekanizasyon kullanımının işletmeler için ek bir maliyet getireceğini vurgularken, bu nedenle küçük ölçekli işletmelerin makine satın almaları yerine ortak makine kullanım metotlarını tercih etmelerinin daha ekonomik olacağını lisana getirdi. Ortak makine kullanımının ise çeşitli kullanım teknikleri olabileceğini anlatan Çanakcı, bazı yörelerde uygulanan makine müteahhitliği, kimilerinde ise ziraat odası üzere birlikler tertibiyle sürecin yürütüldüğünü söz etti.

Muğla Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü tarafından 334 üreticiye yüzde 50 hibe ile makine takviyesi yapıldı.

Kirazda fiyat düşük, maliyet yüksek

Türkiye’nin erkenci kiraz üretim merkezi İzmir Kemalpaşa’da hasat başladı. Bölge Ziraat Odası Lideri Bülent Oray, personel maliyetinin günlük 30 lirayı aştığını, en uygun kirazın ise 40 liradan satıldığını söyledi. Oray, “Soğuk hava ve yağmur birtakım eserlerde çatlama da yaptı. Pek çok üretici maliyetini çıkarmaya çalışıyor. Manise ilçeleri ve İzmir ilçelerinden gelen emekçiler toplama yapıyor. Çok dikkatli personellik isteyen bir alan. Personel bulmak da maliyetini karşılamak da bizler için büyük sorun. 86 bin dekar alanda ekim var. Yüzde 20’ye yakın kayıp olabilir” dedi.