Tüm dünyayı peşinden koşturan Türk! Yalnızca oto tamircisiydi, ismi yüzünden casus oldu

Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Sık sık sinemalarda karşımıza çıkan casuslar, hareketli hayatları ve karizmatik halleriyle birçok beşere epeyce alımlı ve havalı geliyor. Sinemalarda özel eğitimlerden geçen, en saklı misyonlarda tehlikeyle burun buruna gelen casuslar aslında sadece birer tanınan kültür figürleri değiller. Dünyaya gözlerini 1928 yılında Kırşehir’de açan Hüseyin Yıldırım’ın kıssası, alışıldık casus öykülerinden biri olmasa da o aslında yakın geçmişin en unutulmaz casuslarından biriydi. Her iki dünya savaşında da ağır kayıplar veren ve çatışmalardan olumsuz etkilenen Almanya, yaşadığı personel krizinden dolayı çalkantılı bir süreç geçiriyordu. Ancak Almanya’daki bu negatif tablo, sıradan bir oto tamircisiyken tarihe geçen bir casusa dönüşen Hüseyin Yıldırım’ın kıssasında kıymetli bir yer edinecekti. İşte Hüseyin Yıldırım’ın sinemalara bahis olacak öyküsü.

GEÇİMİNİ SAĞLAMAK İÇİN ORADAYDI

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Soğuk Savaş periyodu başlamış, başta Avrupa olmak üzere tüm dünya diken üzerinde geçecek yılların şimdi başındaydı. Siyasi ve askeri uyuşmazlıklar çabucak hemen her hususta kendisini gösteriyor, gergin atmosfer günlük hayatta dahi kendisini hissettiriyordu. Takvimler 1961 yılını gösterdiğinde her iki dünya savaşında da ağır kayıplar veren Almanya artık Doğu ve Batı olmak üzere neredeyse tam ortadan ikiye bölünmüş bir durumdaydı. Sokaklarda kimliklerini hiçbir sıradan kimsenin anlamadığı casuslar dolaşıyordu. Türkiye’de doğan ve sonrasında geçimini sağlamak için Almanya’ya giden Hüseyin Yıldırım ise bu esnada oto tamirciliğinin yanında bir bankada kredi danışmanlığı yapıyordu.

1950 ve 1990 yılları ortasında Doğu Almanya’da misyonlu ulusal istihbarat teşkilatı Stasi, tam 250 bin kişinin tutuklanmasını sağlamıştı. Misyon yaptığı mühlet boyunca 274 binden fazla kişiyi istihdam eden teşkilatın sıradaki amacı ise ‘terör’ cürmü ile aranan Hüseyin Yıldırım’dı. Fakat bu Hüseyin Yıldırım, Kırşehirli Hüseyin Yıldırım değildi.

‘Terörist’ olarak görülen Hüseyin Yıldırım, Stasi’nin aradığı isimlerin başında geliyordu. Kırşehirli oto tamircisi Hüseyin Yıldırım ise çalıştığı bankanın görevlendirmesiyle bir iş seyahatine çıkmıştı. Batı Berlin’deki bir Alman bankasının kredi danışmanlığını yaptığı sırada un ihalesi için Doğu Almanya’ya geçen Hüseyin Yıldırım’ın hayatını değiştiren konuşma işte bu seyahatte gerçekleşti. Bir restoranda otururken yanına gelen Doğu Almanyalı bir adamla kurduğu diyalog, Yıldırım’ın hayatını doruktan tırnağa değiştirecekti.

‘ASLINDA ÖTEKİ HÜSEYİN YILDIRIM’I ARIYORUZ’

Oto tamirciliği, bankada kredi danışmanlığı derken Hüseyin Yıldırım daha fazla para kazanmak ve Batı Almanya’da rahat bir biçimde hayatını devam ettirmek için birçok ek iş yapıyordu. Un ihalesi için gittiği Doğu Almanya’da restoranda otururken yanına gelen adam, Hüseyin Yıldırım’a nazaran ona daha fazla para kazandırabilirdi. Yıldırım, kıymetli bir fırsatla karşı karşıya olduğunu düşünüyordu.

Yanına oturan adamla karşılıklı samimiyeti ilerlettiklerinde, adamın aslında casus olduğunu ve tıpkı kendisi üzere Hüseyin Yıldırım olan bir teröristi aradığını öğrenen oto tamirci duydukları karşısında şaşkındı. Yıldırım’ın yanında oturan ve ona “Aslında öbür Hüseyin Yıldırım’ı arıyoruz” diyen casus, Stasi’nin Berlin’deki kıymetli isimlerinden Markus Wolf’tu. Bu farklı yanlış anlaşılma ikilinin ortasında sıkı bir dostluk münasebeti kurulmasını sağlamıştı. Vakit içinde casus Wolf ve tamirci Yıldırım hem Doğu hem de Batı Almanya’da sık sık buluşmaya başlamıştı. Gün geçtikçe Yıldırım’ı daha da yakından tanımaya başlayan Wolf, karşısındaki Türk’ün paraya olan düşkünlüğünü de kısa vakit içinde çözecekti. Yıldırım’ın paraya olan zaafını çözen Wolf, karşısındaki adamın hayatını değiştirecek bir teklif yapmaya karar verdi.

Wolf, “Stasi (Doğu Alman Ulusal İstihbaratı) senin üzere birini arıyor. O denli ölmek, öldürmek, vurmak, kırmak ya da sabotaj, bomba filan yok fakat uygun para var. Bana inan! Benim misyonum seni onlarla buluşturmak. Bir kere git ve dinle. Kabul etmek zorunda değilsin lakin o denli ya da bu türlü her şey saklı kalmalı. Bu çok kıymetli. Git ve sonra kararını ver” diyerek Yıldırım’a casusluk teklifinde bulundu.

ZAAFINA YENİK DÜŞTÜ, KARŞILIĞI ‘EVET’ OLDU

Paraya olan zaafına yenik düşen oto tamircisi Hüseyin Yıldırım, Wolf’un teklifine “Evet!” yanıtını verdi. Ona nazaran casusluk teklifini kabul ettiği takdirde daha fazla para kazanacak, bu da onu daha da konforlu bir hayata götürecekti. Kabul ettiği misyon Doğu Almanya ve Sovyetler Birliği’ne dinleme ve kod sırlarını satan Almanya’daki eski bir ABD ordusu buyruk subayı ve sinyal istihbarat analisti olan James Hall için çalışmaktı. Yıllarca Batı Almanya’daki Amerikan Askeri İstihbaratı’nda askeri araç tamircisi olarak casusluk yapan Hüseyin Yıldırım, 20 Aralık 1988’de James Hall’un tutuklanması ve bilgileri kendisinden aldığını itiraf etmesi sonucunda artık herkesi şoke eden Türk olarak anılmaya başlandı.

Yıldırım’ın tesadüfen başlayan ve yıllarca süren casusluk misyonu, Hall’un kendisini ele vermesiyle son buldu. Hall’un soruşturmasında Yıldırım’ın kendisinin kuryesi ve maaş sorumlusu olduğu belirlendi. Soruşturma genişledikçe Yıldırım’ın öteki ABD’li askerleri de işe aldığı ortaya çıktı.

Hüseyin Yıldırım’ın oto tamirciliği ile başlayan Almanya serüveni, 21 Aralık 1988’de Amerikan iç istihbaratı ve güvenlikten sorumlu Federal Soruşturma Ofisi (FBI) tarafından tutuklanarak müebbet mahpus cezasına çarptırılmasıyla altüst oldu.

ABD HÜKÜMETİNE AĞIR ZİYAN VERDİ

Casusluk misyonunu üstlendiği mühlet boyunca Amerikan istihbaratı ile ilgili çok kıymetli bilgileri Doğu Almanya’ya taşıyan Hüseyin Yıldırım, ABD hükûmetine tam 2.5 buçuk milyar dolar ziyana uğrattı. Almanya’da tutuklu geçen 15 yılın akabinde Türkiye’ye gönderilen Yıldırım, Metris Cezaevi’nde bir gece kalıp Almanya’ya döndü.

Yıllar evvel verdiği röportajda tam 39 yıldır Türkiye’ye gelmediğini ve 18 yıldır tek söz bile Türkçe konuşmadığını söyleyen Yıldırım bugün 95 yaşında ve hâlâ hayatta. Onun öyküsünü bilenler ise yaşananların bir gün bir casusluk sinemasına ya da dizisine mevzu olacağına emin…